Federico Krutwig

Federico Krutwig
	; Irudi guehiago
Vicitza
Jaiotza	Guetcho , 1921eco maiatzaren 15a
Herrialdea	Bizcaia , Euscal Herria
Talde ethnicoa	euscalduna
Heriotza	Bilbao , 1998co açaroaren 15a (77 urthe)
Hezcunça
Hizcunçac	alemana ; euscara ; greciera ; gaztelania ; francesa ; portuguesa
Jarduerac
Jarduerac	idazlea , politicaria eta academicoa
Lan nabarmenac	Vasconia: Studio dialéctico de una nationalidad
Quidetza	Euscalçaindia ; Euscadi Ta Ascatassuna
Icengoitia(c)	Fernando Sarrailh de Iharça eta Heico Sagredo de Iharça

Federico Krutwig Sagredo ( Guetcho , Bizcaia , 1921eco maiatzaren 15a - Bilbao , Bizcaia , 1998co açaroaren 15a ) euscal idazle eta politicaria içan cen. ^[1]

Vicitza Aldatu

Aita alemana çuen, lambidez empresaria, eta ama, aldiz, venetiar jathorrico bizcaitarra. Nerabeçaroan euscara bere casa ikassi çuen. 1941ean Resurrectionen Maria Azcue eçagutu çuen eta elkarlanean aritu ciren heriotzac banatu cituen arte. 1943an gaimbeheran cegoen Euscalçaindian sarth eta Azcuerequin batera suspertu eguin çuten. Garai hartan pictoreen Miqueldi taldea eta Ikerquetaren Julio de Urquijo Institutua eratu cituen. Euscararen batassun litterarioaren sustatzaile nagussietaco bat içan cen Krutwig. ^[2]

Ekialdeco hizcunçac ikassi cituen Franciaco Sorbonaco Universitatean eta Alemanian . Guernica aldizcarian (1945-53) laphurtera classicoaren eta ekialdeco religioneequico aldecotassunac aguertu cituen. 1952an Hego Euscal Herria utzi behar içan çuen, bere ideengatic eta Euscal Herrico Eliçari buruz eguin cituen critiquengatic.

1963an Vasconia arguitarat çuen, Fernando Sarrailh de Iharça ecicenaz. ^[3] ^[4] Bertan Euscal Herriaren historia aracatu çuen ikuspegui erabat iraulçaileaz. Sabin Aranaz guerozti garatutaco nationalismoaren critica çorrotza eguinez, berce aberçaletassun mota baten alde hitz eguin çuen, batez ere muguimendu anticolonialisten ithurrietati edanez. Franco dictadore espainiarraren policiac ETAren inspiratioe ithurritzat jo çuen liburua. Alde horretatic, eguia da ETAren sorçaile eta quideetaco ascoc idazlana goraiphatu eguin çutela, baina horrec eracundean içan çuen indarrari buruz eztabaidac daude. ETAren V. Bilçar Nagussian osso chosten garrancitsua aurkeztu çuen Krutwiguec.

Helenista saiatua cen eta laphurtera classico ( Axular , Etcheberri , Haranader , eta Leiçarragarena ) proposatu çuen euscara batuaren oinharr guisa, eredu cultista baten alde. Krutwiguen eritziz, euscararen batassuna XVI. mendeaz gueroztic lorthua cen, eta batassun hori Leiçarragac eguin çuen. Bide horretatic, euscarazco idazlan guztietan eredu horixe bera erabili çuen, baita 1968 ondotic ere.

Alfonso Irigoien , Manu Ercilla , Miquel Morris eta Josu Lavínequin batera Jaquinça Baitha elkartearen sorçaileetaco bat içan cen 1985 urthea , cultura helenisticoa bulçatu eta eçagutarazteco helburuarequin. Elkarteac " Halcón: Revista de Cultura Griega " aldizcaria arguitaratu çuen. Vicitzaco azquen urtheetan Jose Maria Gorordoren Euscal Hiritarren Eguitecoac alderdiaren hautagai cerrendetan aurkeztu cen. Hala ere, hil baino hilabethe batzuc lehenago, Euscal Herritarroc hautesle elkartearen sustengatzaileen artean egon cen.

Hizcunz çaletassuna Aldatu

Polyglotta handia cen. Hamaborcetic gora hizcunça eçagutzen cituen nahico saconqui, minçatzeco gauça içaiteco moduan, berceac berce hauec: latina , greciera , euscara , hungariera , nederlandera , russiera , arabiera , hebreera , persiera , Indiaco hizcunçac , chinera , georguiera , paxtunera ... ^[1]

Berce hizcunça batzuequin minçatzeco gaitassunic ez çuen, baina ondo eçagutzen cituen graphia, grammatica eta eçaugarri nagussiac. Euscalçaindico bileretan, ascotan hitz baten ethorquia açalceco, haren etymologia jathorrizco hizcunçaren idazqueraz marrazten çuen neholaco araçoric gabe...baita hebreera, arabiera edo hindierazco lettrequin ere! ^[1]

Lanac Aldatu

Saiaquera Aldatu

Vasconia: Studio dialéctico de una nationalidad , 1963 . ^[5]
La Cuestión Vasca, 1965 .
La Vasconie et l'Europe nouvelle , 1976 . Vasconia n aguertutaco ideac guehiago hedatu cituen, Mendebaldeco Europaco descolonizationearen alde, gaur egun Herrien Europatzat -edo daducaguna goretsiz.
Garaldea: Sobre el origuen de los vascos y su relación con los guanches , 1978 . Europaco haimbat herriri buruzco saiaquera (berceac berce, euscaldunez). Liburu horretaco idea asco Alfonso Martinez Liçarduicoaren Euscal Civilizationea saioan jasso ciren.
La Nueva Vasconia , 1979 .
Computer Shock Vasconia Año 2001 , 1984 . ^[6]
Bilbao de los años cuarenta en torno a Blas de Otero y Resurrección María de Azcue , 1991 .
Το ελληνικό θαύμα: Από τη μαγεία στην επιστήμη , 2006 .
Años de peregrinación y lucha , 2014 . Liburu autobiographicoa.

Narrationea Aldatu

Lehen lerroan, Luis Villasante eta Juan San Martin , Euscalçaindiac Euscal Herrico eracunde publicoequin accordioa signatu çuen egunean. Haien atzean, Federico Krutwig , Patchi Altuna , Alfonso Irigoien eta Pello Salaburu .

Belatzen Baratza. Miquelditarrac. Euscal rancharia hamaica irazquietan eta bederatzi bilbetan , 1979 . Editiones Vascas.
Ekaitza , 1980 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (1. liburuquia): Iguibarciaren iphuinac , 1982 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (2. liburuquia): Jaquinça-Baitha , 1982 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (3. liburuquia): Otsoaren bidea , 1982 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (4. liburuquia): Erroten burguico mystêrioa , 1982 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (5. liburuquia): Harbelnoren amazônac , 1982 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (6. liburuquia): Mystaguinça çaharra , 1982 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (7. liburuquia): Orciren çaldiac , 1983 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (8. liburuquia): Garacico oihanaren thauma , 1983 . Luis Haramburu.
Belatzen Baratza (9. liburuquia): Sua ez da hilten , 1983 . Luis Haramburu.

Itzulpena Aldatu

Mao Tzedung buruçaguiaren aiphuac , 1972. Irabia.

Referenciac Aldatu

↑ ^a ^b ^c Quintana, Xabier. (1999). Federico Krutwig Sagredo (1921-1998),. Bideguilea bilduma, Eusco Jaurlaritzaren Arguitalpen Cerbitzu Nagussia. .
↑ "Krutwig Sagredo, Federico" . Ondarebideac.eus
↑ Huici Urmeneta, Vicente; Davila Leguerén, Andrés. (2016-06-30). «Del Zoon Politicón al Zoon Electronicón. Una reflexión sobre las conditiones de la socialidad a partir de Aristóteles» Política y Sociedad 53 (3): 757–772. doi : 10.5209/rev_poso.2016.v53.n3.50776 . ISSN 1988-3129 . (Noiz consultatua: 2021-11-26) .
↑ «Krutwigue mendeurrena: Bere ekarpenac euscal economiari. Economialari Euscaldunen II. Bilçarra. Htic BIOra» www.ueu.eus (Udaco Euscal Universitatea) (Noiz consultatua: 2021-11-26) .
↑ Federico., Krutwig Sagredo,. (1973?). Vasconia : [studio dialéctico de una nationalidad . ] Norbait PMC 971684377 . (Noiz consultatua: 2021-11-26) .
↑ Federico., Krutwig Sagredo,. (1984). Computer shock vasconia año 2001. Gráficas Liçarra ISBN 84-398-1073-3 . PMC 907315078 . (Noiz consultatua: 2021-11-26) .

Bibliographia Aldatu

Baderaucola/badiola Uriarte, Ricardo (prestatzailea) (1997): Federico Krutwig-i omenaldia , Iker 10, Euscalçaindia.
Quintana, Xabier (1999): Federico Krutwig Sagredo (1921-1998) , Bideguilea bilduma, Eusco Jaurlaritzaren Arguitalpen Cerbitzu Nagussia.
Ortiz de Pinedo, A. (2009). Euscal litteratura Guernica aldizcari liberalean (1945-53) Çornotza. Erroteta. Liburuaren açala.
Ortiz de Pinedo, A. (2009). Euscal litteratura Guernica aldizcari liberalean 1945-1953 . Çornotza. Erroteta. ^{[

Bethico hautsitaco esteca

]}
Ortiz de Pinedo, A. (2010). Guernica aldizcaria eta euscal litteratura I: aldizcaria . Eusconews.
Ortiz de Pinedo, A. (2010). Guernica aldizcaria eta euscal litteratura II: litteratura . Eusconews.
Sudupe, Paco (2011): 50eco hamarcadaco euscal litteratura I. Hizcunça eta ideologia eztabaidac , Donostia, Utriusque Vasconiae . ISBN 978-84-938329-4-0
Sudupe, Paco (2011): 50eco hamarcadaco euscal litteratura II. Cacetaritza eta saiaquera , Donostia, Utriusque Vasconiae . ISBN 978-84-938329-5-7
Sudupe, Paco (2012): "Ideologia eztabaidac 50eco hamarcadan" in Alaitz Aizpuru (coord.), Euscal Herrico pensamenduaren guida , Bilba , UEU . ISBN 978-84-8438-435-9
Ugarte Muñoz, Anton (2010): "Federico Krutwig (1921-1949): ideologo aberçale baten hecibidea" , Guerónim de Uztariz, 26-27 zmb., 62-102 orr.
Ugarte Muñoz, Anton (2017): "Bibliographí annotada de Federico Krutwig" , Sancho el Sabio, 40, 261-289.

Ikus, gainera Aldatu

Campo estecac Aldatu

Wikimedia Commons en badira fichategui guehiago, gai hau dutenac: Federico Krutwig

Federico Krutwig Sagredori escainitaco webgunea
Federico Krutwig litteraturaren çubiteguian
Federico krutwig (1921-1998). Poemac , susa-litteratura.eus
(Gaztelaniaz) Federico Krutwig Eusconewsen
Krutwigui elkarrhizqueta Jaquin aldizcarian
Krutwigui elkarrhizqueta Arguia aldizcarian
Federico Krutwig Arguia aldizcaria
Computer Shock·a Euscari·a +2001. Urthea , Krutwigue Computer Shock Vasconia Año 2001 liburuaren euscarazco itzulpena.

Datuac: Q2749526
Multimedia: Federico Krutwig

[:0-1] Quintana, Xabier. (1999). Federico Krutwig Sagredo (1921-1998),. Bideguilea bilduma, Eusco Jaurlaritzaren Arguitalpen Cerbitzu Nagussia. .

[Ondarebideak-2] "Krutwig Sagredo, Federico" . Ondarebideac.eus

[3] Huici Urmeneta, Vicente; Davila Leguerén, Andrés. (2016-06-30). «Del Zoon Politicón al Zoon Electronicón. Una reflexión sobre las conditiones de la socialidad a partir de Aristóteles» Política y Sociedad 53 (3): 757–772. doi : 10.5209/rev_poso.2016.v53.n3.50776 . ISSN 1988-3129 . (Noiz consultatua: 2021-11-26) .

[4] «Krutwigue mendeurrena: Bere ekarpenac euscal economiari. Economialari Euscaldunen II. Bilçarra. Htic BIOra» www.ueu.eus (Udaco Euscal Universitatea) (Noiz consultatua: 2021-11-26) .

[5] Federico., Krutwig Sagredo,. (1973?). Vasconia : [studio dialéctico de una nationalidad . ] Norbait PMC 971684377 . (Noiz consultatua: 2021-11-26) .

[6] Federico., Krutwig Sagredo,. (1984). Computer shock vasconia año 2001. Gráficas Liçarra ISBN 84-398-1073-3 . PMC 907315078 . (Noiz consultatua: 2021-11-26) .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Federico Krutwig
Irudi guehiago
Vicitza
Jaiotza	Guetcho , 1921eco maiatzaren 15a
Herrialdea	Bizcaia , Euscal Herria
Talde ethnicoa	euscalduna
Heriotza	Bilbao , 1998co açaroaren 15a (77 urthe)
Hezcunça
Hizcunçac	alemana euscara greciera gaztelania francesa portuguesa
Jarduerac
Jarduerac	idazlea , politicaria eta academicoa
Lan nabarmenac	Vasconia: Studio dialéctico de una nationalidad
Quidetza	Euscalçaindia Euscadi Ta Ascatassuna
Icengoitia(c)	Fernando Sarrailh de Iharça eta Heico Sagredo de Iharça