Wikipedia

Musa ibn Musa

Musa ibn Musa ibn Furtun ibn Qasi ( arabieraz : موسى بن موسى‎ , Mūsa ibn Mūsa ) ( Arnedo , 785 - Tutera , 862co irailaren 26a ), baita Muça ibn Muça , Musa II.a , [1] Musa mairua edo Musa Handia icenez eçaguna, Ebro haraneco jauna eta Tutera , Huesca eta Zaragozaco wali musulmana cen [2] .

Musa ibn Musa

Vicitza
Jaiotza Arnedo , 785
Herrialdea Cordobaco emirerria
Vicilekua Tuteraco gaztelua
Heriotza Tutera ,  862co otsailaren 26a (egutegu gregorianoa) (76/77 urthe)
Familia
Aita Musa ibn Fortun
Ama Oneca Iruñecoa
Ezcontidea(c) Assona Ennecoitz
Seme-alabac
Anai-arrebac
Familia
Leinua banucasitar
Jarduerac
Jarduerac politicaria
Sinhesmenac eta ideologia
Religionea islama

Arbassoac Aldatu

Musa Banu Qasi muladi leinuacoa cen: aita Musa I.a çuen (aita Furtun, Cassius condearen lehensemea condea islamera bilhacat baino lehenagoco jaioa, eta ama Aixa, Rodrigo azque visigotho reguea eta Musa ibn Nusair Hispaniaco conquistatzail eta Mahomaren çuceneco oinordecoaren iloba cituena [3] ) eta ama Oneca.

Bere gaztaroan Musa ibn Furtun bere aita, VIII. mendeco cembait aguiritan aguercen dena, hil omen çuten. Oneca bere ama Enneco Aristaren iruindar dux en ama ere bacen, orduan biac sasi-anaiac ciren.

Ezconçac eta seme-alabac Aldatu

Lehendabicico aldiz, Musa Assona Ennecoitzequin ezcondu cen, bere anaiorde Enneco Aristaren alaba. Laur seme-alaba içan cituzten:

Bigarrenez Maimona bint Çahir ibn Furtun bere lehengusua ezcondu çuen. Seme bakarra içan çuten:

Musa matchinoa Aldatu

Bere lehendabicico urtheac ilhunac dira. Hala ere, badaude 824an vascoien alde Orregaco hirurgarren guduan aritu çuela erraiten dutenac. Gudu honi esquer, Iruñeco Resuma francoen escuetatic at bere burujabetassuna mantencea lorthu çuen. Era berean, 839an Furtun ibn Musac "Loderic" edo "Luzriq" iceneco Galiciaco reguearen [4] aurkaco campaina çucendu eta Arabaco defensac sestran jarri cituen.

Abd ar-Rahman II.a Cordobaco emirrac Tutera eta Arnedoco wali icendatu ceraucon eta Abd al-Wahid ibn Yacid lagundu çuen Barcelonaco contherriaren aurkaco bere expeditionean.

841ean Enneco Arista bere sasi-anaiaren lurraldeen aurkaco erassoac eta Zaragoza eta Tuteraco waliac ciren Abd Allah eta Amir ibn Calaybec Abd al-Yabbar ibn Qasi bere senidearen aurkaco erassoac cirela eta, Musa eta Ennecoc Abd ar-Rahman II.aren aurka matchinatu ciren. Bere erançuna latza cen osso eta Mutarrif califaren semeac eta Abd al-Wahid ibn Yecid Isquenderanic çucendurico campaina hassi çuen.

842an Aragoico contherriare aurkaco expeditionea eguiten ari cela, Tuterara itzuli behar içan çuen Abd ar-Rahman II.aren armadac Banu Qasien lurraldeac occupatzen ari celaco. Harit ibn Baci generalac, emirraren ordezcari berhecia cena, Borja setiatu eta Musaren semea Lubb ibn Musa ibn Musa atchilot çuen. Tuteraranz jo çuenean, Musa beraren hiria, laster occupatu çuen. Capitulatione itunetan adostu çuten Musa Arnedora joan citequeen baina Haritec itunari uko eta Musa erasso çuen. Musac Garcia Enneco coinatuaren lagunça escatu eta biec elkarrequin Harit irabaci eta bederatzi hilabethez içan çuen preso.

Abd ar-Rahman II.ac bere armadaren porrota eçagutu çuenean, berce expeditione bat prestatu çuen Banu Qasieta Aritza leinuaren aurka. Expeditione honec Iruñea arpilatu ( 843 ) eta Harit ascatu çuen, Musa ibn Musa Arnedoco wali içaitec icendapenaren truque. 844an berce expeditione bat eguin çuen Abd ar-Rahmanec eta porrota gogorragoa içan cen: Musaren sasi-anaia eta iruindar armadaren buruçaguia cen Orti Enneco hilceaz gain, Musa eta Enneco gutigatic ihes eta naffar nobleteriaren guehienac cordobatarren alde eguin çuen.

Urthe berean biquingoec Iberiar peninsulaco costaldeco herriac erasso cituztenean, Cordobaco emirrac bere mendecoei escatu ceraueten muguetaco gothorlekuac laguncea. Açaroaren 11n , Musa ibn Musaren armadac Moron de la Fronteran 16.000 biquingoco armada irabaci çuen. Garhaipen horri ezquer, Cordoban ospea içan ez ecic Lubb ibn Musa ibn Musa semea ascatzea ere lorthu cituen, semea Cordoban bi urthe gathibu eman cituela.

Etchera itzuli beçain pronto, Musa berriro revela/rebellatu cen. Emirrac Muhammad semeac çucendutaco expeditionea bidali çuen Tuterara . Guda galdu eta guero, Lubb ibn Musa ibn Musa Cordobara itzuli cen, orduan Galindo Enneco iruindar lehengusuarequin batera.

845ean berriro matchinatu cen. Muhammad , Abd ar-Rahmanen semea, Tutera hartu çuenean, Musac errenditu eta Lubb ibn Musa bere semea eta Galindo Enneco bere iloba emirraren gorthera joan ciren gathibu. 846an berriz ere matchinotu eta Hishamec, emirraren semea ere bacena, çucendu çuen bere aurkaco expeditionea.

Musa berriro 847 eta 850ean matchinat cen, azquenean Garcia Ennecoren lagunçarequin. Porrotaren ondoren Ismail ibn Musa ibn Musa gathib hartu çuen emirrac .

Musa Handia Aldatu

Heguiraren 237. urthean, 852an , Enneco Arista hil eta semea Garcia Ennecoc Banu Qasiequin harremanac hautsi eta Ordoño I.a Asturiascoa alliat çuen.

Laster Cordobaco emirra cen Abd ar-Rahman II.a ere hil cen. Muhammad I.a oinordecoac saiatu çuen muguetaco walien adisquidetassua bilhatzea. Hori cela eta, 852an Musa ibn Musa Zaragozaco wali icendatu ceraucon. Tropa berriari esquer, Musa Iruñeco Resuman sarth eta Albeldan lorth çuen garhaipena. Hurrengo hamarcadan bere botherea une gorenera heldu cen. Zaragoza , Tutera , Huesca eta Toledo controlatu cituenean de facto thaifa resuma at ossatu çuen, Naiaratic Zaragoza eta Calatayudera çabalcen cena eta Cordobaco emirerria eta Asturiasco resuma valioquidea cituena.

854an , Toledo matchinat eta emirrequin batera Guadalaceteco guduan parte hartu omen çuen Garcia Enneco eta Ordoño I.a Asturiascoac babesturico matchinoen aurka. Musulmanen garhaipenar ezquer, Musa Handia eta " Hispaniaco hirurgarre reguea " [5] ecicenac hartu cituen. hurrengo urthean Araba erass çuen.

856an , Muhammad I.ac Musari escatu ceraucon armada bat prestatzea Marca Hispanica iceneco escualdea arpilatzeco. Banu Qasien armadac bere cabuz Barcelona eta Terrassa erass cituen. 859an Toledoco wali bilhacat eta urthe berean Björn Järnsidac eta Hasteinec çucendutaco 69 itsassoncico biquingo -expeditioe batec Iruñea arpilatu eta Garcia Enneco bahitu çuten [6] . Musac egoera aprovechatu eta Naffarroaco gothorlek batzuc hartu cituen. Honec resuma christauen arteco alliança sorthu çuen Ordoño I.a Asturiascoaren çucendaritzapean. Asturias , Leon , Euscal Herria , Gasconia eta francoen tropec Laturce mendico guduan irabaci cituzten musulmanac . Gudu honen porrotac eraguina içan çuen Musagan, eta Lubb ibn Musa ibn Musa mempecotza cin eguin ceraucon Ordoño I.a Asturiascoari , aita bera iruçur eguinez.

Cordobara Musaren porrotaren berria ailegatu beçain pronto, Muhammad I.a emir berac çucendu çuen armada handia. 860an armadac Iberiar peninsula gurutzatu çuen Naffarroa erassotzec . Musulmanac aise lorthu çuten garhaipena, Musa cargutic kendu eta Orti Garcez hartu çuten gathibu (bere aita biquingoec ascatu berria cena), Cordoban hogue urthe emanen cituena.

Musa II.aren heriotza Aldatu

Hurrengo urtheetan cehar, Musaren bothere murriztua içan cen eta Cordobaco emirraren mempean cegoen Marcaco governadore baino ez cen. 861ean Muhammadec Musari Barcelonaco contherriaren aurkaco campainian bigarren mailaco lanac eguiteco escatu ceraucon.

Musa Handia larriqu çauritua içan cen Guadalajaran 862an Asraq ibn Mantill berberea borrocatzen ari cela. Çauriac cirela eta, Musa 862co irailaren 26an hil cen Tuteraco bere jaureguian.

Musa hil ondoren, semeec Banu Qasien lurraldeac banatu cituzten, Muhammad I.aren babespean.

Referenciac Aldatu

  1. ↑ Euscalçaindia . (2016-09-30). ( PDF ) 181. araua: Erdi Aroco persona-icenac. Iruñea, 14 or. .
  2. ↑ Cañada Juste, Alberto . ( 1980 ). Los Banu Qasi (714-924). 41 Vianaco Prince Eracundea , 5-96 or. .
  3. ↑ (Anglesez Banu Qasien genealogia
  4. ↑ Aditu batzuen ustez, Rodrigo Gaztelacoa , eta berceen ustez, Alfonso II.a Asturiascoa .
  5. ↑ tertium regum in Spania
  6. ↑ Laguerquist, Lars O.. (1997). Sverigues Reguenter, från forntid till nutid. Stoccolm Norstedts, 24 or. ISBN 91-1-963882-5 . .

Campo estecac Aldatu


" https://eu.wiquipedia.org/w/index.php?title=Musa_ibn_Musa&oldid=8618481 "(e)tic escuratuta