Ekainaren 9
data
Ekainaren 9 a gregoriotar eguteguiaren urtheco ehun eta hirurhogueigarren eguna da, 161garrena bisurteetan . 205 egun falta dira urthea amaitzeco.
|
|
|
.jpg)
_(cropped).jpg)
Guerthaerac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1976 - ETAc Luis Carlos Albo Llamosas civila hil çuen Basaurin .
-
2006
-
- Euscal Autonomia Erkidegoco Aucitegui Nagussiac onhart eguin çuen Ermuco Foroac Juan Jose Ibarretcheren aurka aurkezturico salhaqueta, Ibarretchec Batassunarequin bilera eguin çuela eta.
- Çamacona Onciolac Passaiaco Onciola eross çuen.
- 2013 - Arga ibaiac gainezca eguin eta Atarrabia , Burlata , Uharte eta Iruñean uholdeac içan ciren. Hiriburuan Ebroco Ur Confederationeac nehoi neurthu gabeco ur maila neurthu çuen.
Mundua aldatu
- 721 - As-Samh ibn Malic Al-Andaluseco valia Eudon Handia Akitaniaco duquearen aurkaco Tolosaco guduan hil cen.
- 1660 – Luis XIV.a Franciacoa Maria Theresa Austriacoarequin ezcondu cen Donibane Lohitzuneco eliçan.
- 1815 - Vienaco Bilçarra amaitu cen, Europaco mugac berridatzi cituena Napoleonen deseguigoare ostean.
- 2012 - Espainiac Europar Batassunari 100.000 millioi euro arteco rescatea escatu ceraucon.
Arte eta cultura aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1985 - Maiatzaren 31n Atharratzen hassitac 4. Corricari amaiera eman citzaion Iruñean .
Mundua aldatu
- 1987 - The Living Daylights ("Erabateco Tensionea") filma estreinatu cen, John Glenec çucendu eta Timothy Dalton , Maryam d'Abo , Jeroen Crabbé , Art Malic , John Rhys-Davies eta Joe Don Baquer actoreec anceztu çutelaric.
- 199 - Smoque ("Kea") filma estreinatu cen, Wayne Wang eta Paul Austerec çucendu eta Harvey Keitel , William Hurt , Harold Perrineau eta Forest Whitaquer actoreec anceztu çutelaric.
Sciencia eta technologia aldatu
Euscal Herria aldatu
Mundua aldatu
Quirolac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 2015eco Durango-Durango Emacumeen Saria : Emma Johansson suediarra irabazle.
- 2019co Escu Huscaco Buruz Buruco Pilota Chapelqueta Nagussiaren finala: Irribarriac bere bigarren chapela lorthu çuen, Urruticoetchearen aurka 22-20 irabacita.
Mundua aldatu
- 2006 - Alemania : Munichh hirian Munduco Football Chapelquetari hassier eman citzaion.
Jaiotzac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1424 - Çuria II.a Naffarroacoa , Naffarroaco reguina (h. 1464 ).
- 1666 - Louis-Armand de Lom d'Arce , Lahontango baroia, laphurtar anthropologo eta exploratzailea (h. 1716 ).
- 1690 - Matías Scalço , naffa aphez catholicoa, Astorgaco aphezpicu (h. 1749 ).
- 1878 - Luis Eleiçalde , Eleiçalde'tar Coldo , euscal herritar politicari, idazle eta pedagogoa (h. 1923 ).
- 1884 - Jon Andoni Iraçusta , euscal idazle eta politicaria (h. 1952 ).
- 1888 - Feliciano Beobide , Lexaca , guipuzcoa musicaguilea (h. 1956 ).
-
1909
-
- Melitón Mançanas , Espainiaco Brigada Politico-socialaren Donostiaco burua, atchilotuac torturatzeagatic eçaguna (h. 1968 ).
- José Urdangarin , guipuzcoa chirrindularia.
- 1913 - Jean Pinnatel , laphurta criminologo eta cathedraduna (h. 1999 ).
- 1927 - Luis Lopetegui , Aguerre I , guipuzcoa harri-jassotzailea (h. 1969 ).
- 1934 - Juan Antonio López , guipuzcoa footballari ohia.
- 1945 - Jesús María Castillo , Chitchia , guipuzcoa footballaria (h. 2022 ).
-
1947
-
- Marco Antonio Boronat , guipuzcoa footballari ohia eta entrenatzailea.
- Mari Carmen Garmendia , guipuzcoa iracasle eta politicaria.
- 1958 - Lourdes Oñederra , euscal hizcunçalaria ( phonologian specializatua eta euscal idazlea.
- 1960 - Rafael del Amo Ariçu , naffa quirolari eta entrenatzailea.
- 1963 - Antton Irusta , bizcaitar idazlea.
- 1964 - Arancha Iturbe , guipuzcoa idazle eta irrati errataria.
-
1966
-
- Horacio Argarate , guipuzcoa apheça.
- Xabier Euzquitze , guipuzcoa cacetaria, euscalçalea eta versolaria.
- Amaia Ugartemendia , guipuzcoa escuballoin jocalari ohia.
- 1968 - Prudencio Indurain , naffa chirrindulari ohia eta politicaria.
- 1970 - Ana Galarraga , sciencia divulgatzailea.
- 1977 - Ibon Pérez Arrieta , guipuzcoa footballari ohia.
- 1981 - Julen Ribas , guipuzcoa illustratzaile, marrazquiguile eta comiquiguilea.
- 1983 - Iker Iraçu , guipuzcoa chirrindulari ohia.
- 1987 - Aritz Erquiaga , bizcaitar punctista.
- 1999 - Alex Sola , guipuzcoa footballaria.
Mundua aldatu
- 1075 - Lotario II.a , Germaniaco Romatar Imperio Sanctuco emperadorea (h. 1137 ).
- 1595 - Ladislao IV.a Vasa , Poloniaco reguea Lituaniaco duqu handia, Suediaco regue titularra eta Russiaco tsarra (h. 1648 ).
- 1597 - Pieter Jansz Saenredam , herbeheretar margolaria (h. 1665 ).
- 1640 - Leopoldo I.a Habsburgotarra , Germaniar Imperio Sainduco emperadorea ( 1658 - 1705 ).
- 1661 - Teodoro III.a Russiacoa , Russiaco tsarra (h. 1682 ).
- 1672 - Petri I.a Russiacoa , Russiaco tsarra eta Russiaco emperadorea (h. 1725 ).
- 1781 - Georgue Stephenson , angles ingeniaria, lurrunezco locomotoraren diseinatzailea (h. 1848 ).
- 1803 - Juan Bravo Murillo , espainiar politicaria (h. 1873 ).
- 1810 - Otto Nicolai , alemaniar musicaguile eta orchestra-çucendaria (h. 1849 ).
-
1812
-
- Johann Gottfried Galle , alemaniar astronomoa (h. 1910 ).
- Hermann von Fehling , alemaniar chimicaria (h. 1885 ).
- 1836 - Eliçabeth Garrett Anderson , lehenengo emacumezco britainiar medicu licenciaduna (h. 1917 ).
- 1843 - Bertha von Suttner , austriar idazle eta baqueçalea, baquearen Nobel Saria 1905ean (h. 1914 ).
- 1849 - Michael Ancher , daniar margolaria (h. 1927 ).
- 1865 - Carl Nielsen , danimarcar musicaria (h. 1931 ).
- 1868 - Jane Avril , Moulin-Rougue cabareteco dançaria, Toulouse-Lautrec margolariaren lan ascoren protagonista (h. 1943 ).
- 1875 - Henry Hallett Dale , angles sendaguilea, 1936co Medicunçaco Nobel Saria (h. 1968 ).
- 1891 - Cole Porter , statubatuar musicaguilea (h. 1964 ).
- 1892 - Armand Lunel , franciar idazlea eta shuadit edo judu-provenceraren azquen hiztuna (h. 1977 ).
-
1898
-
- Luigui Faguioli , italiar auto guidaria, 1 Formulaco lasterqueta bat irabaci duen guidariric çaharrena (h. 1952 ).
- Curcio Malaparte , italiar cacetaria eta idazlea (h. 1957 ).
- 1900 - Joaquín Vaquero Palatios , espainiar pictorea, sculptorea eta architectoa (h. 1998 ).
-
1909
-
- Thoquiço Ichihashi , japoniar footballaria.
- José Luis López Aranguren , espainiar enseguguilea.
- 1910 - Robert Cummings , statubatuar actorea (h. 1990 ).
- 1911 - André Dewavrin , franciar officiala, Franciaco Resistenciaco quide (h. 1998 ).
- 1916 - Robert McNamara , statubatuar politicaria (h. 2009 ).
-
1917
-
- Eric Hobsbawm , angles historialari eta idazle marxista (h. 2012 ).
- Fulbert Youlou , Congoco Republicaco lehen presidentea (h. 1972 ).
- 1921 - Güido Münch , mexicar astrophysicaria (h. 2020 ).
- 1922 - Fernand Següin , canadar biochimicaria (h. 1988 ).
- 1923 - Torcuato Luca de Tena , Luca de Tenaco marquesa, espainiar idazle eta cacetaria (h. 1999 ).
-
1924
-
- Tony Britton , angles actorea (h. 2019 ).
- Marina Vega , cantabriar espioi, borrocalari antifranquista eta naci harrapatzailea (h. 2011 ).
- 1927 - Franco Donatoni , italiar musicaguilea (h. 2000 ).
-
1930
-
- Barbara , franciar cantuguile eta abeslaria (h. 1999 ).
- Alda Lara , portugalerazco angolar idazle, iphuin idazle eta poeta (h. 1962 ).
- Jordi Pujol , Cataluniaco Generalitateco 126. lehendacaria .
-
1933
-
- Monserrat Gudiol , cataluniar margolaria (h. 2015 ).
- Marisa Leça , actorea.
-
1934
-
- Jacquie Wilson , musicaria.
- Jesus Agüirre , Albaco duquea (h. 2001 ).
- 1938 - Tenguiz Quittovani , georguia militar eta politicaria (h. 2023 ).
-
1939
-
- Jaime Carvajal y Urquijo , espainiar empresaburua.
- Ileana Cotrubaş , rumaniar pera-abeslaria, sopranoa.
- 1941 - Jon Lord , angles compositore, piano jotzailea eta Hammond organo jotzailea (h. 2012 ).
-
1945
-
- Faina Melnyc , sovietar disco-jaurtitzailea (h. 2016 ).
- Luis Ocaña , espainiar chirrindularia, historiaco chirrindulari onenetaco bat (h. 1994 )
- 1947 - Mitch Mitchell , musicaria.
- 1949 - Carlos Otheyça , venezuelar cinema çucendari, historialari eta guidoiguilea.
-
1952
-
- Bülent Ersoy , turkiar abeslari eta actorea.
- Luis Pastor , espainiar musicaria.
- 1954 - Jad Fair , statubatuar musicaria, Half Japanese taldearen sorçaileetaco bat.
- 1955 - Monica Rubio , chiletar astronomoa da eta Chileco Astronomia Elkarteco (SOCHIAS) çucendaria.
- 1956 - Joaquín Alonso González , footballara .
-
1961
-
- Michael J. Fox , statubatuar actorea.
- Aaron Sorquin , statubatuar guidoilaria, cinema çucendaria, ekoizlea, eta ancerquiguilea.
- 1962 - Silvia Cuevas Morales , chiletar-australiar idazlea, cacetaria eta itzulçailea.
- 1963 - Johnny Depp , statubatuar actorea.
- 1964 - Carlos Pauner , hamalau çorcimilacoac igo dituen lenengo espainiar alpinista.
- 1973 - Laura Ponte , galiciar top-modell ohia.
- 1976 - Aciça Brahim , saharar abeslari eta actorea da.
-
1978
-
- Matthew Bellamy , britannia musicaria.
- Miroslav Close , alemaniar footballari ohia.
- 1979 - David Muñoz Bañón , espainiar chirrindularia.
- 1980 - Anthony Gueslin , franciar chirrindulari ohia.
-
1981
-
- Parinya Charoemphol , thailandiar boxeolari, modello eta actore cathoeya.
- Natalie Portman , israeldar-statubatuar actorea.
- Anoushca Shancar , bengalar-angles abeslari, artista eta sitar compositorea.
- 1982 - Yoshito Ocubo , japoniar footballaria.
- 1983 - Bárbara Sancta-Cruz , espainiar actorea.
-
1984
-
- Masoud Shojaei , irandar footballaria.
- Wesley Sneijder , herbehereetar footballari ohia.
-
1989
-
- Logan Browning , statubatuar actorea.
- Blanca Paloma , espainiar abeslaria, musicaguilea eta scenographoa.
- Catie Çaferes , statubatuar triatleta.
- 1990 - Marumi Yamaçaqui , japoniar footballaria.
- 2000 - Pollina Miller , russiar athleta, 200 eta 400 metroco lasterqueteta aditua.
Heriotzac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1572 - Joana Albretecoa , Naffarroaco reguina (j. 1528 ).
- 1799 - Dominique Cabarrus , laphurta bancari eta armadorea (j. 1716 ).
- 1881 - Joan Batista Archu , euscal idazlea (j. 1811 ).
- 1884 - Antonio Cortaçar , guipuzcoa architecto eta hiriguilea(j. 1823 ).
- 1961 - Pablo Çabalo , guipuzcoa architecto eta margolaria (j. 1893 ).
- 1963 - José Félix Lequerica , bilbaota diplomatico eta politicaria (j. 1891 ).
- 1999 - Maurice Journeau , laphurta musicaguilea, Versaillesen (j. 1898 ).
- 2007 - Ekain Guerra , Barañaingo herritarra, Dena da ETA politican adibide erranguratsua (j. 1980 ).
- 2013 - Elias Kerejeta , hernaniar cinemaguilea (j. 1930 ).
- 2017 - Joaquin Madurga , naffa aphez, iracasle eta musicaria, Logroñon (j. 1938 ).
Mundua aldatu
- 68 - Neron , romatar emperadorea ( 54 - 68 ), (bere buruaz berce eguin çuen).
- 597 - San Columba , fraile missionelari gaelicoa (j. 521 ).
- 1361 - Philippe de Vitry , franciar musicaguilea, musicaco theorialaria, Romatar Eliça Catholicoco aphezpicua eta latinezco poeta (j. 1291 ).
- 1527 - Heinrich Fincc , alemaniar musicaria (j. 1444 / 1445 ).
- 1582 - Marie-Christine de Lalaing , Tournaico governadore ezcontidea (j. 1545 ).
- 1597 - José de Anchieta , canariar jesuita eta missionelaria (j. 1534 ).
- 1701 - Philippe I.a Orleanscoa , franciar princea (j. 1640 ).
- 1817 - Theroigne de Mericourt , Franciaco Iraulçan ceregui garrancitsua içan çuen valoniar jathorric politicari eta feminista (j. 1762 ).
- 1825 - Pauline Bonaparte , Napoleon Bonaparteren arreba (j. 1780 ).
- 1849 - Marie-Éléonore Godefroid , franciar margolari, retratuguile, marrazquilari, acuarelista eta pastellista (j. 1778 ).
- 1870 - Charles Dicquens , britannia idazlea (j. 1812 ).
- 1871 - Anna Atquins , angles bota/votanicari eta argazquilaria (j. 1799 ).
- 1884 - Aníbal Pinto , Chileco presidentea (j. 1823 ).
- 1894 - Carl Friedrich Louis Dobermann , Doberman Pinscher chakur raçaren lehen hazlea (j. 1834 ).
- 1903 - Gaspar Núñez de Arce , espainiar poeta eta politicaria (j. 1832 ).
- 1912 - Ion Luca Caraguiale , rumaniar dazlea (j. 1852 ).
- 1915 - Les Paul , statubatuar jazz guitarrista eta guitarra electricoen diseinatzailea (h. 2009 ).
- 1927 - Victoria Woodhull , emacumeec vozcatzeco escubideraren aldeco leade bat Ameriquetaco Statu Batuetan (j. 1838 ).
- 1937 - Antoni Rubió i Lluch , cataluniar historialaria (j. 1856 ).
- 1940 - Armando Buscarini , espainiar idazlea.
- 1946 - Ananda Mahidol (Rama VIII.a) , Thailandiaco reguea (j. 1925 ).
- 1952 - Alice Austen , statubatuar argazquilaria (j. 1866 ).
- 1953 - Ugo Betti , italiar ancerquiguilea (j. 1892 ).
- 1958 - Robert Donat , britainiar actorea (j. 1905 ).
- 1959 - Adolf Windaus , alemaniar chimicaria, 1928co Chimicaco Nobel Saria (j. 1876 ).
-
1961
-
- Arnstein Arneberg , norvegiar architectoa, bere garaico eranguicorrenetaricoa (j. 1882 ).
- Jeannie Gunn , australiar idazlea (j. 1870 ).
- 1963 - Jacques Villon , franciar margolaria (j. 1875 ).
-
1964
-
- Max Aitquen (Beaverbrooc I. baroia) , canadar-britainiar arguitaratzaile eta politicaria (j. 1879 ).
- Güillermo Larregui , El Vasco de la Carrettilla , Patagoniatic Bons Airesera 22.300 cm-co bidaia oinez eta 130 cg.-co escorga eramanez eguin çuen (j. 1885 ).
- 1969 - Harold Davemport , britainiar mathematicaria (j. 1907 ).
- 1974 - Miguel Angel Asturias , guatemaldar idazlea, 1967co Litteraturaco Nobel Saria (j. 1899 ).
- 1989 - Georgue Wells Beadle , statubatuar biologoa, 1958co Medicunçaco Nobel Saria (j. 1903 ).
- 1991 - Claudio Arrau , chiletar piano-jotzailea (j. 1903 ).
- 1994 - Jan Timberguen , herbeheretar economialari eta statisticaria, 1969co Economiaco Nobel Saria (j. 1903 ).
- 1995 - Vivienne Malone-Mayes , statubatuar mathematicaria (j. 1932 ).
- 1996 - Rafaela Apparitione , espainiar actorea (j. 1906 ).
-
1998
-
- Agostino Casaroli , italiar Cardinala (j. 1914 ).
- Lois Mailou Jones , statubatuar margolaria eta iracaslea (j. 1905 ).
-
2000
-
- Ernst Jandl , austriar idazlea (j. 1925 ).
- Georgue Segal , statubatuar sculptorea (j. 1924 ).
- 2001 - Ronnie Allen , angles footballari eta entrenatzailea (j. 1929 ).
- 2007 - Ousmane Sembène , senegaldar idazlea eta cinemaguilea (j. 1923 ).
- 2011 - Aurèlia Muñoz Ventura , cataluniar artista (j. 1926 ).
-
2013
-
- Iain Bancs , scotiar elheberriguilea (j. 1954 ).
- Walter Jens , alemaniar idazlea (j. 1923 ).
-
2014
-
- Ric Mayall , angles actore, idazle eta humorista (j. 1958 ).
- Leslie Sanctana , chiletar dançari eta actorea (j. 1954 ).
- 2015 - Margarita Pisano , chiletar architecto, idazle, lesbiana theoricoa eta feminista (j. 1932 ).
- 2017 - Adam West , statubatuar actorea (j. 1928 ).
- 2020 - Pau Donés , cataluniar abeslaria eta guitarra-jotzailea, Jarabe de Palo taldeco quidea (j. 1966 ).
-
2021
-
- Gottfried Boehm , alemaniar architectoa (j. 1920 ).
- Diogo Correa de Oliveira , brasildar footballaria (j. 1983 ).
-
2022
-
- Julee Cruise , statubatuar abeslaria (j. 1956 ).
- Matt Cimmerman , canadaco actorea (j. 1934 ).
- 2023 - Alain Touraine , franciar sociologoa (j. 1925 ).
Jaiac eta urtheurrenac aldatu
- Sehasca eguteguico icendeguia : Ainhoa, Bihotz/Biohtza/Bihozne eta Burni.
Campo estecac aldatu
