Wikipedia

Etchalar

Naffarroa Garaico udalerria

Etchalar [3] Naffarroa Garaico ipharraldec udalerri bat da, Borciricoa . Iruñeco merindadearen ipharraldec muthurrean dago. 46,34 kilometro quadro ditu, eta 819 biztanle cituen 2014. urthean.

Etchalar
  Naffarroa Garaia , Euscal Herria
Etchalar herriaren ikuspeguia Azcua menditic.

Bandera

Etxalarko armarria
Armarria

Map
Cocapena
Herrialdea   Euscal Herria
Lurraldea   Naffarroa Garaia
Merindadea   Iruñea
Escualdea Borciriac
Administrationea
Statua   Espainia
Erkidegoa   Naffarroa
Icen officiala Etchalar
Alcatea Miguel Mari Irigoien Sanzberro
( Herri Taldea )
Posta codea 31760
INE codea 31082
Herritarra etchalartar
Geographia
Coordenatuac 43°14′01″N 1°38′14″W  /  43.233611111111°N 1.6372222222222°W  / 43.233611111111; -1.6372222222222
Açalera 47,05 cm²
Garaiera 106 metro
Distancia 65 cm ( Iruñetic )
Demographia
Biztanleria 830 (2022: 2)
alt_left   386 (%46,5) (2019)   (%51,4) 427   alt_right
Densitatea 17,91 biztanle/cm²
Çaharcea [1] % 11,29
Ugalcortassuna [1] ‰ 60,98
Economia
Jarduera [1] % 85,05 (2011)
Desberdintassuna [1] % 0 (2011)
Langabecia [1] % 8,1 (2013)
Euscara
Euscaldunac [1] [2] % 75,20 (2018: %-15,06)
Datu guehigarriac
Webgunea http://www.etchalar.eus

Iruñeatic 63 cm-tara dago cocatuta errepidez, Donostiatic 41era, Baionatic 52ra eta Donibane Garacitic bercela 67ra.

Geographia Aldatu

Udalerri mugaquideac Aldatu

Borcirietaco ekialdeco udalerria da Etchalar. Bera eta Sararequin ( Laphurdi ) du muga ipharraldean; Baztanequin ekialdean; Iganci eta Lesacarequin mendebaldean; eta Bertiçaranarequin hegoaldean.

Liçarrietaco mendateac lotzen ditu Etchalar eta Sara.

 
Etchalar horiz, Borcirien artean.

Ingurune naturala eta clima Aldatu

Chimista errecac Etchalar ceharcatzen du ekialdetic mendebaldera, Bidassoarequin bat eguin baino lehen. Udalerriaren hegoaldean, Azcua (786 m), Barda (812 m) eta Aizcolegui (841 m) mendiac cocatuta daude, Aizcoleguico mendigunecoac, Bertiçaraneco mugan. Iphar-ekialdean, bercela, Sara eta Çugarramurdico muguetan, Arxuria mendilerroa dago: Arxuria (758 m), Centinela (662 m), Cascoaundi (623 m), Mendibil (617 m), Madarico Gaina (588 m), Eguzquietaco Gaina (526 m) eta Saiberri (505 m), berceac berce.

Etchalarrec clima atlantico ephel du, aldaqueta thermico chiquiequin, euritsua urthe ossoan. Urtheco batez berceco valioac (altueraren arauera aldacorrac), 13-14  °C bitarteco temperatura eta 1.600 eta 2.000 mm arteco precipitationeac dira. Urtheco egun euritsuac 180 inguru içaiten dira.

Landarediari dagoquionez, udalerriaren hego-ekialdeco mendietan, pagadi batzuc gueratzen dira. Ipharraldean hariztiac, gaztainondoac eta haimbat specietaco çuhaixcac daude. Landatutaco basoec 850 hectarea harcen dituzte eta Etchalar mendebaldean eta ipharraldean daude berheciqui. Landatutaco specieen artean, Corsicaco laricio pinua , insinis pinua , Japoniatic ekarritaco alercea eta haritz gorria daude.

Statione meteorologicoa Aldatu

Etchalarren, itsas mailatic 163 metro gorago, Naffarroaco Foru Erkidegoco Governuac 1988an jarritaco statione meteorologicoa dago. Naffarroaco Meteorologia Agenciaren webgunea. 2021 .urteco açaroan, naffarroaco governuac statione meteorologico automaticoa jarri çuen, orizquico gainean. Datu horiec, naffarroaco meteorologia agencia webgunean ikus daitezque, dembora realean.

Graphico hau ecin da une honetan ikussi, software araço bat dela eta. Lanean ari gara ahalic eta lasterren graphicoac berriro eracutsi ahal içaiteco.

Auqueratu beheco çathian urthe-tarte bat, urthe horiec goian xehetassun handiagoz ikusteco.

Ikussi edo aldatu datu gordinac .


Auçoac eta metro baserri mappa Aldatu

Etchalar honaco auço hauec ossatzen dute: Urritzoquieta, Lurriztederra, Gorosurreta, Lacain-Aphezborro, Larrapil-Sarricu, Orizqui, Jaureguieta, Iñarreta, Andutzeta, Ansolocueta, Bekolanda eta Goicolanda.

Herrico baserrietan jarri dira identificatzaileac sacabanatuta dauden eraiquinen cocapena çalançaric gabe eçagutzeco. Larrialdi casuetan medicuac, suhilçaileac eta oro har cerbitzu publicoac baserrietara ahalic eta lasterren ailegatzeco arras garrancitsua da Helpbidea projectua. Naffarroaco Governuac eta Babes Civileco cerbitzuac antholatu dute udalequin lanquidetzan. Udalec Metro-baserri mappa ere eguin dute eta bidegurutzeetan seinaliçacio horizontala jarri dira. 2021.urtean, Etchalarren marchan jarri çuten systema hau, 2020co maiatzean Çubietan , Beran , Aranon eta Beran jarri çuten beçala. «Helpbidea projectuaren nondic noracoac açaldu eta baserrien identificatione placac banatuco dituzte Etchalarren urriaren 9an - Borciriac - 2019-10-04» Erran.eus (Noiz consultatua: 2020-08-22) .</ref> [4] [5] [6]

 
Etchalarco baserrietara helceco "metro-baserri-mappa". [7] [5]

Demographia Aldatu

Etchalarco biztanleria

2008co erroldaren arauera, Espainiaz campoco 69 ethorquin vici ciren herrian, biztanleriaren %8,61 ( Naffarroaco Foru Erkidegoco batezbercecoaren azpitic).

Politica Aldatu

Udal hautescundeac Aldatu

2011n udalerri honetan ez cen Bildu aurkeztu. EAren icenean 2007an auqueratutaco cinegotziec alderdia utzi çuten, ezquer aberçalearequin batera joan nahi içan ez çutelaco, eta Etchalarco Independienteac [8] cerrenda aurkeztu çuten. [9] Hala, berriro Herri Taldea içan cen irabazle (3 cinegotzi, Miguel Maria Irigoien Sanzberro alcatea barne); Etchalarco Independienteec berce 3 lorthu cituzten, Etchalar Aincineratec (bere burua talde aberçale eta ezquertiarçat jo çuenac [10] ) bakarra, eta ez UPNc ez PPc ez çuten hautetsiric lorthu.

Etchalarco Udala (2011)
Alderdia Votoac Cinegotziac
Herri Taldea 205 3
Etchalarco Independienteac 160 3
Etchalar Aincinerat 98 1
UPN 46 0
PP 5 0

Udaletchea Aldatu

  • HELBIDEA: Andutzeta calea, 15

Alcateac Aldatu

2019-2023 Miguel Mari Irigoien Sanzberro [11] Herri Taldea
2015-2019 Miguel Mari Irigoien Sanzberro Herri Taldea
2011-2015 Miguel Mari Irigoien Sanzberro Herri Taldea
2007-2011 Patchicu Irisarri Eliçagoien Herri Taldea

Azpieguiturac Aldatu

Gaur egun Aldatu

La Burundesa autobus compainiaren Donostia eta Iruñea bitarteco lineac guelthoquia daduca herrian. Maiztassunac aldacorrac dira, baina gutienez bi cerbitzu içaiten dira norabide bakoitzean egunero. Lineac honaco ibilbidea eguiten du:

Trembide çaharra Aldatu

Lesaca–Etchalar guelthoquia egon cen marchan XX. mendearen erdialdean 40 urthez Irun-Eliçondo burdimbidearen ibilbidean.

Cultura Aldatu

Ttipi-Ttapa escualdeco hedabideac bertan daduca egoitza nagussia. Berçalde, usateguiac daude, duela 600 urtheco ehiça traditionala eguiten den ehiçatoquiac, Iberiar peninsula ossoan bakarrac.

Euscara Aldatu

Eliçagoien ahizpac [12] [13] ( Ahotsac [14] [15] eta Gazte Gara Gazte [16] projectuetaraco).

Etchalarco biztanleen % 90 euscaldunac dira. Thoquico euscara goi-naffarrera da. Naffarroaco Foru Erkidegoco 1986co Euscararen Legueari jarraituz, eremu euscaldunean dago, [17] eta 2009tic UEMA mancommunitat euscalduneco partaidea da.

Usateguieta Aldatu

Ussoen ehiça jarduera traditionala da Etchalarren. XV. mendetic eçaguna den systema çaharra erabili içan da gaur egun arte, sareen bidez eta armaric gabe, cultura interesseco ondassunçat hartua. Urriaren 1etic açaroaren 20 arte traditionalqui irequita egon da demboraldia. Liçarrietaco mendatearen ondoan daude cocatuta usateguiac (441 m), eta Pyreneoco igarobideric baxuena da.

Jaiac Aldatu

Etchalarco bestac abuztuaren 15ean ospatzen dira, Andre Mariaren Jassocundearen egunean.

Pastorala Aldatu

Carmen Etchalarcoa pastorala interpretatu çuten 150 herritar inguruc 2017co irailaren 16an eta 17an herrico emparançan. Obra Guerardo Munguiac idatzi eta Panchica Urrutic çucendu eguin çuten. [18] Bi urtheren buruan herrian Carmen Etchalarcoa ibilbidea inauguratu cen eta gueroztic urthean behin auçolanean eguiten dituzte mantence eta hobetze lanac. [19]

Carmen Etchalarcoa ibilbidea Aldatu

Carmen Etchalarcoa ibilbidean Carmenen ustezco jaiotetcheraco bidea eguiten da. Ibilbidean cehar 6 panel daude jarrita, Cultur Etcheco atharitic bere etcheraino, Errotchen bordaraino. Ibilbide eder honetan cehar, Carmenen garaico cembait gai aiphatzen dira, tartean orduco vicimodua eta guerthacariac.

Ibilbidearen tarte osso eder batzuc orduan erabilcen cen “ Baztango bidetic ” doa. Baztango  bide hau, bide garrancitsua cen Carmenen garaian, bailaraco nagussia.

Bicet -en Carmen opera eçagunaren protagonista Etchalarcoa omen cen. XIX. mende hassiera , Carmen iceneco nescatila bat vici omen cen Etchalarren, Prosper Meriméeren novellagatic eçaguna eguin cen guero. Carmen, Errotchen bordan jaio omen cen, Larrapil Sarricuco auçoan eta gaztetchoa celaric, uholdeac egon ciren gau batean, ijitoec bahitu omen çuten eta Sevillarat eraman. [20]

Architectura ondarea Aldatu

  • Andra Mariaren Eliça : XVII. mendeco elementuac ditu. Campoaldeco lorateguian, disco itchuraco hilarri ikusgarriac daude.
  • Gaztelua : XVIII. mendean berreraiqui .
  • Iriondoa , Aldaiteguia , Etchebercea eta Landaburua etchea .
  • Iñarrea etche eta gurutzea.
  • Argarataco çubia, Arteneco çubia eta Çubiaundi .
  • Ansolocueta co etcheac eta gurutze bidea.
  • Sancta Crutz ermita.
  • Infernuco errota , erdico eta beheco errotac.
  • Pressa eta garbilekua.
  • Arroseco ithurria.
  • Fatimaco cappera.
  • Quisulabea.

Etchalartar ospetsuac Aldatu

Argazqui galeria Aldatu

  •  

    Hariztia Etchalartic Azcua mendira igotzen.

  •  

    Etchalarco eliça.

  •  

    Carrica.

  •  

    Carrica.

Referenciac Aldatu

  1. ↑ a b c d e f Euscal Herriari Beguira. Udalbilça .
  2. ↑ Naffarroaco Governua. (2018). Naffarroaco Datu Sociolingüisticoac. Euscarabidea, 50-55 or. .
  3. ↑ Euscalçaindia . 155. araua: Naffarroaco udal icendeguia. .
  4. ↑ «Helpbidea projectua Aranon eta Goiçuetan aurkeztu dute maiatzaren 2an - Leitzaldea» Erran.eus (Noiz consultatua: 2020-08-22) .
  5. ↑ a b (Gaztelaniaz) Tracasa. (2019-04-23). «Tracasa Instrumental collabora en la creación de “Metro-Baserri”» Tracasa (Noiz consultatua: 2020-08-22) .
  6. ↑ www.noticiasdenavarra.com (Noiz consultatua: 2020-08-22) .
  7. ↑ Aiphuaren errorea: Compondu beharreco referencia codea dago orri honetan: ez da texturic eman :2 iceneco referenciaraco
  8. ↑ Euscara batuan forma çucena independenteac den arren, cerrendac independienteac du icen.
  9. ↑ Ezqueraberçalea.info [ Bethico hautsitaco esteca ] .
  10. ↑ Ttipi-ttapa [ Bethico hautsitaco esteca ] .
  11. ↑ "Miguel Mari Irigoien egungo alcatea içanen da Etchalarco Herri Taldearen cerrendaburua"
  12. ↑ «Eliçagoien Bicente, Irune - Ahotsac.eus» ahotsac.eus (Noiz consultatua: 2018-11-05) .
  13. ↑ «Eliçagoien Bicente, Itsasso - Ahotsac.eus» ahotsac.eus (Noiz consultatua: 2018-11-05) .
  14. ↑ «Ahotsac.eus, Euscal Herrico hizquerac eta ahozco ondarea» www.ahotsac.eus (Noiz consultatua: 2018-11-05) .
  15. ↑ «Euscararen egoera Etchalarren - Ahotsac.eus» ahotsac.eus (Noiz consultatua: 2018-11-05) .
  16. ↑ «Gazte gara gazte» gazteac.ahotsac.eus (Noiz consultatua: 2018-11-05) .
  17. ↑ Lur encyclopedietatic hartua .
  18. ↑ "Jaiotherrir itzulico da Carmen" (Berria).
  19. ↑ «Carmen Etchalarcoa ibilbidea mantenceco auçolana eguin dute - Borciriac» Erran.eus (Noiz consultatua: 2020-07-29) .
  20. ↑ «Ibilbidea» Carmen Etchalarcoa (Noiz consultatua: 2022-05-10) .

Ikus, gainera Aldatu

Campo estecac Aldatu

Euscarazco Wikipedian bada athari bat, gai hau duena:
Naffarroa
" https://eu.wiquipedia.org/w/index.php?title=Etchalar&oldid=9262621 "(e)tic escuratuta