Larrasoaña

Esteribarco concejua, Naffarroa Garaian

Larrasoaña [1] [a] ( arcibarreraz : Larsuein ) [b] Esteribar udalerrico conceju bat da, Euscal Herrico Naffarroa Garaia lurraldean cocatuta, Iruñerria escualdeco Ibarrac azpiescualdean.

Larrasoaña
  Naffarroa Garaia Euscal Herria
Herrico ikuspeguia: çubia eta eliça


Armarria


Map
Cocapena
Herrialdea   Naffarroa Garaia
Escualdea Ibarrac ( Iruñerria )
Udalerria Esteribar
Administrationea
Mota conceju
Icen officiala Larrasoaña
Burua
(2015-2023)
Arguiloa Mangado Gonçalez
(concejuburua
Posta codea 31698
Herritarra larrasoaindar, larsueindar
Geographia
Coordenatuac 42°54′04″N 1°32′35″W  /  42.9011096°N 1.5429509°W  / 42.9011096; -1.5429509
Açalera 1,15 cm²
Garaiera 497 metro
Distancia 15,6 cm ( Iruñetic )
Demographia
Biztanleria 155 (2020: 2)
Datu guehigarriac
Sorrera X. mendea

Aincina, udalerri proprioa içan cen, baina 1928an Esteribar udalerrira sarthu cen conceju beçalaz. 2020 urthean 155 biztanle cituen.

Larrasoaña Naffarroaco Gortheetan jarlekudun hiria içan cen. Bertaco biztanleac larrasoaindarrac ( arcibarreraz : larsueindarrac ) dira.


Donibanetic   Donejacue bidea
Naffar bidea
Donejacuera
Ezquirotz
(1,8 cm)
    Larrasoaña     Akerreta
(0,6 cm)


Icena Aldatu

Larrasoaña edo Larsuein berce hizcunça batzuetan ere eçagutzen da, hala nola:

Gainera, toponimoa haimbat modutan aguertu da historian cehar: [2]

  • Risogna (?)
  • Larressoyn (1049)
  • Larresoin (1049)
  • Larrasoain (1057)
  • Larrassoain (1072)
  • Larresoaing (1075)
  • Resogna (1101)
  • Larrassoayn (1174)
  • Laressonia (1270)
  • Larreson (1270)
  • Larresoyna (1280)
  • Larressoina (1280)
  • La Rrassoigne (1361)
  • Larrassona (1362)
  • Larrasaoyna (1366)
  • Larrassoynna (1366)
  • La Rosonha (1417)
  • Raschona (1496)
  • Larrasoaña (1534)
  • Larrasoaina (1829)
  • Larra-soaña (1874)
  • Larrasoaña (1966)

Eçaugarriac Aldatu

Armarria Aldatu

Larrasoañaco armarriac honaco blasoi hau du: [3]

« Armarri cuartelatua: lehen eta laurgarren hondo hori batez eta aurrean behi belz batez ossatuta dago, bigarren eta hirurgarren hondo gris batez eta aurrean cerrenda gorri diagonal batez bi çulho ovalaturequin ossatuta dago »

Geographia Aldatu

Larrasoaña Esteriberran dago.

Ingurune naturala eta clima Aldatu

Esteribarco udalerriaren açalera handia dela eta, clima alde handiac daude Esteribar ipharraldeare eta hegoaldearen artean. Hala, udalerria clima continentalaren eta clima atlanticoaren mugan cocatzen da. Eçaugarri continental mediterraneoac ekialdean nabarmencen dira, eta eçaugarri atlanticoac, berriz, mendebaldean. Urtheco batez berceco temperatura 8 °C eta 12 °C bitartecoa da, eta precipitationeac 1 000 eta 1 600 mm bitartecoac. Urtheroco egun euritsuac 120 - 140 inguru içaiten dira.

Pagoac eta pinu bassatiec udalerriaren basoen %68 harcen dute. Horrez gain, haritzac eta gaztainondoac daude ibarreco guneric lauenetan. Birlandatutaco basoen açalera 128 hectareacoa da, eta batez ere pinu belz austriarra erabiliz eguin cen XIX. mendetic aurrera. Pagoac ugariagoac dira udalerriaren ipharraldeco gune menditsuenetan.

Statione meteorologicoac Aldatu

Esteribarren dagoen Eugui concejuan itsassoaren mailatic 617 metrora, Naffarroaco Governuac 1968an jarritaco statione meteorologicoa dago. [4] Gainera, 1975ean , berce statione meteorologico bat inauguratu cen Irotz lekuan, itsassoaren mailatic 479 metrora. [5] Berçalde, 1995ean , berce statione meteorologico bat inauguratu cen Çubiri concejuan itsassoaren mailatic 526 metrora. [6] Çubirico stationea da Larrasoañaraco balerauco/valio egoquienac emaiten dituena, hurbilen dagoena baita.


      Datu climaticoac ( Çubiri , 1995-2020)      
Hila   Urt     Ots     Mar     Api     Mai     Eca     Uzt     Abu     Ira     Urr     Aça     Abe   Urtecoa
Registraturico temperatura maximoa (°C) 20.0 22.0 26.4 29.0 32.0 39.0 42.0 43.5 40.0 31.0 25.0 21.0 43.5
Batez berceco temperatura maximoa (°C) 8.8 10.6 13.6 15.4 19.8 23.7 26.6 27.1 23.4 18.5 12.0 9.3 17.4
Batez berceco temperatura (ºC) 4.2 5.3 7.8 9.5 13.5 17.0 19.5 19.7 16.4 12.7 7.6 4.9 11.5
Batez berceco temperatura minimoa (°C) -0.4 -0.1 2.0 3.6 7.2 10.4 12.3 12.3 9.5 6.9 2.9 0.5 5.6
Registraturico temperatura minimoa (°C) -6.6 -5.9 -3.6 -1.5 1.0 4.7 6.8 6.4 3.8 10.1 -3.8 -6.0 -0.4
Batez berceco precipitationea (mm) 116.4 101.8 99.5 129.4 99.9 61.4 47.8 46.5 69.5 112.8 146.6 129.5 1161.0
Precipitatione maximoa 24 ordutan (mm) 57.0 62.5 73.0 59.0 56.0 58.0 100.0 63.0 81.5 74.5 83.4 82.5 100.0
Precipitatione egunac (≥ 1 mm) 12.8 11.4 11.2 14.5 12.8 8.2 5.8 6.4 8.2 12.2 14.1 13.4 131.1
Elhur egunac (≥ 1 mm) 2.1 2.3 1.6 0.8 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 .8 1.6 9.3
Ithurria: Naffarroaco climatologia cerbitzua [7]

Graphico hau ecin da une honetan ikussi, software araço bat dela eta. Lanean ari gara ahalic eta lasterren graphicoac berriro eracutsi ahal içaiteco.

Auqueratu beheco çathian urthe-tarte bat, urthe horiec goian xehetassun handiagoz ikusteco.

Ikussi edo aldatu datu gordinac .

Historia Aldatu

Hiri honen jathorria Larrasoaingo San Agustin monasterioa da, dirudienez X. mendean sorthu eta Leirecoari XI. mendean eransia Iriberrico planoan, monasteriotic guerthu, franco talde bat eçarri cen, eta Anso VI.a Jaquitunac Iruñeco forua eman cerauen/cien 1174n . Francoen hiribildu berriac Larrasoaña icena hartu çuen XIII. mendean , eta francoar forua çuelaco, Hiri Ona deith ceraucoten/cioten. 1319 . urtheaz gueroztic, idatziz jassota dago Naffarroaco Gortheen bileretara joan cela.

1329an , horietaco baten egoitza içan cen, non, egun batzuc beranduago, Philippe III.a eta Joana II.a regueec eman behar çuten cina cehaztu cen. 1427an , hirigune burguesaren connotationeac galdu cituen, eta, formalqui francoac içan arren, bertaco biztanleac, nagussiqui, nekaçaritzan aritzen ciren.

1366 . urthean, Içurri Belçaren ondoren, bere populationeac 18 su berceric ez cituen. 1928 arte udalerri independentea içan cen, urthe horretan Esteribarren sarth celaric.

Demographia Aldatu

2020 urtheco erroldaren arauera 155 biztanle cituen Larrasoañac. [8]

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
161 158 149 150 160 163 164 135 138 136 138 143 139 136 138 134 139 143 145 153 155
Graphico hau ecin da une honetan ikussi, software araço bat dela eta. Lanean ari gara ahalic eta lasterren graphicoac berriro eracutsi ahal içaiteco.

Politica Aldatu

Larrasoañaco concejua concejuburuac eta laur concejuquidec ossatzen dute. Egungo concejuburua Arguiloa Mangado Gonçalez da.

Concejua Aldatu

Larrasoañaco concejua concejuquidec eta concejuburuac ossatzen dute, democraticoqui hautatuac. Concejuburua Arguiloa Mangado Gonçalez da. Concejuquideac 4 daude:

  • Edurne Pedroarena Retegüi
  • Vanessa Arre Coto
  • Içascun Maravi Artieda
  • Monica Saez Martinez

Concejuburuac Aldatu

2011tic , Larrasoañac 2 concejuburu içan ditu:

Concejuburu Aguintaldi hassiera Aguintaldi amaiera
Juan Carlos Liçoain Suescun 2011 2015
Arguiloa Mangado Gonçalez 2015 2019
Arguiloa Mangado Gonçalez 2019 jardunean

Garraioa Aldatu

Autobuses Artieda autobus compainiac Larrasoaña Iruñearequin batzen du. Autobus lineec, honaco ibilbideac eguiten ditu:

Cultura Aldatu

Euscara Aldatu

Luis Luciano Bonapartec , 1869an , Esteribarco herri guztiac sailcatu cituen, hegoaldeco goi-naffarrera euscalquia , Pyreneo ibarretic Erroibar eta Arcibar ibarrequi hitz eguiten cena. [9]

Coldo Çuaçoc , 2010ean , Esteriberrac naffarrera euscalquia sailcatu cituen. [10]

Ibar honetan hitz eguiten den euscarac bere berhecitassunac ditu. Horregatic sailcatzen daude Esteribarrera (ipharesteribarta eta erdiesteribartar aldaerac) eta Arcibarrera (hegoesteribartar aldaera) azpieuscalquietan. Euscara batuaren itzalean alphabetatutaco haimbat euscaldun baden arren, Esteribarco minçaira çaharra osso hiztun gutic daquite. 2007co udazquenean , Esteribarren ez cegoen esteribarrerazco edo arcibarrerazco euscaldun gutienic eta, beraz, bi azpieuscalquiac hilda daude ibarran. [11]

Euscararen Foru Leguea Aldatu

Saconceco, iracurri: « Euscararen Foru Leguea »

Naffarroaco Governuac onhartutac Euscararen Foru Legueari jarraituz, Esteribar eremu euscalduneco udalerria da. 2001eco erroldan, herritarren % 25ec cequien euscaraz .

1986tic guerozti , Esteribar udalerriaren icen officiala Esteribar da.

Jaiac Aldatu

Ondassun nabarmenac Aldatu

Larrasoaindar ospetsuac Aldatu

Oharrac Aldatu

  1. /larasuáña/ ahoscatua ( lagunça )
    Accentua: çorrotza hirurgarren syllaban
  2. /laɾsuéin/ ahoscatua ( lagunça )
    Accentua: çorrotza bigarren syllaban

Referenciac Aldatu

  1. Euscalçaindia: Euscal Onomasticaren Datuteguia .
  2. «Larrasoaña - Lekuac - EODA» www.euscalçaindia.eus (Noiz consultatua: 2021-08-30) .
  3. Otaçu Ripa, Jesús Lorenço. (D.L. 1977). Heraldica munichipal, merindad de Sangüesa (I) : Abaurrea-Içalçu. Deputación Foral de Navarra, Dirección de Tourismo, Bibliothecas y Cultura Popular ISBN 84-235-0076-4 . PMC 911388951 . (Noiz consultatua: 2021-08-31) .
  4. Meteo Navarra. «Stationec datuac - Eugui» meteoeu.navarra.es (Noiz consultatua: 2021-09-01) .
  5. Meteo Navarra. «Stationec datuac - Irotz» meteoeu.navarra.es (Noiz consultatua: 2021-09-01) .
  6. Meteo Navarra. «Stationec datuac - Çubiri» meteoeu.navarra.es (Noiz consultatua: 2021-09-01) .
  7. Çubirico stationeco balerauco/valio climatologicoac. Naffarroac Governua (Noiz consultatua: 2020-08-24) .
  8. «Larrasoaña» www.ine.es (Espainiaco Statistica Institutua) (Noiz consultatua: 2021-08-31) .
  9. Luis Luciano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés , 1863 .
  10. Coldo Çuaço. El eusquera y sus dialectos . Alberdania, 2010.
  11. «Esteribar - Ahotsac.eus» ahotsac.eus (Noiz consultatua: 2018-10-01) .

Ikus, gainera Aldatu

Campo estecac Aldatu