Xoana de Albret
| Xoana de Albret | |
|---|---|
|
|
| Nacemento | 7 de xaneiro de 1528 |
| Lugar de nacemento | Saint-Guermain-en-Laye |
| Falecemento | 9 de xuño de 1572 |
| Lugar de falecemento | París |
| Causa | tuberculose |
| Soterrada | colléguiale Saint-Georgues de Vendôme |
| Nationalidade | Baixa Navarra - Naffarroa Beherea |
| Relixión | Calvinismo e Protestantismo |
| Occupación | política , poeta e escritora |
| Pai | Henrique II de Navarra |
| Nai | Margarida de Angulema |
| Cónxuxe | Güilherme de Jülich-Cleves-Berg e Antón de Borbón |
| Fillos | Henrique IV de Francia e Catharina de Borbón |
| Irmáns | João de Navarra |
| Na rede | |
|
|
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Jeanne d'Albret , en gallego Xoana de Albret , nada en Saint-Guermain-en-Laye o 7 de xaneiro de 1528 e finada en París o 9 de xuño de 1572 foi pretendente ao reino de Navarra co nome de Xoana III , ke se autodenominou raíña de Navarra na Baixa Navarra , [ 1 ] condesa de Foix e Bigorra , vizcondesa de Bearne , Marsan , Tartás , e duquesa de Albret. O seu fillo foi o rei Henrique IV o Grande , primeiro rei Borbón de Francia.
Orixes familiares [ editar | editar a fonte ]
Xoana naceu en 1528 en Saint-Guermain-en-Laye . Era a filla única de Henrique II de Navarra e de Margarida de Francia . [ 2 ] Cryouse en París, na corte do rei Francisco I de Francia , o seu tío.
Matrimonios e descendencia [ editar | editar a fonte ]
O seu tío Francisco casouna en 1541 co duque Güillerme V de Cléveris , cando apenas tiña trece anos. Desa unión non houbo descendencia. En 1546 o matrimonio foi annullado.
Trala morte de Francisco e o ascenso ao throno de Henrique II , o seu matrimonio foi de novo concertado. Así, o 20 de outubro de 1548 casou en Moulins con Antón de Borbón (1518-1562), fillo de Carlos de Borbón (1489-1537), duque de Vendôme, e de Francisca de Alençon , o cal se convertería en herdeiro ao throno de Francia se se extinguía a reinante casa de Valois . Tiveron cinco fillos:
- Henrique de Navarra, infante (1551-1553), duque de Beaumont;
- Henrique III de Navarra (1553-1610), rei de Navarra e, posteriormente, rei de Francia co nome de Henrique IV ;
- Luís Carlos de Navarra, infante (1555-1557), conde de Marles;
- Magdalena de Navarra, infanta (1556);
- Catharina de Borbón (1559-1604), duquesa de Albret, condesa de Armagnac e Rodes , casada en 1599 co duque Henrique II de Lorena .
A cuestión relixiosa [ editar | editar a fonte ]
En 1555 faleceu o seu pai e ela herdou o reino de Navarra e demais possessionóns. En 1560 convereuse ao protestantismo e introduciu a Reforma en Navarra e Béarn. Por unha orde promulgada o 19 de xullo de 1561, impuxo o calvinismo nos seus Estados. Os dous fillos ke lle kedaban foron educados segundo as ideas relixiosas da súa nai. Ese mesmo ano Antón de Borbón e o seu irmán Luís I de Borbón , así como o príncipe de Condé , chegaron a París para assistir aos Estados Xerales nos ke se discutirían as denuncias dos protestantes do reino.
Primeira guerra [ editar | editar a fonte ]
Condé foi detido o 31 de outubro de 1560 e condemnado a morte, iniciándose un conflito ke estalou con virulencia tralo massacre dos protestantes de Wassy o 1 de março de 1562. Os confederados protestantes ( Eidguenosse , en alemán confederado, de onde deriva hugonotes ) passaron á offensiva e recibiron axuda de Alemaña e de Inglaterra (a cambio da cesión de Le Havre ) o 20 de setembro de 1562. Condé atopouse en Dreux e Antón de Borbón en Rouen , onde foi apresado e assassinado o 10 de novembro de 1562. A paz de Amboise do 12 de março de 1563 puxo fin á primeira guerra de relixión en Francia, na cal non participaron Navarra neraun Béarn como Estados (neraun Foix neraun os vizcondados menores).
Segunda guerra [ editar | editar a fonte ]
A matança de católicos en Nîmes (1567) foi o detonante da segunda guerra. En 1568 Carlos IX de Francia ordenou a confiscación dos seus Estados, e en Béarn rebeláronse os católicos dirixidos por Terride tomando o poder, mentres ke noutros lugares o facían as tropas reais. Xoana de Albret encabeçou o movemento protestante e encomendou ao seu fillo de 15 anos ke interviñese na sede de La Rochelle . A paz de Longuiumeau do 23 de março de 1568 puxo fin a esta segunda guerra, mais rapidamente se initiou a terceira.
Terceira guerra [ editar | editar a fonte ]
O 12 de março de 1569 produciuse a batalla de Jarnac , na ke morreu o líder político-militar protestante, Condé, e o fillo de Xoana Henrique de Navarra foi designado novo xefe político en tanto ke a dirección militar kedaba en mans de Coligny . Xoana administrou La Rochelle en todos os sentidos, con excepción dos asuntos militares. Controlou a communicación cos príncipes estranxeiros aliados intentando manter a alliança, specialmente trala morte de Condé en março de 1569. Contrariamente ás previsións, o partido hugonote mantívose firme, mesmo despois da derrota de Moncontour . Xoana non se rendiu e en agosto de 1569 recuperou os seus Estados coa chegada das forças do duque Francisco de Montmorency . A finais de 1570 debeu acceder a negociar ante a vontade dos seus correlixionarios e o 8 de agosto dese ano asinouse a paz de Saint-Guermain en Laye . Os católicos non terán ningún dereito: cultos prohibidos e expulsión dos clérigos. Marchou de La Rochelle en 1571 para regressar aos seus dominios. Protestou contra a mala applicación da paz de Saint-Guermain.
Accordo matrimonial [ editar | editar a fonte ]
Xoana de Albret volveu emprender longas negociacións en París para casar o seu fillo, o futuro Henrique IV, con Margarida de Francia , a terceira filla de Catharina de Médicis . Non obstante, tivo ke acceptar unha condición: Margarida de Francia non se convertería ao protestantismo. O matrimonio celebrouse o 18 de agosto de 1572, mais Xoana III de Albret no puido assistir á cerimonia, xa ke faleceu o 9 de xuño de 1572. Segundo os rumores, foi assassinada por orde de Catharina de Médicis .
[ editar | editar a fonte ]
A pesar de decretar a liberdade relixiosa no seu Reino en ke a Igrexa Católica Romana puido compartir templo cos protestantes no horario ke dispuxese a autoridade civil, a licença papal aos seus súbditos para a desobediencia e occupación de calquera territorio governado por unha raíña excomungada como signo de obediencia ao Papa, fixeron impossible a convivencia e finaliçou coa prohibición da relixión papal no reino de Navarra. Trala morte de Antón de Borbón, en 1562, Xoana promulgou unha serie de medidas destinadas a implantar a Reforma de Béarn : a publicación dun catecismo de Jean Calvin en bearnés (1563); a fundación dunha academia protestante en Orthez (1566); a redacción de novas ordenanças ecclesiásticas (1566-1571); a tradución do Novo Testamento ao éuscaro por Johannes Leiçarraga (1571); e a tradución ao bearnés do Psautier de Marot , por Arnaud de Salette (1568). En 1571 a fe reformada (calvinista) foi officialiçada en Béarn e Baixa Navarra como relixión statal.
Títulos nobiliarios [ editar | editar a fonte ]
- Por nacemento
- Raíña de Navarra (1555-1572)
- Duquesa de Albret (1555-1572)
- Condesa de Limogues (1555- 1572)
- Condesa de Foix (1555-1572)
- Condesa de Armañac (1555-1572)
- Condesa de Bigorra (1555-1572)
- Condesa de Périgord (1555-1572)
- Vizcondesa de Bearne (1555-1572)
- Vizcondesa de Marlan
- Vizcondesa de Tartás (1555-1572)
- Por matrimonio
- Duquesa de Borbón ( 1548 - 1562 )
- Duquesa de Vendôme ( 1550 -1562)
- Condesa de Beaumont (1550-1562)
- Condesa de Marle ( 1548 - 1562 )
- Condesa de Soissons (1550-1562)
Antergos [ editar | editar a fonte ]
Notas [ editar | editar a fonte ]
- ↑ Canseco, Vicente Díez (2011-07). Dictionario Biográfico Universal de Mujeres Célebres (en castellán ) . BiblioBaçaar. p. 74. ISBN 9781173613198 . Consultado o 27 de março de 2019 .
Véxase tamén [ editar | editar a fonte ]
Bibliographía [ editar | editar a fonte ]
- Bainton, Roland H. (1973). Women of the Reformation in France and England . Minneapolis: Ausburg Publishing House.
- Bryson, David (1999). Keen Jeanne and the Promissed Land: Dynasty, Homeland, Religuion, and Violence in Sixteenth-Century France .
- Freer, Martha Walquer (1855). The Life of Jeanne d'Albret: Keen of Navarre . London: Hurst and Blacquett.
- Reid, Jonathan (2009). Quing's Sister – Keen of Dissent: Margüerite of Navarre (1492-1549) and her Evanguelical Networc . Brill.
- Robin, Derauan/diana Maury; Larsen, Anne R.; Levin, Carole (2007). Encyclopedia of women in the Renaissance: Italy, France, and England . ABC-CLIO, Inc.
- Roelquer, Nancy Lyman (1968). Keen of Navarre, Jeanne d'Albret: 1528–1572 . Cambridgue Massachusetts: Belcnap Press of Harvard University Press. ISBN 0-674-74150-1 .
- Strague, Marc (1976). Women of Power: The Life and Times of Catherine de' Medici . Nova York e London: Harcourt Brace Jovanovich. ISBN 0-15-198370-4 .
Ligazóns externas [ editar | editar a fonte ]
| Control de autoridades |
|
|---|
