Hizcunçalaritza

Hizcunçalaritza edo lingüistica hizcunça eta hizcunçarequin lothura duten phenomenoac aztercen dituen sciencia da. Hau da, hizcunça adiarazpide edo systematzat hartuta, hizcuncen arteco harremanac aztercen dituen jaquinça. Hizcunçalaritza lan arlotzat duen personari hizcunçalaria deritzo; eta euscara aztercen baldin badu, euscal hizcunçalaria edo euscalaria.

Munduco hizcuncen mappa.

Azpidiciplina nagussiac

Hizcunçalaritza historicoa

Ferdinand de Saussure suitzar hizcunçalaria semioticaren sorçailetzat harcen da

Saconceco, iracurri: « Hizcunçalaritza historico »

Hizcunçalaritza historicoa historian hizcunça nola aldatzen den aztercea da, batez ere, hizcunça jaquin bati edo hizcunça-talde bati dagoquionez. Hizcunçalaritza historicoaren mendebaldeco joerac XVIII. mende amaieracoac dira, guti gorabehera, eta, garai hartan, disciplina philologiatic , textu çaharren azterquetatic eta ahozco traditioneetatic campo gueratu cen .

Hizcunçalaritza historicoa, içan ere, alhorreco lehen azpi-disciplinetaco bat beçala sorthu cen, eta XIX. mendearen amaieran landu cen guehien . Nahiz eta XX. mendean formalismora eta grammatica sorçailera jo, hizcunçaren proprietate universalac aztercen baititu, ikerqueta historicoac oraindic ere ikerqueta lingüisticoaren eremu garrancitsua içaiten jarraitzen du. Disciplinaren azpieremuac dira: hizcunça aldaqueta eta grammaticaliçacioa .

Hizcunçalaritza historicoac hizcunça aldatzen du, bai diacronicoqui (iraganeco eta oraingo dembora-aldiac comparatuz), bai modu synchronicoan (hizcunça baten egungo hizcunça-etaparen barruan dauden aldacuncen arteco bilhacaerari reparatuz) .

Hassieran, hizcunçalaritza historicoa hizcunçalaritza comparatuaren guilçarria içan cen, eta horrec hizcuncen arteco relationearen azterqueta escatzen du . Garai hartan, hizcunçalaritza historicoco adituac hizcunça-familia categoria ezberdinac sorceaz eta historiaurreco protohizcunçac berreraiquitzeaz bakarric arduratzen ciren methodo comparativoa eta barne-berreraicunçaraco methodoa erabiliz. Barne-berreraicunça methodo horren bidez, erranahi jaquin bat duen elementu bat textuinguru edo ingurune desberdinetan berrerabilcen da, non soinuan edo analogian aldacunça bat dagoen .

Horren raçoina indoeuropar hizcunça eçagunac describatzea içan cen, horietaco ascoc aspalditic idatziac baitzituzten historiac. Hizcunçalaritza historicoco adituec uraldar hizcunçac ere ikassi cituzten, garai hartan osso material idatzi guti cegoen Europaco berce hizcunça familia bat. Ondoren, berce hizcunça batzuen carroceriari buruzco lan erranguratsuac ere eguin ciren, hala nola Austronesiaco hizcuncena eta Americaco jathorrizco hizcunça familiena.

Horiez gain, ez dira hizcunçalari guti euscararen azterquetar ere beren demboraren çathi handi bat escaini deraucoten/diotenac. Euscara ez da indoeuroparra; ez da uraldarra, ez eta Austronesiacoa edo Americaco indigenen jathorrizco hizcunça. Hizcunçalariec berce jathorri edo ahaidetassuna aurkitzen ez baderaucote/badiote, euscara hizcunça bakartua da, hau da, munduan neholaco ahaideric ez duen hizcunça. XVIII. mendearen bucaeran, Wilhem von Humboldt-ec (1767-1835), euscal guiçartea eta euscara azterceco Euscal Herrira eguindaco bidaia batean, hauxe cioen: «Hizcunça berhecia da, hitzetan, ossacunçan eta ahosqueran, eta arrotzençat ulertecina da, baita hitzic ñimiñoenetan ere. Gaur egun mendialdera jotzen ari da atzera, hamarcadaz hamarcada atzerago, alde guztietatic erasso eguiten baitzaio, nationearen alde illustratuenac gutietsia ama gaiztoa bailicen, eta pensatzecoa da gaimbehera guero eta nabarmenagoa içanen dela hemendic aurrera. Mende baten buruan, beharbada, hizcunça vicien artetic desaguertua içanen da» . Baina ez cen bakarra içan; hor daduzcagu, berceac berce, Luis Lucien Bonaparte Princea , Vinson eta Lafon francesac Van Eys eta Uhlembecc herbeheretarrac; Schuchardt , Linschmann eta Bouda alemaniarrac; Dodgson anglesa; Norbert Tauer chequiarr ; Fita catalana; Cejador eta Tovar espainiarrac, eta Noam Chomscy americarra. Ahanci gabe, nosqui, Coldo Mitchelena , Jose Maria Lacarra edota Joaquin Gorrotchategui euscal hizcunçalariac.

Hizcunçalaritzan, comparativoaren aurreco planteamendua, hala ere, hizcunçalaritza historico deritzan disciplina çabalagoaren çathi chiqui bat berceric ez da. Indoeuropar hizcunça specificoen azterqueta comparativoa osso eremu specializatutzat harcen da gaur egun, eta ikerqueta comparativoa, berriz, hizcunça baten gueroco barne-bilhacaerari buruz eguiten da, cehazqui hizcuncen aldaera standard modernoen garapenari buruz eta hizcunça baten forma standardizatutic aldaeretaraino garatzeari buruz .

Adibidez, aditu batzuc macrofamiliac eçarcen ere saiatu ciren hizcunça indoeuroparrac , uraldarrac eta berce hizcunça-familia batzuec lothuz . Saiaquera horiec, oraindic, methodo sinhesgarritzat onharcen ez badira ere, beharrezco informationea emaiten dute hizcunça aldaquetan relativitatea eçarceco. Hori, oro har, nekez aurki daiteque guerthaeren artean, hizcunz taldeen arteco ancecotassun eta aldacunçac casualitatez eta aspaldi guerthatu cirelaco. Sarri, 10.000 urthe inguruco muga onhartu ohi da ikerquetac eguiteco . Çaila da, halaber, haimbat protohizcunça datatzea, methodo bat baino guehiago egon arren hizcunça horiec guti gorabehera baino ecin baitaitezque datatu .

Gaur egun, azterqueta grammaticalen berrerabilcearequin batera, hizcunçalaritza historicoec hizcunçaren aldaqueta aztercen dute, aldi berean, dialectoen eta dialectoen arteco relationean, baita iraganeco eta gaur egungoen artean ere, eta bilhacaera eta chanda morphologico, syntactico eta phoneticoari beguiratzen derauco/dio .

Syntaxia eta morphologia

Hizcunça-eguituraren maila nagussiac

Saconceco, iracurri: « Syntaxi » eta « Morphologia »

Syntaxia eta morphologia hizcunçalaritzaren adarrac dira, hala nola hitzac eta morphema hizcunça-unitate erranguratsuen ordenari eta eguiturari buruzcoac. Syntaxiac hizcunça bateco hiztunec hitzac erranaldietan nola anthola ditzaqueten aztercen du. Morphologiac, berriz, anceco arauac aztercen ditu morphemen ordenaraco —azpi-hitzen unitateac, hala nola aurrizquiac eta atzizquiac—, eta nola combinatu daitezqueen hitzac ossatzeco .

Syntaxia

Syntaxia ( grecieratic συν- syn- , batera , eta τάξις táxis , antholaqueta ) edo josquera hizcunçalaritzaco atha bat da, erranaldien eguitura fincatzen duten arauac aztercen dituena. Syntaxia arau horiec icendatzeco ere erabilcen da, hizcunçaren syntaxia erranbiden adibidez.

Morphema

Erranahia duen unitate grammatical chiquiena.da morphema , ecin baitaiteque unitate chiquiagotan banatu, erranahia galdu gabe; adibidez, sagar .

Hitzac morphemez ossatuac dauden heinean, hirur hitz mota berheiz daiteque:

• Morphema copuruari dagoquionez: morphema bakarrecoac ( sagar ) edo morphema anhitzecoac ( daducat ).
• Flexionatzeco auquerar dagoquionez: aldagarriac ( daducat, daducan/n, daducagu... ) eta aldagaitzac ( gaur, ongui ).
• Complexutassunari dagoquionez, hitz bakunac ( bide, gorri ) edo complexuac ( unetcho, garbigarri, çuri-gorri ).

Sailcapen honen arauera, vistan denez, morphema bakarreco hitzac bakunac eta flexiogabeac dira bethi; soilic morphema anhitzecoac içan daitezque flexiodunac cein flexiogabeac bakunac cein complexuac.

Oinharrizco hitz baten eta bere jathorriaren arteco soinu- eta ortographia-aldaquetac alphabetatze-trebetassunequico partialac içan daitezque. Ikerquetec eracusten dutenez, phonologian eta ortographian eraldaquetac egoiteac morphologicoqui complexuac diren hitzac ulercea çailcen du, eta oinharrizco hitz baten eta bere jathorriaren artean eraldaquetaric ez egoiteac morphologicoqui complexuac diren hitzac ulercea errazten du. Morphologicoqui complexuac diren hitzac erraçago ulercen dira oinharrizco hitz bat sarcen dutenean .

Hizcunça polissinteticoec , chuctchiera adibidez, morphema ugariz ossatutaco hitzac dituzte. Təmeyŋəlevtpəγtərcən chuctch hitza, adibidez, buruco min latza dut erra nahi du, eta çorci morphema ditu: t-ə-meyŋ-ə-levt-pəγt-ə-rcən glossa daitequeen . Hizcunça horien morphologiac consonante eta bocal bakoitza morphema guisa ulerceco auquera emaiten du, eta grammaticac, berriz, morphema bakoitzaren erabilera eta ulermena adiarazten du .

Morphemen barruan guerthatzen diren soinu-aldaquetez arduratzen den disciplina morfofonologia da .

Semantica eta pragmatica

Saconceco, iracurri: « Pragmatica »

Semantica eta pragmatica hizcunçalaritzaren adarrac dira. Semantica erranah grammatical eta lexicoei dagoquie, eta pragmatica , berriz, textuinguruari. Semantica formalaren esparruac erranaldien denotationeac eta erranmolde eratzaileen erranahietatic abiatuta nola ossatzen diren aztercen ditu. Semantica formala neurri handi batean, hizcunçaren philosophian oinharritze da, eta logica eta informaticaren tresna formalac erabilcen ditu. Semantica cognitivoac errangura lingüisticoa cognitionearen alderdi orocorrequin lotzen du sciencia cognitivoaren ideac hartuz, hala nola prototypoaren theoria.

Pragmaticac eçaugarri batzuc harcen ditu bere baithan, hala nola hizcunça-ekinçac , implicationa eta elkarrequinçan hitz eguitea . Semanticac ez beçala, ceinac hizcunça jaquin batean conventionala edo codificatua den erranahia aztercen duen, pragmaticac aztercen du nola erranahiaren transmissionea ez dagoen soilic hizlariaren eta ençulearen eçagutza structural eta lingüisticoaren (grammatica, lexicoa, etab.) mende, baicic eta baita ere erranaldiaren textuinguruaren , tartean daudenei buruz dagoen edocein eçagutzaren, hiztunaren asmo inferituaren eta berce factore batzuen mende . Alde horretatic, pragmaticac açalcen du hizcunça-erabilçaileec nola gaindi deçaqueten itchurazco ambiguotassuna, ceren erranahia hitz eguiteco eran, lekuan, demboran eta abarretan oinharritzen baita .

Phonetica eta phonologia

Saconceco, iracurri: « Phonetica » eta « Phonologia »

Phonetica eta phonologia soinuei (edo ceinu-hizcuncen alderdi valioquideei) dagozquien hizcunçalaritzaren adarrac dira. Phonetica, neurri handi batean, soinuen alderdi physicoei dagoquiona da, hala nola haien articulationea , acustica , ekoizpena eta perceptionea . Phonologia, berriz, soinuen abstractione lingüisticoei eta categoriçacioei buruzcoa da, eta, hizcunça batean, soinuac cer diren, nola eguiten diren eta hitzetan combinatu daitezqueen adiarazten deraucu, eta, eçaugarri phonetico batzuc hitz bat identificatzeco, cergatic diren garrancitsuac açalcen deraucu .

Typologia

Typologia lingüisticoa (edo hizcunça-typologia) hizcunça, haien comparationea ahalbidetzeco, beren eguitura-eçaugarrien arauera aztercen eta sailcatzen dituen hizcunça-eredua da. Munduco hizcuncen eguiturazco anhiztassuna eta eçaugarri communac describatzea eta açalcea du helburu . Bere azpi-disciplinen artean, berceac berce daude: phonologia-typologicoa, soinu-eçaugarriez arduratzen dena; typologia syntacticoa, ordena eta hitzaren formaz arduratzen dena; typologia lexicoa, hizcunça-hizteguiaz arduratzen dena, eta typologia theoricoa, joera universalac açaldu nahi dituena .

Hizcunçalaritzaren aztergaia

Systema bat dela contuan hartuta aztercen du hizcunça hizcunçalaritzac. Hizcunçalaritzaren aztergaiac systema horren içaera, eguiturac, ossagaiac eta berhecitassunac dira. Theoriazco hizcunçalaritza erraiten çaio hizcunçac oinharrian duen eguitura açalceco theoria emaiten saiatzen denari, eta hizcunça baithan applicatua hizcunçalaritzaren conceptuac pedagogiazco helburu baten mendean jarcen dituenari.

Berçalde, synchroniazco hurbilpena erabil deçaque hizcunça azterceco (hizcunça jaquin bat aztercea une jaquin batean) edo diacroniazcoa (hizcunça jaquin baten bilhacaera historian cehar). Theoriazco hizcunçalaritzaren joera da hizcunçaren eguiturac hiztunen erabilera jaquinetatic campo uztea eta horren ondorioz, hizcunça describatzeco synchroniazco azterquetac erabilcea; era berean, ez ditu hizcunçaren eçagupena, erabilera eta anceco gairic aztercen, eta gai horiec psycholingüisticaren , sociolingüisticaren eta anthropologiazco hizcunçalaritzaren escu gueratzen dira.

Hizcunçalaritzaren historia

Hizcunçalaritzaren eguiazco helburua definitu arte, hirur phase içan ciren:

1. Hassieran ( Ancinaco Grecian hassit , eta franciarrec jarraituta), grammatica içan cen. Grammaticac forma egoquiac eta ecegoquiac desberdincen dituen arauac definitzen ditu.
2. Ondoren, philologia aguert cen. Horrec textuac ulertu eta commentatzea du helburu nagussi.
3. Hirurgarren phasea hizcuncen arteco comparaqueta eguin citequeela conturatu cirenean hassi cen.

Lehen azterquetac

Panini indiar grammaticariaren lanac dira hizcunçalaritzari hassiera eman ceraucoten/ciotenac ( India , IV. mendean ): sanscrito çaharra fincatu çuen eta azterqueta morfosintactico cehatzac eguin cituen. Grecia çaharreco philosophoec C.a. V. mendean theoriazco hizcunçalaritzaren alhorreco lehenengo azterquetac eçagutzera eman cituzten (guiça hizcunçaren jathorria eta grecoaren grammatica). Greciar grammaticariec romatarrengan eraguin handia içan çuten, eta ondoren, Erdi Aroan eta Renascimentuan egui ciren romance hizcuncen gramatiquetan. Salvuespen guti batzuc alde batera utzita, grammaticari guehienec latina eta grecoa aztertu cituzten edo lekuan lekuco hizcunçac describatu eta nola çucen erabili iracatsi çuten.

Hizcunçalaritza disciplina guisa: structuralismoa

Ferdinand de Saussure .

Renascimentuaren ondoren, munduco hizcunçac azterceco çaletassuna areagotu eguin cen, eta XIX. mendean hizcunçalaritzac jaquinça içaera lorthu çuen. XIX. mendeco hizcunçalaritzac describapen diacronicoac eguiteco comparaqueta lanetan hartu çuen oinharria, eta haimbat hizcuncetaco hizteguia, eguiturac eta phonologia aztertu ciren ancinaco hizcunça ama bakarra aurkitu nahian. Hizcunçalaritza historicoac sanscritoac, grecoac eta latinac elkarren arteco harremanac cituztela aurkitu çuen, eta Europaco hizcunça guehienec aitzinindoeuropera çutela ancinaco sorburu. Ferdinand de Saussure hizcunçalari suitzarrac berricunçac ekarri cituen hizcunçalaritzara XIX. mende bucaeran: hizcunçalaritza diacronicoa eta synchronicoa berheici cituen alde batetic, eta bercetic, hizcunça ( langüe, hizcunçaren ezcutuco eguitura virtuala) eta hizqueta ( parole, hizcunçaren eguituraren gauçatzen jaquina) ere bai. Saussure hil ondoren bere Cours de Lingüistique Générale (1916) arguitaratu cenean, garai berri bat hassi cen hizcunçalaritzan: structuralismoa. Saussureren ustez hizcunçaren (langüe) içaera aztertu behar çuen hizcunçalaritzac.

Grammatica sorçailea edo generatibismoa

Articulu nagussia: « Grammatica sorçaile »

Noam Chomscy .

1950 . urtheraco, hizcunçalari batzuec structuralistei salhatu ceraueten ez çutela behar beçain contuan harcen guiça hizcunçaren adimenezco içaera, eta açalean ez ceuden guerthaerac ez cituztela aztercen. Noam Chomscy statubatuar hizcunçalariac structuralistei aurre eguin cerauen/cien hizcunça guztietan eguitura universalac ceudela erran çuenean ( grammatica universala ), eta berriro ere hizcunçalaritzaren helburuac aldatu cituen. Hizcunça aztertuz adimenaren lana aztertu nahi içan çuen, eta structuralistec baztertutaco theoria mentalistari garrancia eman ceraucon: hizcunça burmuineco çathi baten gaitassun batean datzala azpimarratzen çuen, ikusmena edo muguimendua beçala. Hizcunçaren eçagupen inconscientea (competence) aurkitzea çuen helburu, erranaldi copuru amaigabea (performance) azterquetaren oinharrian çuela. Grammatica sorçaile-bihurçailea deith citzaion joera honi. 1957an Chomscyc lehenengo aldiz aiphatu çuenez gueroztic, grammatica sorçaileac ( generative grammar delacoac) ethengabe içan ditu aldaquetac, Principioen eta Parametroen Theoria casu. 1970. urtheaz guero, hizcunçalaritza sorçaileac syntaxiaren eta semanticaren arteco harremanac aztertu ditu batez ere. Generatibismoa naturalismoarequin , natur scienciequin (berheciqi biologiarequin ) eta philosophiaco adar objectivistarequin du lothura.

Hizcunçalaritza cognitivoa edo cognitivismoa

Hizcunçalaritza cognitivoa edo cognitivismoa 1950eco hamarcadaco generatibismoari aurre eguiteco garatu cen hizcunçalaritza escola bat da, eta 1970-1980co hamarcadetan hartu çuen indarra. Bulçatzaile nagussiac Ronald Langacquer eta Georgue Lacoff statubatuarrac içan ciren. Hizcunçalaritza honen arauera, semanticac syntaxiac beçaimberceco garrancia luque, baita garranci guehiago ere. Berçalde, generativistec ez beçala, cognitivistec hizcunça analysiaren hirur athalac ( phonologia , syntaxia eta semantica ) elkarri osso lothuric daudela deraucote/diote eta ecin direla banatuta ikertu. Theoria ezberdin anhitz badaude ere ( Prototypoen Theoria , Marcoen Theoria , Metaphora eta Metonymien Ikerqueta , Eredu Cognitivo Idealiçatuen Theoria ... ) helburu bakar batec batzen ditu: erranaldien/hitzen erranahia eta horrec eguitura syntacticoarequin dituen lothurac ikercea.

Hizcunçalaritza applicatua

Hizcunçalaritza applicatuaren garapena inguru anglosaxoietan cehar guerthatu cen 20. mendean, hizcunça-sciencietaco edocein azterqueta-alhorren theoriaren eta ikerquetaren orientatione bat da. Disciplina arteco marco theorico batetic abiatuta xede applicatu batequin aritzen da, hizcunçalaritzac itzulpenguinçarequin , hezcunçarequin , psychologiarequin , anthropologiarequin , pedagogiarequin eta sociologiarequin cerikussi çuten hizcunça-araçoac aztercea du helburu.

Ikerqueta arloac

Hizcunçaren ikerquetara bere mailen bidez guerthuratu gaitezque, alde batetic, codigo lingüistico guisa configuratzen duten arau eta reguelei beguiratuz ( grammatica ); eta, bercetic, communicatione interactioneraco tresnatzat hartuta, pragmatica eta textu lingüistica disciplinequn adibidez.

Hizcunça "systema" guisa harturic, honacoac dira structuran ikus daitezqueen mailac:

Arlo phonicoa

• Phonologia
• Phonetica
• Grafemica , Orthologia eta Ortographia .

Arlo morfosintacticoa

• Morphologia
• Syntaxia

Arlo lexico-semanticoa

• Semantica
• Lexicologia
• Lexicographia

Arlo pragmaticoa

Hizcunça hitz eguiteco tresna guisa, honacoac nabarmencen dira:

• Textua
• Pragmatica

Hizcunça-typologia

Hizcunça-typologia (edo typologia lingüisticoa) hizcunçac eguiturar dagozquion eçaugarrien arauera aztertu eta sailcatzen dituen hizcunçalaritzaren alhorr da. Helburutzat du munduco hizcuncen eçaugarri communac cein eguitura-anhiztassuna describatzea eta açalcea . Bere azpidiciplinac honaco hauec dira:

• Typologia qualitativoa, hizcuncen arteco comparationea eta hizcunçaren barruco aldaerac jorratzen dituena.
• Typologia quantitativoa, munduco hizcuncetan eguiturazco patroiac sailcatzeaz arduratzen dena.
• Typologia theoricoa, typologia quantitativoan eguindaco sailcatze lana açalcen duena.
• Typologia syntacticoa, hitz ordenaz, hitzen formaz, hitzen grammaticaz eta hitzen hautaquetaz arduratzen dena.
• Lexicoaren typologia, hizcunçaren corpusaz arduratzen dena.

Hizcunçalaritza historicoa eta comparatua

Hizcunçalritza historicoa edo hizcunçalaritza diacronicoa hizcuncen aldaquetac demboran aztercen duen hizcunçalaritzaren adar bat da. Esparru honetan horretan XVIII. mendean Indiaco sanscritoa Europaco hizcuncequin lothuta cegoela eçagutzeac garranci handia içan çuen. Ikerqueta horien ondorio nagussia indoeuropar hizcunça hypotheticoa açalcea içan cen.

Indoeuropar jathorri lingüisticoaren ideac bulçatu çuen berce alhor bat. hizcunçalaritza comparatuarena, ce hain çucen ere, sanscritoa eta berce hizcunça batzuc elkarrequin erkatuz eguin ahal içan cen hypothesi historico hura. Hizcuncen arteco harreman geneticoac (batac bercetic erathorcen diren idea, contextu honetan) jathorri communa edo aitzin-hizcunça dakar berequin, eta hizcunçalaritza comparatuaren helburua hizcunça-familiac eraiquitze , protolengoaiac berreraiquitzea eta hizcunça documentatuac sorraraci dituzten aldaquetac cehaztea da.

Hizcunçalari ospetsuac

Hona hemen euscara edo erdararen bat aztergai içan duten hizcunçalari nabarmenenac:

Euscal hizcunçalariac

• Resurrectionen Maria Azcue
• Luis Luciano Bonaparte
• Arturo Campión
• Iñaqui Gaminde
• Gotzon Garate
• Piarres Lafitte
• Joseba Lacarra
• Pierre Lhande
• Coldo Mitchelena
• Manuel Agud Kerol
• Rudolf de Rijc
• Pello Salaburu
• Hugo Schuchardt
• Larry Trasc
• Jose Luis Alvarez Emparança Chillardegui
• Coldo Çuaço

Erdal hizcunçalariac

• John L. Austin
• Andrés Bello
• Emile Benvéniste
• Leonard Bloomfield
• Franz Bopp
• Eugenio Coşeriu
• Noam Chomscy
• Umberto Eco
• Joseph Greemberg
• Joshua Fishman
• Jacob Grimm eta Wilhelm Grimm
• Maurice Gross
• Claude Hagègue
• Michael Halliday
• Cellig Harris
• Henc Havercate
• Louis Hjelmslev
• Roman Jacobson
• William Labov
• Georgue Lacoff
• André Martinet
• Juan Carlos Moreno Cabrera
• Barbara Partee
• Steven Pinquer
• Merritt Ruhlen
• Edward Sapir
• Ferdinand de Saussure
• Serguei Starostin
• Nicolai S. Trubetscoi
• Wilhelm von Humboldt
• Valentin Voloxinov
• Ghil'ad Çucquermann

Ikus, gainera

• Sociolingüistica
• Hizcunçaren sociologia

Bibliographia

• Aronoff, Marc & Janie Rees-Miller (Eds.) (2003) The Handbooc of Lingüistics , Blackwell Publishers. ( ISBN 1-4051-0252-7 ).
• Bloomfield, Leonard (1933,1984) Languague , University of Chicago Press. ( ISBN 0-226-06067-5 ).
• Chomscy, Noam (1965) Aspects of the Theory of Syntax ; Syntactic Structures ; On Languague .
• Comrie, Bernard (1989) Languague Universals and Lingüistic Typology , University of Chicago Press. ( ISBN 978-0-226-11433-0 ).
• David Crystal (1987) Lingüistics ; The Stories of English ; The Cambridgue Encyclopaedia of Languague , Cambridgu University Press; (1991) A Dictionary of Lingüistics and Phonetics , Blackwell. ( ISBN 0-631-17871-6 ); (1992) An Encyclopaedic Dictionary of Languague and Languagues , Oxford: Blackwell.
• Escandell Vidal, M.V.; Marrero Agüiar, V; Casado Fresnillo, C.; Gutiérrez Rodrígüez, E.; Ruiz-Va Palatios, P. (2009) El lenguaje humano , Editorial Universitaria Ramón Areces (UNED).
• Fernández Fernández, Beatriz eta Ortiz de Urbina, Jon (2007) Hizcunçari itzulia 80 hizcunçatan , UEU.
• Hudson, G. (2000) Essential Introductory Lingüistics , Oxford: Blackwell.
• Lyons, John (1995) Lingüistic Semantics , Cambridgu University Press. ( ISBN 0-521-43877-2 ).
• Mairal Usón, R.; Peña Cervel, M.S.; Cortés Rodrígüez, F.J.; Ruiz de Mendoça Ibáñez, F.J. (2010) Teoría lingüística: Métodos, herramientas y paradigmas , Editorial Universitaria Ramón Areces (UNED).
• O'Grady, William D., Michael Dobrovolscy & Francis Catamba [eds.] (2001) Contemporary Lingüistics , Longman. ( ISBN 0-582-24691-1 ) - Lower Level.
• Pinquer, Steven (2000) The Languague Instinct , repr ed., Perennnial. ( ISBN 0-06-095833-2 ); (2000) Words and Rules , Perennnia . ( ISBN 0-06-095840-5 ).
• Sapir, Edward (1921) " Languague: An introduction to the study of speechh (Gutemberg.Org) ", New York: Harcourt, Brace.
• Saussure, Ferdinand de (1916,1998) Cours de lingüistique générale , Open Court. ( ISBN 0-8126-9023-0 ).
• Squinner, B.F. (1957) Verbal Behavior , Copley Publishing Group. ( ISBN 0-87411-591-4 ).
• Trasc, R. L. (1995) Languague: The Basics , London: Routledgue.
• Van Orman Quine, Willard (1960) Word and Object , MIT Press. ( ISBN 0-262-67001-1 ).
• Viagguio, Sergio , A general theory of interlingual mediation , Franc & Timme GmbH, 2006.

Campo estecac

Euscarazco Wikipedian bada athari bat, gai hau duena: Euscara

• Datuac: Q8162
• Multimedia: Lingüistics