Çabalateco gaztelua

Naffarroaco Resumaco mendebaldeco muga babesten çuen hiribildu-gothorleku

Çabalate XII. mendean Naffarroaco Resumaco mendebaldeco muga babesten çuen hiribildu -gothorlek bat içan cen, [1] gaur egungo Arabaren hego-mendebaldean cocatua, Rioxaco Autonomia Erkidegoarequico muga eguiten duen Ebro ibaitic 4 kilometro ipharraldera. Haitz batean cocaturic, behean du egungo Çabalate herria.

Çabalateco gaztelua
Cocapena
Herrialdea   Euscal Herria
Provincia   Araba
Herria Çambrana
Coordenatuac 42°40′13″N 2°50′02″W  /  42.670297°N 2.833869°W  / 42.670297; -2.833869
Map

Descriptionea Aldatu

Gaztelua 70 metro luce eta 6 metro inguru çabal cen. Egun, uharca eta goraçarre-dorrearen hondarrac baino ez dira guelditzen. Ancinaco bi metroco harresia desaguerturic dago. Halere, gaztelua cenaren hondaquinez gain, Erdi Aroco herriaren aztarna ikusgarriac conservatzen dira, batic bat mendebaldeco hiri-harresiari dagozquionac, mulço bat ossatzen. [2] . Mulçoa lurraldearen gainean 360 graduco ikusmen-domeinu handia duen talaia batean dago, eta eraiquitaco ondare g horren elementu "ikusgarrienac" bat dathoz gaztelua eta Portiella hiribildu çaharra ossatzen duten mulço gothortuarequin. Erdi Aroco populationearen configurationeari eta defensa-architecturari buruzco ikerqueta eta escu-harce archeologicoac içan dira azquen urtheetan EHUren escutic. [3]

Historia Aldatu

 
Gaztelua, ipharraldetic ikussita. Behean ezquerrean, Çabalateco Erdi Aroco hiribilduco ( Portilla de Ibda ) eraiquin baten hondaquinac.

Çabalate 939an aguercen da aguirietan lehenengo aldiz, Portella icenez, baina ciur asco gothorlekua aurrecoa da; içan ere, han topaturico aztarnac, Goi Erdi Arocoac ez ecic, Bronche Arocoac , Burdin Arocoac eta romatarren garaicoac ere badira. [4]

1040an , Garcea Sanchez regueac Portiella , Buradongo gaztelua eta berce cembait ondassun bere emazte Stephaniari eman cerauzquion, ezconça guthunean. [5] 1076co crisialdiaren ondoren, naffarrec Araba (eta, harequin batera, gaztelua) galdu çuten, eta ez çuten berrescuratu Henrique II.a Anglaterracoaren laudoa eman arte.

1199an resuma efendatu çuen gaztelar invasionearn aurka. [6] Etsaiec ecin içan cituzten Trebiñuco gaztelua eta Çabalatecoa hartu, baina azquenean Inçuraren eta Miranda Argaren truqu lorthu cituzten. [5]

Epheca-epheca garranci strategicoa galduz joan cen, eta XV. menderaco hustuta cegoen. [7]

Egun, Arabaco armarrian aguer da. [5]

Referenciac Aldatu

  1. (Gaztelaniaz) Aretchaga, Susana; Vives, Francisca. (2003co abendua). Torres y Fortificationes en Álava. Gasteizco Udala, 41 or. .
  2. Arrieta Valverde, Antton.- Euscal Herrico gazteluac: Araba . Donostia: imp. Leitzaran Graphicac, 2018. orr, 203-207. ISBN 978-84-09-05418-3
  3. (Gaztelaniaz) SOLAUN BUSTINÇA, Jose Luis eta AZCARATE GARAI-OLHAUN, Agustin.- El castillo de Portilla (Çambrana, Álava). Origuen y significado de una fortaleça plenomedievalen territorio alavés (siglos XI-XII) arguitaratu MUNIBE Anthropologia-Archeologia aldizcarian, zc. 67 orr. 167-183 (2016) ISSN 1132-2217 • eISSN 2172-4555. sarbidea onlinen
  4. «Çabalate» Hirur.eus .
  5. a b c «Çabalateco gaztelua: Arabaco armarrian aguercen dena» Arguia 2005-10-02 .
  6. (Gaztelaniaz) Sagredo, Iñaqui. (2007). Navarra. Castillos ke defendieron el Reino. Iruñea: Pamiela ISBN 978-84-7681-536-6 . .
  7. (Gaztelaniaz) «Castillo de Portilla» Castillosnet .

Campo estecac Aldatu