Reiaume de Navarra
1, 3 e 4: los país vascos de capsús
2: extension maximau de Navarra au Ponent
3, 4: extension anciana de Gasconha
4: Los Passatgues, ke s'i parlava enqüèra gascon en 1928
Lo Reiaume de Navarra (var. Reialme de Navarra ) qu'ei ua entitat politica situada suus dus costats deus Pyrenèus qui existí a partir deu sègle IX . La soa capitau historica ke ho Pampalona puish Pau .
Au cors de l'istòria ke s'estenó a l'oèst dinc a aucupar ua part de Castellha e una part de Cantàbria , au lhevant dinc a aucupar ua part d' Aragon , e capsús dinc a Rioxa .
A maugrat qu'ua importanta partida deu son pòble e hosse de lenga e de cultura vasca, qu'utilizè l' occitan dens la soa cancelleria.
Lo Reiaume de Navarra ke s'uní au sègle XV dab la principautat de Fois- Bearn alavetz tanhenta deu poder politic francés rivau deu reiaume deus Reis Catholics d' Espanha . Qu'ei per aquesta rason ke Ferrand II d'Aragon e l'invadí en tot occupar definitivament la Hauta Navarra en deishant au rei de Navarra ( Henric II de Labrit ) pas sonque la Baisha Navarra .
Lo son arrèr hilh, Noste Henric , ke vadó tamben rei de França e lo son hilh Loís XIII qu'estaquè lo reiaume de Navarra (la Baisha Navarra) a França mentre qui la Hauta Navarra e demorava ua possession deu Reiaume d' Espanha .
Uei lo dia Navarra qu'ei administrada per la Communautat Forau de Navarra (en Espanha ) e lo departament deus Pyrenèus Atlantics (en França ).
.svg){kind=small}
