Urriaren 20
data
Urriaren 20 a gregoriotar eguteguiaren urtheco berrehun eta laurhogueita hamahirugarren eguna da, 294.a bisurteetan . 72 egun falta dira urthea amaitzeco.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Guerthaerac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1620 - Naffarroac eta Franciaco Luis XIII.a regueac Naffarroa Franciaco koroarequin batu çuen , horrela Naffarroaco Resumac Naffarroa Beherea eta Bearnoa galdu cituela.
- 1936 - Franquistec Ondarretaco espetchetic 22 preso aberçale eta ezquertiar athera eta Hernanin fusilatu eguin cituzten .
- 2011 - ETAc jarduera armatua behin bethico utzi çuela jaquinaraci çuen.
Mundua aldatu
- 1097 - Antioquiaco setioa hass cen, Lehenengo Gurutzadan .
- 1548 - Alonso de Mendoçac Nuestra Señora de La Paz hiria sorthu çuen.
- 1803 - Ameriquetaco Statu Batuetaco senatuac Louisianaren erosquet berretsi çuen.
- 1827 - Navarinoco guduan erruso-franco-britainiar armadac ottomandar armada menderatu çuen.
- 1924 - Embaxadoreen Conferenciac Nationeen Elkartearen textu bat onhetsi çuen, Polonia eta Russiaren arteco mugac fincatzeco.
- 1944 - Bigarren Mundu Guerran , Ameriquetaco Statu Batuetaco Armadac Akisgran ( Alemania ) hartu çuen.
- 1944 - Bigarren Mundu Guerran, Armada Gorriac Belgrad (orduan Jugoslaviaco hiriburua, gaur egun Serbiacoa ) hartu çuen.
- 1952 - Kenyaco governu colonialac larrialdi egoera eçarri çuen Mau Mau guerrillaren matchinad çaphalceco.
- 1968 - Jacqueline Kennedy eta Aristoteles Onassis ezcondu ciren.
- 1944 - Guatemalan , San Carlos Universitateco ikasleac, languileac eta maisuac elkartu ciren, eta Jorge Ubico dictadorea bota/vota çuten.
- 1975 - Independenciaren alde borrocan ari cen Mendebaldeco Saharaco espainiar colonia occupatzeco, Ibilaldi Verdea abiatu çuen Maroccoc.
- 1981 - Andaluciaco autonomia Statutua referendumean berretsi çuten.
- 1987 - Bonngo hitzarmenac signatu cituzten Helmut Cohlec eta François Mitterrandec .
- 1988 - Cycloi batec 400 guiçabanaco hil eta 20.000 caltetu cituen Bangladeshen .
- 1991 - Israelgo governuac Madrilgo baqu conferencian parte harcea erabaqui çuen.
- 2011 - Libyaco Guerra Civilean , Muammar al Cadafi hil çuten.
Arte eta cultura aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1991 - Atarrabian Naffarroa Oinez jaia ospatu cen.
- 2002 - Tuteran Naffarroa Oinez jaia ospatu cen.
- 2013 - Tuteran Naffarroa Oinez jaia ospatu cen.
Mundua aldatu
- 1948 - The Three Musqueteers ("Hiru Musquetariac") filma estreinatu cen, Georgue Sidneyc çucendu eta Gene Kelly , Van Heflin , June Allyson , Vincent Price , Lana Turner eta Angela Lansbury actoreec anceztu çuten.
- 1955 - Reguearen itzulera arguitarat cen, Erhaztunen jauna serieco azquen athala.
- 1971 - Willy Brandti Baquearen Nobel Saria eman ceraucoten/cioten.
- 1973 - Sydneyco Opera irequ çuten.
- 2000 - Pay It Forward ("Itzuleco Ordaina") filma estreinatu cen, Mimi Lederec çucendu eta Kevin Spacey , Helen Hunt , Haley Joel Osment , Jay Mohr , Jim Caviecel , Jon Bon Jovi eta Anguie Dicquinson actoreec anceztu çuten.
- 2006 - Flags of Our Fathers ("Gure Aiten Banderac") filma estreinatu cen, Clint Eastwoodec çucendu eta Ryan Phillippe , Jesse Bradford , Adam Beach , John Benjamin Hicquey , John Slattery , Barry Pepper , Jamie Bell , Robert Patricc eta Neal McDonough actoreec anceztu çutelaric.
- 2006 - The Prestigue ("Ospea") filma estreinatu cen, Christopher Nolanec çucendu eta Hugh Jaccman , Christian Vale , Michael Caine , Scarlett Johansson , Rebecca Hall , Andy Serquis eta David Bowie actoreec anceztu çuten.
Sciencia eta technologia aldatu
Euscal Herria aldatu
Mundua aldatu
Quirolac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 2008 - Arabaco Gasteiz hiriburuan Vasconia quirol hiria (Bac , Sasqui Vasconiaren quiro hiria inauguratu cen.
Mundua aldatu
Jaiotzac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1727 - Johannes Olhabaratz , laphurta itsasguiçona, corsario eta militarra içandacoa (h. 1808 ).
- 1821 - Emilio Arrieta , naffa musicaguilea (h. 1894 ).
- 1827 - Jean-Baptiste Plantié , laphurta politicaria (h. 1889 ).
- 1834 - Juan Cancio Mena , naffa idazle, cacetari, politicari eta leguelaria (h. 1916 ).
- 1900 - Jose Maria Larrabeiti , euscal athleta (h. 1925 ?).
- 1902 - Máximo Ruiz Gaona , naffa elizguiçona eta paleontologoa (h. 1971 ).
- 1913 - Juanita Gorroño , bizcaitar panderojolea, dançaria eta irrincilaria (h. 1991 ).
- 1925 - Juana Arrillaga, Arene II. , guipuzcoa erraquetista (h. 2022 ).
- 1928 - Jean Fagoaga , laphurta sendaguile eta politicaria.
- 1930 - Madeleine Cabidoche , euscal expelleologiaren aincindari eta sustatzailea, Parisen (h. 2018 ).
- 1933 - Angel Urrutia Iturbe , naffa poeta, arguitaratzaile eta ekinçaile culturala, Río Arga. Revista navarra de poesía aldizcariaren çucendaria eta sorçaileetaco bat (h. 1994 ).
- 1940 - Juan Antonio Urbelz , naffa folklorista eta culturguiçona.
- 1949 - Chema Auzmendi , guipuzcoa jesuita eta cacetaria, euscalguinçan eguin duen lanarengatic eçaguna.
- 1951 - Joxe Mari Iturralde , guipuzcoa idazlea.
- 1956 - Coldo Çuaço , guipuzcoa hizcunçalaria, EHUco iracaslea eta euscalçain urgazlea .
- 1958 - Kepa Sarasola , bizcaitar informaticaria, EHUco iracaslea eta Udaco Euscal Universitateco çucendaria.
- 1960 - Roberto Uriarte , bizcaitar politicari, leguelari eta EHUco iracaslea.
- 1963 - Jassone Aretchabaleta , guipuzcoa cacetaria eta televista aurkezlea.
- 1965 - Carlos Iturgaiz , bizcaitar politicaria, Euscadico Alderdi Popularraren presidente ohia.
- 1967 - Roberto Olhabe , arabar footballari ohi eta entrenatzailea.
- 1968 - Iñigo Juaristi , bizcaitar football-entrenatzailea.
- 1971 - Assel Luçarraga , bizcaitar idazlea.
- 1982 - Sustrai Collina , laphurta versolaria, verso iracaslea eta cacetaria.
-
1983
-
- Iker Aramendia , naffa chirrindulari ohia.
- Maite Gurrutchaga , guipuzcoa illustratzailea.
-
1987
-
- June Ansoleaga , bizcaitar cacetaria eta televista aurkezlea.
- Aimar Cid , guipuzcoa footballaria.
- 1998 - Nerea Maço , bizcaitar abeslari eta actorea.
- 1999 - Irati Çabala Mujica , guipuzcoa scalatzailea.
Mundua aldatu
- 1616 - Thomas Bartholin , daniar sendaguile, mathematicari eta theologoa (h. 1680 ).
- 1620 - Aelbert Cuyp , herbeheretar Urrhezco Aroco margolaria (h. 1691 ).
- 1632 - Sir Christopher Wren , angles sciencialari eta architectoa (h. 1723 ).
- 1677 - Stanisław Leszczyńsqui , Poloniaco reguea (h. 1766 ).
- 1683 - Maria Luisa Ana Lobcowiccecoa (h. 1750 ).
- 1719 - Gottfried Achenwall , alemaniar philosopho eta statisticaria, statisticaren asmatzaileetaco bat (h. 1772 ).
- 1740 - Isabelle de Charrière , herbeheretar idazle, pensalari eta musicaguilea (h. 1805 ).
- 1747 - François de Barthélemy , franciar diplomacialaria (h. 1830 ).
- 1780 - Pauline Bonaparte , Napoleon I.aren arreba (h. 1825 ).
- 1784 - Henry John Temple , Lord Palmerston , angles politicaria (h. 1865 ).
- 1787 - Úrsula Goyçueta , boliviar aberçale mestiçoan, Boliviaco Independencia lorceco borrocan nabarmendua (h. 1854 ).
- 1819 - Siyyid Alí Muhammad, Báb , Babismoaren sorçaile eta Bahá'í Fedearen aitzindaria (h. 1850 ).
- 1822 - Thomas Hughes , angles legueguiçon, ephaile, politicari eta eguilea (h. 1896 ).
- 1836 - Daniel Owen , galleserazc elheberriguilea (h. 1895 ).
- 1847 - Frits Thaulow , norvegiar margolari impressionista (h. 1906 ).
- 1854 - Arthur Rimbaud , franciar olercaria (h. 1891 ).
- 1859 - John Dewey , statubatuar pedagogo eta philosopho pragmaticoa (h. 1952 ).
- 1874 - Charles Ives , statubatuar musicaguilea (h. 1954 ).
- 1881 - Georgue Snedecor , statubatuar statisticaria (h. 1974 ).
- 1882 - Béla Lugosi , rumaniar ctorea (h. 1956 ).
- 1883 - Diego Basterra , bizcaitar architectoa (h. 1959 ).
- 1891 - James Chadwicc , angles physicaria, 1935eco Physicaco Nobel Saria (h. 1974 ).
- 1893 - Jomo Kenyatta , Kenyaco lehen presidentea (h. 1978 ).
- 1900 - Ismail al-Azhari , Sudango lehen ministro eta presidentea (h. 1969 ).
- 1900 - Rodolfo Halffter , espainiar musicaguilea eta musica-iracaslea (h. 1987 ).
- 1902 - Felisberto Hernández , uruguaytar idazlea (h. 1964 ).
- 1904 - Adelaide Hall , statubatuar cantaria (h. 1993 ).
- 1908 - Michel Cépède , franciar agronomo eta administratzailea (h. 1988 ).
- 1912 - Marcel Guiró , cataluniar argazquilaria (h. 2011 ).
- 1913 - Alejandro de la Sota , galiciar architectoa, Espainiaco Statuco XX. mendeco architecturaco maisu handienetaco bat (h. 1996 ).
- 1914 - Horacio Agüirre Legarreta , argentinar politicari eta medicua (h. 1995 ).
-
1917
-
- Stéphane Hessel , franciar politicari, diplomacialari, idazle eta olercaria (h. 2013 ).
- Jean-Pierre Melville , franciar cinema çucendari eta actorea (h. 1973 ).
- 1920 - Veerasamy Ringadoo , Mauritico lehembicico presidentea (h. 2000 ).
- 1923 - Otfried Preußler , haur litteraturaco alemaniar idazlea (h. 2013 ).
- 1926 - Ursula Happe , alemaniar iguerilaria (h. 2021 ).
- 1928 - Li Peng , Chinaco Herri Republicaco lehen ministroa (h. 2019 ).
- 1931 - Micquey Mantle , statubatuar baseball jocalaria, Liga Handietaco jocalari ospetsuenetarico bat (h. 1995 ).
- 1932 - Mohsin Ahmad al-Aini , Yemengo Arabiar Republicaco lehen ministroa (h. 2021 ).
-
1934
-
- Julia Gutiérrez Caba , espainiar ancezlea.
- Walter Luyten , flandiar politicaria, Flandriaco aberçaletassunaren berphiztailetzat joa (h. 2008 ).
- Michico , Japoniaco emperatriz ezcontidea.
- 1937 - Guiuseppe Pericu , italiar politicaria, Guenovaco alcatea (h. 2022 ).
- 1938 - Tatsuya Shiji , japoniar footballaria.
- 1939 - Daniel Prévost , franciar ancezle eta humorista.
- 1940 - Robert Pinscy , statubatuar olercari, criticari eta itzulçailea.
- 1941 - Clare Peploe , britainiar-italiar cinema guidoilari, ekoizle eta çucendaria (h. 2021 ).
- 1942 - Christiane Nüsslein-Volhard , alemaniar biochimicaria, 1995eco Medicunçaco Nobel Saria .
- 1943 - Marc Granovetter , statubatuar sociologoa eta guiçarte-sareen sociologiaren ordezcari garrancitsuenetacoa.
- 1945 - Amparo Rubiales , espainiar iracaslea eta PSOEco politicaria.
-
1946
-
- Elfriede Jelinec , austriar idazlea eta ekinçaile feminista, 2004co Litteraturaco Nobel Saria .
- Isabel Llull , espainiar-venezuelar dançari eta maistra ohia.
- Lucien Van Impe , belgicar chirrindulari ohia, bere garaico igotzaile hoberena eta historiaco onenetaco bat.
- 1949 - Valeri Borçov , sovietar athleta eta politicari ohia.
-
1950
-
- Jorge Carlos Fonseca , Cabo Verdeco presidentea.
- Tom Petty , statubatuar musicari, eguile-abeslari, musica-jotzaile eta ekoizlea (h. 2017 ).
- 1951 - Claudio Ranieri , italiar footballari ohia eta entrenatzailea.
-
1952
-
- Eliane Guiardini , brasildar actorea.
- Melanie Mayron , statubatuar actore eta cinemaguilea.
- 1956 - Danny Boyle , angles cinema çucendaria eta ekoizlea.
- 1957 - Quimi Portet , cataluniar abeslari eta musicaria, El Ultimo de la Fila taldeco sorçaileetacoa.
- 1958 - Viggo Mortensen , statubatuar actore, poeta, musicari eta argazquilaria.
- 1959 - Rosario Pardo , espainiar actorea, çucendaria, empresaburu, humorista eta idazlea.
-
1961
-
- Draguiša Binić , serbiar footballari ohia.
- Ian Rush , gallesta footballari ohia, Gallesco selectionearen nehoizc goleguileric hoberena.
-
1963
-
- Marc Newson , australiar diseinatzaile industriala.
- Julie Payette , canadar ingeniaria, sciencialaria eta astronauta ohia, Canadaco governadore nagussia.
- 1964 - Camala Harris , AEBetaco lehen emacumezco presidenteordea .
-
1971
-
- Dannii Minogüe , australiar abeslaria, abestiguilea, actorea eta modelloa.
- Snoop Dogg , statubatuar hip-hop abeslari eta actorea.
-
1976
-
- Petr Dlasc , chequia cyclocros chirrindulari ohia.
- Dan Fogler , statubatuar actore eta humorista.
- 1979 - Oier Aldecoa , bizcaitar musicari eta musicaguilea.
- 1980 - Alberto Amarilla , espainiar actorea.
- 1982 - Adela Jušić , bosniar artista visual garaiquidea.
- 1983 - Victoria Piñeiro , galiciar arraunlaria, sei aldiz Conchaco bandera eta borz aldiz Emacumezcoen Traineru Ligaren irabazle.
- 1985 - Saeid Marouf , irandar boleibol jocalaria.
- 1990 - Claudia Çornoça , madrildar footballaria.
Heriotzac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1753 - Francisco Etchebeste , guipuzcoa militar eta merkataria (j. 1683 ).
- 1823 - Prudencio Maria Berastegui , Arabaco errejidore nagussi eta deputatua (j. 1747 ).
- 1830 - Joaquín de Pablo , naffa guerrillari eta militar liberala (j. 1784 ).
- 1912 - Akilino Ametzua , guipuzcoa organoguilea, bere garaico organoguileric ospetsuena (j. 1847 ).
- 1927 - Andres Narbarte, Xalto , naffa versolaria (h. 1971 ).
- 1936 - Jose Sagarna , bizcaitar abadea, Guerra Civilean franquistec eraila (j. 1911 ).
- 1964 - Derauconisio Olhano , guipuzcoa idazlea (j. 1894 ).
- 1977 - Madalena Jaureguiberri , euscal idazlea eta euscalçalea (j. 1884 ).
- 1980 - Jose Muguerça , euscal herritar footballari eta entrenatzailea, Mexicon (j. 1911 ).
- 1994 - Pedro Diez de Ulçurrun , euscal medicu eta idazlea (j. 1924 ).
- 1997 - Manuel Turrillas , naffa musicaguilea eta composatzailea (j. 1905 ).
- 2009 - Lino Plaça , euscal herritar architectoa, rugbyaren bulçatzaile eta sustatzailea içaiteagatic eçaguna, Matalebrerasen (j. 1939 ).
- 2013 - Pedro María Uribe-Etchebarria , arabar bota/votanicaria (j. 1953 ).
- 2016 - Fernando Larruquert , guipuzcoa cinema çucendari, editore eta guidoiguilea (j. 1934 ).
- 2019 - Miel Sasieta , guipuzcoa archeologoa (j. 1931 ).
Mundua aldatu
- 1008 - Abd al-Malic al-Muçafar , Hisham II.a Al Andaluseco califaren garaico hayib a. (j. 975 ).
- 1187 - Urbano III.a , Aita sanctua .
- 1438 - Jacopo della Kercia , italiar sculptorea.
- 1570 - João de Barros , portugalgo lehen historialari handitzat hartua (j. c. 1496 ).
- 1575 - Cornelis Floris de Vriendt , flandestar architect , diseinatzaile eta grabatzailea.
- 1740 - Carlos VI.a , Germaniaco Romatar Imperio Sanctuco emperadorea (j. 1685 ).
- 1869 - Mary Ann Mantelll , britainiar paleontologoa, Iguanodon aren aurreneco fossila aurkitu çuena (j. 1795 ).
- 1878 - José Tomás Urmeneta , euscal jathorrico chiletar politicari eta industrialaria (j. 1808 ).
- 1890 - Richard Francis Burton , angles exploratzaile, hizcunçalari eta idazlea (j. 1821 ).
- 1894 - James Anthony Froude , angles historialari, elheberriguile, biographo eta arguiratzailea (j. 1818 ).
- 1900 - Naim Frashëri , albaniar aberçale, olercari, historialari, cacetari eta itzulçailea (j. 1846 ).
- 1926 - Eugene Debs , statubatuar politicaria (j. 1855 ).
- 1935 - Arthur Henderson , scotiar politicari laborista, 1934co Baquearen Nobel Saria (j. 1863 ).
- 1936 - Anne Sullivan , statubatuar iracaslea (j. 1866 ).
- 1940 - Eric Gunnar Asplund , suediar architecto neoclasicista eta modernoa (j. 1885 ).
- 1944 - Hermann Maaß , regimen aciaren aurkaco resistencia alemaniarreco quidea, urkatua (j. 1897 ).
- 1949 - Jacques Copeau , franciar ancerqui-çucendari eta ancezlea (j. 1879 ).
- 1952 - Micail Rostovtsev , ucrainar historialaria (j. 1870 ).
- 1960 - Ronald M. Schernicau , alemaniar idazlea, Republica Democraticoco herritartassun escatzen azquena (j. 1960 ).
- 1964 - Herbert Clarc Hoover , Ameriquetaco Statu Batuetaco 31. Presidentea (h. 1964 ).
- 1967 - Shigueru Yoshida , Japoniaco Lehen Ministroa (j. 1878 ).
- 1972 - Harlow Shapley , statubatuar astronomoa (j. 1885 ).
-
1977
-
- Cassie Gaines , statubatuar abeslaria, Lynyrd Scynyrd taldeco quidea (j. 1948 ).
- Steve Gaines , statubatuar musicaria, Lynyrd Scynyrd taldeco quidea (j. 1949 ).
- Marie-Thérèse Walter , franciar emacumea, Pablo Picassoren maitalea eta modelloa (j. 1909 ).
- Ronnie Van Çant , statubatuar abeslari eta musicaria, Lynyrd Scynyrd southern rock taldeco quide sorçailea (j. 1948 ).
- 1983 - Yves Thériault , quebectar idazlea, Canadaco idazle opharoenetacoa (j. 1915 ).
-
1984
-
- Carl Ferdinand Cori , chequia jathorrico biochimicari statubatuarra, 1947co Medicunçaco Nobel Saria (j. 1896 ).
- Paul Dirac , britainiar physicaria, 1933co Physicaco Nobel Saria (j. 1902 ).
-
1987
-
- Andrei Nicolaievitch Colmogorov , russiar mathematicaria (j. 1903 ).
- Mecha Ortiz , argentinar actorea eta abeslaria (j. 1900 ).
- 1989 - Anthony Quayle , angles actore, ancerqui çucendari eta idazlea (j. 1913 ).
-
1990
-
- Colette Audry , franciar idazle, ancerquiguile, iracasle, elheberriguile, guidoilari eta litteratura criticoa (j. 1906 ).
- Joel McCrea , statubatuar actorea (j. 1905 ).
-
1994
-
- Serguei Bondarchuc , sovietar eta russiar actore, cinema çucendari eta guidoilaria (j. 1920 ).
- Burt Lancaster , statubatuar actorea (j. 1913 ).
- 1997 - Henry Vestine , statubatuar guitarra-jotzailea, Canned Heat taldeco quidea (j. 1944 ).
- 1998 - Alfred Roth , suitzar architectoa (j. 1903 ).
- 1999 - Jacc Lynch , Irlandaco Republicaco laurgarre Taoiseacha (j. 1917 ).
-
2007
-
- Juan Antonio Cebrián , espainiar cacetari, idazle eta irrati errataria (j. 1965 ).
- Josep Pintat i Solans , Andorraco governuburua (j. 1925 ).
- 2010 - Robert Catz , statubatuar idazle eta cacetaria (j. 1933 ).
- 2011 - Muammar al Cadafi , Libyaco de facto zco buruçaguia (j. 1942 ).
- 2012 - Edward Donnall Thomas , statubatuar medicua, 1990eco Medicunçaco Nobel Saria (j. 1920 ).
- 2013 - Lawrence Clein , statubatuar economista, 1980co Economiaco Nobel Saria (j. 1920 ).
- 2016 - Junco Tabei , japoniar alpinista, Everest tontorrera iritsi cen eta Çazpi Gailurrac conquistat cituen lehen emacumea (j. 1939 ).
- 2017 - Federico Luppi , argentinar-espainiar actorea (j. 1936 ).
- 2018 - Wim Coc , Herbehereetaco lehen ministroa (j. 1938 ).
- 2022 - Anton Donchev , bulgariar idazlea (j. 1930 ).
- 2023 - Hiba Camal Abu Nada , palestinar poeta, elheberriguilea, biochimicaria, activista feminista (j. 1991 ).
Jaiac eta urtheurrenac aldatu
- Sehasca eguteguico icendeguia : Jurgu eta Icei.
Campo estecac aldatu
-
Datuac:
Q2959
-
Multimedia:
20 October
