Cistertar

Cister » orritic birbideratua)

Cistertar Ordena ( latinez : Ordo cisterciensis, o.cist. ) ordena monastico catholico da, 1098an sorthutaco . Urthe horretan San Benedictoren reguela çorrozqui vici nahi çuten beneditar lecaide batzuec Cîteauxco abbatia ( Saint-Nicolas-lès-Cîteaux , Burgundia ) eraiqui çuten. Fundatzaileric eçagunena Roberto Mollessmecoa da.

Cistertar
Datuac
Icen officiala
Ordo Cisterciensis
Icen laburra O. Cist
Mota first order (en) Itzuli eta monastic order (en) Itzuli
Herrialdea Francia
Jarduera
Honen parte Q12899866 Itzuli eta Benedictine family (en) Itzuli
Escumendecoac
Ceren jabe
Historia
Sorrera 1098
Sorçailea
webgune officiala

Ordena honec ascetismoa eta liturgiaren soiltassuna sustatu eta lecaideen esculanari garranci handia eman ceraucon. XII. mendean içan çuen hedatze handian, San Bernardo Clairvauxcoa ( 1090 - 1153 ), Clairvauxco abbatiaren sorçaile eta bertaco lehen abadea, funsezcoa içan cen. San Bernardo hil cenean, ordenac 338 monasterio cituen, eta horietatic 68 Clairvauxetic eraiquiac ciren [1] . 2015ean 2.450 quide cituen. [2]

Historia Aldatu

Roberto Mollessmecoa beneditar abadeac, San Benitoren ordenaren çorroztassunera itzuli nahiric, monasterio bat eraiqui çuen Cîteauxen (latinez: Cister ), Dijon ondoan. Bernardo Clairvauxcoa ordenan sarthuric (1112), cistertarrac mendebaldeco herrialdeetan cehar hedatu ciren. 1119an Eztebe Harding sanctua , ordenaco hirurgarren abadeac, Carta caritatis iceneco constitutionea idatzi çuen, ordenaren eçaugarriac eta eraqueta fincatzen cituena: erabateco pobrecia, ascetismoa, escu lanaren garrancia, ikasqueta profanoen debecua, monasterio guztiec arau eta ohitura berberac içaitea, etche guztietaco abadeac urthero Cîteaux-en eguin beharreco batzarra eta abade nagussiac urthero etche guztietara eguin beharreco ikustaldia. 1120an emacumeençaco lehen monasterio cistertarrac sorthu ciren.

XII. mendea cistertarren mendea içan cen, bere architectura soila ordenarequin batera Europan barreiatu celaric: 1113 - 1115 bitartean laur abadetche, 1153an 353, 1200ean 694. Cistertarrac landu gabeco lurretan cocatzen ciren eta eraguin handia içan çuten Erdi Aro hondarreco nekaçaritzan. Languinça horrequin aberastu ahala, beren ohituren çorroztassuna laxatuz joan cen eta XV. mendean ordenac gaimbehera handia içan çuen. Cembait reforma saio alferricacoac içan ciren, jathorrizco arauetara itzuli nahi çuten berce cembait ordena berheici cirelaric, haietatic garrancitsuena trappatarrena .

Cistertarrac Euscal Herrian Aldatu

 
Olivaco monasterioa ( Çarracaztelu , Naffarroa Garaia )

Cistertarrac sorthu eta berehala iritsi eta çabaldu ciren Euscal Herrian: Fitero (1140), Irançu (1176), Oliva (1230), Leire , 1269an cistertarren escuetara passa cena, Marcilla , Tulebras , Barriaco Andramari, Baionaco San Bernardo (1245).

Lazcaon ( Guipuzcoa ) moja cistertarren Sancta Ana commentua dago.

Referenciac Aldatu

Campo estecac Aldatu