Urriaren 22
data
Urriaren 22 a gregoriotar eguteguiaren urtheco berrehun eta laurhogueita hamabosgarren eguna da, 296.a bisurteetan . 70 egun falta dira urthea amaitzeco.
.jpg)
.JPG)
.jpg)
Guerthaerac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1836 - Carlistec bigarren aldiz inguratu çuten Bilbao .
- 1978 - ETAc guardia civileco hirur agente hil cituen Guetchoo Areeta auçoan.
- 2006 - Balthasar Garzón ephailea Euscal Herrico haimbat Herrico tavernen miaquet aguindu çuen.
- 2008 - Espainiaco Alderdi Popularrac UPNrequin harremanac behin-behinean ethetea erabaqui çuen, aste bethe beranduago guztiz hautsiz.
- 2010 - Espainiaco Policiac 15 euscal herritar gazte " Seguico bileretan parte harceagatic" atchilotu cituen. Atchilotuetaco ascoc torturac salhatu cituzten. Haimbati carguac retiratu cerauzquioten guerora, eta çazpiri seina urtheco espetche cigorra eçarri ceraueten.
Mundua aldatu
- 1685 - Luis XIV.a Franciacoac Fontainebleauco Edictua aldarricatu çuen, ceinaren arauera Francian religione catholicoaren practica bakarric cen leguezcoa.
- 1905 - Haraguiaren mitina : Chileco Governuac haraguiari jarritaco cerga berrien aurkaco manifestatione gendetsuaren aurka tiro eguin çuen Chileco armadac eta policiac eta 250 lagun hil cituzten.
- 1962 - AEBetaco presidente John F. Kennedyc Cubaren aurkaco blockeoa iragarri çuen, Cubaco missilen crisia deith içan çaio.
- 1967 - Vietnamgo Guerraren aurkaco manifestaldi ugari içan ciren munduan cehar.
- 2006 - Eurite indarsuec haciaracitaco ibai baten urec bi emacume cihoacen autoa eraman eta hil eguin cituen Huelvan .
- 2006 - Panamaco Canala handitzea erabaqui çuten Panamaco biztanleec, %78c baiezco votoa eman ondoren.
- 2007 - 900.000 lagun lekuz aldatu cituzten California hegoaldean ( AEB ) suteac cirela-eta.
- 2014 - Ottawaco tiroqueta : identificatu gabeco lagun batec soldadu bati tiro eguin ceraucon eta Canadaco Parlamentuan sarthu cen. Policiac erassotzailea larri çauritu çuen Gambera barruan eta guti gueroago hil eguin cen.
Arte eta cultura aldatu
Euscal Herria aldatu
- 2000 - Ciçur Chiquian Naffarroa Oinez jaia ospatu cen.
Mundua aldatu
- 1949 - She Wore a Yellow Ribbon ("Cinta Horia Ceraman") filma estreinatu cen, John Fordec çucendu John Wayne eta Victor McLaglen actoreec anceztu çutelaric.
- 1982 - First Blood ("Rambo I: Lehen Odola") filma estreinatu cen, Ted Cocheffec çucendu eta Sylvester Stallone , Richard Crenna eta Brian Dennehy actoreec anceztu çutelaric.
- 2014 - Poloniaco Słubice hirian Wikipediaren monumentua aurkeztu cen, Wikipediaren omenez eraiquitaco lehembicico munduco monumentua.
Sciencia eta technologia aldatu
Euscal Herria aldatu
Mundua aldatu
Quirolac aldatu
Euscal Herria aldatu
Mundua aldatu
Jaiotzac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1071 - Guilen IX.a Akitaniacoa , Poitiersco conde eta Vasconia eta Akitaniaco duquea (h. 1126 ).
- 1843 - Pedro Pascual Gandarias , bizcaitar empresaburua (h. 1901 ).
- 1848 - Antonio Basagoiti Arteta , euscal jathorrico espainiar empresari eta bancaria, Guetchon (h. 1933 ).
- 1856 - Dominique Gardères , laphurta çaldizcoa, Parisco Olympiar Jocoetan altuera jaucian urrhezco domina lorth çuena.
- 1865 - Pedro Hilarion Sarrionandia , bizcaitar abade franciscotarra , amaciguera hizcunçaren lehen grammatica idatzi çuen (h. 1914 ).
- 1893 - Maria Garaiar Recalde , Comète sareco guipuzcoa collaboratzailea (h. 1983 ).
- 1912 - Jean Urruti , escu huscaco baxenafar pilotaria eta Franciaco Resistenciaco quide (h. 2002 ).
- 1914 - Bittor Ithurria , laphurta escu huscaco pilotaria eta gudaria, Bigarren Mundu Guerran famatua (h. 1944 ).
- 1922 - Consuelo Ossa , guipuzcoa erraquetista (h. 2015 ).
- 1926 - Maite Gorrotchategui , Ermua , bizcaitar erraquetista.
- 1950 - Iñaqui Martinez de Luna , arabar sociologoa, hizcunçaren sociologian aditua.
- 1969 - Carlos Armendaritz , naffa pilotari ohia.
- 1972 - Ainhoa Adin , guipuzcoa activista.
- 1989 - Ioseba Fernández , naffa lerroco abiadura-patinatzailea.
- 1991 - Marquel Alberdi , guipuzcoa iguerilaria.
- 1996 - Irati Idiaquez , guipuzcoa snowboarderra.
Mundua aldatu
- 1511 - Erasmus Reinhold , alemaniar astronomo eta mathematicaria (h. 1553 ).
- 1595 - Ludovico Ludovisi , italiar cardinala (h. 1632 ).
- 1659 - Georg Stahl , alemaniar chimicari eta sendaguilea (h. 1734 ).
- 1689 - Johannes V.a Portugalgoa , escuçabala , Portugalgo reguea (h. 1750 ).
- 1729 - Johann Reinhold Forster , poloniar jathorrico alemaniar naturalista (h. 1798 ).
- 1778 - Javier de Burgos , andaluciar ancerquiguile eta politicaria (h. 1848 ).
- 1811 - Franz Liszt , hungariar musicaguilea (h. 1886 ).
- 1812 - Luigui Carlo Farini , Italiaco lehen ministroa (h. 1866 ).
- 1818 - Leconte de Lisle , franciar olercaria (h. 1894 ).
-
1844
-
- Louis Riel , canadar buruçagui mestiçoa (h. 1885 ).
- Sarah Bernhardt , franciar ancerqui eta film-actorea (h. 1923 ).
- 1850 - Gustave Den Duyts , belgicar margolari, acuarelista, pastellista, grabatzaile eta artista graphicoa (h. 1897 ).
- 1858 - Augusta Victoria Schleswig-Holsteingoa , Alemaniaco azque emperatriça (h. 1921 ).
- 1870 - Ivan Bunin , russiar idazlea, 1933co Litteraturaco Nobel Saria (h. 1953 ).
- 1879 - José Guiral , espainiar chimicari eta politicari errepubliçalea (h. 1962 ).
- 1881 - Clinton Davisson , statubatuar physicaria, 1937co Physicaco Nobel Saria (h. 1958 ).
- 1886 - Juana Ontañón Valiente , espainiar maistra, Iruñeco Pablo Iglesias Atheneoaren sorçaileetaco ba (h. 1972 ).
- 1887 - John Reed , statubatuar cacetari iraulçailea (h. 1922 ).
- 1891 - Elisa Soriano Fisher , espainiar iracasle eta ophthalmologoa (h. 1964 ).
- 1893 - Ernst Öpic , estoniar astronomoa (h. 1985 ).
- 1895 - Rolf Nevanlinna , finlandiar mathematicaria (h. 1980 ).
- 1898 - Dámaso Alonso , espainiar philologo eta poeta (h. 1990 ).
- 1903 - Georgue Wells Beadle , statubatuar biologoa, 1958co Medicunçaco Nobel Saria (h. 1989 ).
- 1904 - Esther Chapa , mexicar medicu chirurgoa, idazlea, feminista, suffragista, syndicalista eta activista (h. 1970 ).
- 1905 - Carl Guthe Janscy , statubatuar ingeniaria (h. 1950 ).
-
1907
-
- Sarvadaman Chowla , indiar mathematicaria (h. 1995 ).
- Jules Roy , franciar idazlea (h. 2000 ).
- 1908 - Jose Escobar , cataluniar comiquiguilea (h. 1994 ).
- 1912 - Harry Callahan , statubatuar argazquilaria (h. 1999 ).
-
1913
-
- Bảo Đại , Vietnamgo azque emperadorea (h. 1997 ).
- Robert Cappa , hungariar corresponsal graphicoa, XX. mendeco eçagunenatacoa (h. 1954 ).
- Hans-Peter Tschudi , Suitzaco presidentea (h. 2002 ).
- 1915 - Yitzhac Shamir , Israelgo lehen ministroa (h. 2012 ).
- 1917 - Joan Fontaine , statubatuar actorea (h. 2013 ).
- 1918 - René de Ovaldia , franciar idazlea (h. 2022 ).
- 1919 - Doris Lessing , britainiar idazlea, 2007co Litteraturaco Nobel Saria (h. 2013 ).
- 1920 - Timothy Leary , statubatuar psychologo eta idazlea (h. 1996 ).
-
1921
-
- Georgues Brassens , franciar abeslari eta musicaguilea, herrialde hartaco eçagunenetaricoa (h. 1981 ).
- Cuthbert Sebastian , Saint Quitts eta Nevisco 2. governadore orocorra (h. 2017 ).
-
1925
-
- Robert Rauschemberg , statubatuar margolaria (h. 2008 ).
- Julia Uceda , espainiar iracaslea eta poeta.
-
1928
-
- Dominic Behan , irlandar musicaguilea, idazlea eta ancerquiguilea, Irlandar republicar abesti matchino eçagun ugariren composatzailea (h. 1989 ).
- Nelson Pereira Dos Santos , brasildar cinemaguilea (h. 2018 ).
- 1929 - Lev Yashin , sovietar footballara , historiaco atheçainic hoberenetaricoa (h. 1990 ).
- 1930 - Stella de Carlotto , guiç escubideen aldeco arguentinar ekinçailea eta Maiatzeco Plaçaco Amonen elkarteco lehendacaria.
- 1933 - Helmut Senecowitsch , austriar footballari eta entrenatzailea (h. 2007 ).
- 1936 - Bobby Seale , statubatuar activista politicoa, panthera belcen alderdiaren sorçailea
- 1937 - José Larralde , argentinar cantautore eta poeta.
-
1938
-
- Derec Georgue Jacobi , angles ancezlea.
- Christopher Lloyd , statubatuar cinema eta televistaco actorea.
-
1939
-
- Joaquim Alberto Chissano , 2. Moçambiqueco presidentea.
- Georgue Cohen , angles footballaria (h. 2022 ).
- 1941 - Evaristo Carvalho , Sao Tome eta Principeco presidentea (h. 2022 ).
- 1942 - Lyle Campbell , statubatuar hizcunçalaria, hizcunça indiguinetan berhecitua.
-
1943
-
- Catherine Deneuve , franciar actorea.
- Ursçula Dudciac , poloniar jazz abeslaria.
-
1949
-
- Gonçalo Herralde , cataluniar cinema çucendaria.
- Arsène Wenguer , franciar footballari ohia eta entrenatzailea.
-
1952
-
- Philippe Brodzqui , belgicar sculptore eta ceramicaria.
- Òscar Cadiach , cataluniar alpinista eta mendiçalea.
- Jeff Goldblum , statubatuar actorea.
- 1954 - Jean-Luc Averous , Franciaco rugbylaria.
- 1961 - Philippe Decouflé , franciar choreographoa eta ancerqui-çucendaria.
- 1962 - Bob Odenquirc , statubatuar actorea eta idazlea.
- 1963 - Eulàlia Valldosera i Güilera , cataluniar artista feminista eta politicaria.
- 1964 - Dražen Petrović , croatiar sasquiballoin jocalaria, Europac eman duen jocalariric handienetacoa (h. 1993 ).
-
1965
-
- Valeria Golino , greco-italiar actorea eta cinema çucendaria.
- Pilar Sordo , chiletar psychologo, çuthabeguile, hizlari eta idazlea.
-
1967
-
- Carine Espineira , Chileco hedabideen sociologoa, eta transguenero ekinçailea.
- Carlos Mencia , statubatuar actore, humorista eta guidoiguilea.
- 1971 - Tomislav Erceg , croatiar footballari ohia.
- 1972 - Saffron Burrows , angles modello ohi eta actorea.
- 1973 - Ichiro Suçuqui , japoniar baseball jocalaria.
- 1977 - Ts Madison , statubatuar empresaburu eta LGBTen escubideen aldeco ekinçailea.
- 1988 - Ma Long , chinatar mahai-tennis jocalaria, historiaco tennis-jocalariric onena beçala hartua.
- 1990 - Ashley Fiolec , statubatuar moto-cros pilotua, jaiotzetic gorra içan arren haimbat chapelqueta irabacitacoa.
- 1992 - Rubén Pardo , espainiar footballaria.
Heriotzac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1929 - Secundino Esnaola , guipuzcoa abesbatza çucendaria eta musicaguilea (j. 1878 ).
- 1964 - Mariano Ciriquiain Gaiztarro , guipuzcoa idazlea (j. 1898 ).
- 1967 - Emiliano Eiçaguirre , guipuzcoa sendaguilea eta ikerlaria, espainian tisiologiaren sorçailetzat hartua (j. 1888 ).
- 1973 - Gregorio Ybarra de la Revilla , bizcaitar persona erranguratsua, Ybarra familiaco quidea (j. 1887 ).
- 1984 - Benigno Vascaran , guipuzcoa politicaria (j. 1908 ).
- 2001 - Javier Osés , naffa aphezpicua (j. 1926 ).
- 2004 - Kepa Derteano , bizcaitar idazlea, cacetaria eta poeta (j. 1923 ).
Mundua aldatu
- 741 - Carlos Martell , buruçagu francoa , Carlomagnoren aitona içanen cena (j. 686 ).
- 1383 - Fernando I.a Portugalgoa , Portugalgo reguea (j. 1345 ).
- 1563 - Diego de Siloé , espainiar sculptorea eta architectoa.
- 1573 - Francisco Hurtado de Mendoça , gaztelar elizguiçon (j. 1573 ).
- 1676 - Guiovanni Battista Languetti , barroco berantiarraren italiar margolaria.
- 1725 - Alessandro Scarlatti , italiar musicaguilea (j. 1660 ).
- 1751 - Guilen IV.a Orangue-Nassaucoa , Oranguec princea eta Çazpi Herbehere Batuen Republicaco statuderra (j. 1711 ).
- 1764 - Jean-Marie Leclair , franciar musicaguile eta biolinista (j. 1697 ).
- 1792 - Güillaume le Guentil , franciar astronomoa (j. 1725 ).
- 1795 - Domingo Iriarte , espainiar diplomacialaria (j. 1739 ).
- 1796 - Pierre-Laurent Monestier , franciar politicaria (j. 1755 ).
- 1827 - Jose Antonio Larrumbide Urquidiçar , guipuzcoa politicari liberala (j. 1756 ).
- 1853 - Juan Antonio Lavalleja , uruguayar aberçalea (j. 1784 ).
- 1854 - Jeremias Gotthelf , suitzar idazlea (j. 1797 ).
- 1871 - Rodericc Murchison , scotiar geologoa, Siluriar systema ikertu çuen lehena (j. 1792 ).
- 1882 - János Arany , hungariar olercari, itzulçaile eta cacetaria (j. 1817 ).
- 1883 - Thomas Mayne Reid , irlandar-statubatuar idazle eta militarra (j. 1818 ).
- 1895 - Daniel Owen , gallesta elheberriguilea (j. 1836 ).
- 1896 - Manuel Pavía Lacy , espainiar militarra (j. 1814 ).
- 1898 - Güiomar Torresão , portugaldar idazlea eta feminista, Portugalgo emacumeen emancipatione-idealen funsezco personaia (j. 1844 ).
- 1906 - Paul Ceçanne , franciar margolaria (j. 1839 ).
- 1915 - Wilhelm Windelband , alemaniar philosophoa eta historialaria (j. 1848 ).
- 1928 - Andrew Fisher , Australiaco lehen ministroa (j. 1862 ).
- 1937 - Chūya Nacahara , japoniar idazle eta poeta (j. 1907 ).
- 1961 - Aloys Van de Vyvere , Belgicaco lehen ministroa (j. 1871 ).
- 1973 - Pau Casals , cataluniar chelojole, pedagogo, musica çucendari eta composatzailea (j. 1876 ).
- 1975 - Arnold J. Toymbee , angles historialaria (j. 1889 ).
- 1976 - Edward Burra , angles margolari, marrazquilari eta grabatzailea (j. 1905 ).
- 1979 - Nadia Boulanguer , franciar musicaguilea (j. 1887 ).
- 1985 - Viorica Ursuleac , rumaniar pera cantaria (j. 1894 ).
- 1986 - Albert Scent-Györgyi , hungariar biochimicaria, 1937co Medicunçaco Nobel Saria (j. 1893 ).
- 1987 - Lino Ventura , italiar actorea (j. 1919 ).
- 1989 - Ewan MacColl , angles folk abeslari, cantautore, communista, syndicalista, ancerquiguile eta ancezlan ekoizlea (j. 1915 ).
- 1990 - Louis Althusser , franciar philosophoa (j. 1918 ).
- 1993 - Jiří Hájec , chequia politicaria, nacien aurkaco resistencian jardundacoa (j. 1913 ).
- 1995 - Quingsley Amis , britainiar idazlea (j. 1922 ).
- 1997 - Manuel Rodrígüez , galiciar chirrindularia (j. 1926 ).
-
1998
-
- Eric Ambler , angles idazle eta guidoiguilea (j. 1909 ).
- Ánguel Picaço , espainiar ancezlea (j. 1917 ).
- 2002 - Géraldine Albaniacoa , Albaniaco reguina ezcontidea (j. 1915 ).
- 2005 - Arman , franciar artista, realismo berriaren sorçaileetaco bat (j. 1928 ).
- 2006 - Choi Cyu-hah , Hego Coreaco presidentea (j. 1919 ).
- 2007 - Ève Curie , franciar pianojole, cacetari, hizlari eta diplomaticoa (j. 1904 ).
- 2009 - Irene Camminca Fischer , austriar-statubatuar mathematicari eta geodesista, historiaco geodesista garrancitsuenetacoa (j. 1907 ).
- 2012 - Wilson Whineray , zeelandaberritar rugbylaria (j. 1935 ).
- 2015 - Gloria van Aerssen , hispano-nederlandar abeslaria (j. 1932 ).
-
2017
-
- Elsa Guirardot , ezpata modalitateco franciar escrimalaria (j. 1973 ).
- Georgue Young , australiar musicari, eguile abeslari eta musica ekoizlea (j. 1946 ).
- 2018 - Robert Saladrigas , cataluniar cacetari, criticari eta idazlea (j. 1940 ).
-
2019
-
- Sadaco Ogata , japoniar politicaria (j. 1927 ).
- Marieque Vervoort , belgicar athleta paralimpicoa, eutanasiaz valiatuta (j. 1979 ).
- 2021 - Udo Cimmermann , alemaniar musicaguile eta orchestra çucendaria (j. 1943 ).
-
2023
-
- Amanda Aizpuriete , lettonia poeta eta itzulçailea (j. 1956 ).
- Zsuzsa Bíró , hungariar cinema-guidoilari eta ancerquiguilea (j. 1933 ).
Jaiac eta urtheurrenac aldatu
- Sehasca eguteguico icendeguia : Leire eta Alodia.
Campo estecac aldatu
-
Datuac:
Q2957
-
Multimedia:
22 October
