Wikipedia

Diego Lopitz II.a Harocoa

(« Didaco II.a Lopitz Harocoa » orritic birbideratua)

Diego Lopitz II.a Harocoa [1] — latinez : Didakuss Lupi de Pharo — ( Naiara , c. 1152 - Burgos , 1214co irailaren 16a ) eçagutzen den Bizcaico borzgarren condea içan cen, 1170-1214 urtheetan. [2]

Diego Lopitz II.a Harocoa

Vicitza
Jaiotza Naiara , 1152
Herrialdea   Gaztelaco Koroa
Heriotza Burgos ,  1214co Irailaren 16a (61/62 urthe)
Hobiratze lekua Naiaraco Andre Maria Reguinaren monasterioa
Familia
Aita Lope Diaz I.a Harocoa
Ama Aldonça Ruiz
Ezcontidea(c) María Manrique de Lara (en) Itzuli
Tota Pérez de Açagra (en) Itzuli
Seme-alabac
Anai-arrebac
Leinua Haro leinua
Jarduerac
Jarduerac gudaria
Cerbitzu militarra
Parte hartutaco gathazcac Navas de Tolosaco gudua

Alfonso VIII.aren erreinaldian Gaztelaco Resumaco handiqu nagussienetarico bat içan cen. Haro leinua fincatu çuen, orduco guiçartean bere gailentassuna bermatuz. Gailentassun hori XIII. mendean cehar mantendu cen eta, ondorioz, propagandac bere leguenda belz eta bere urrhezco leguenda sorthu cituen. Hori cela eta, egun bi ecicen ditu: "Cinçoa" eta "Gaiztoa". [3]

Vicitza Aldatu

Lope I.a Diaz eta Aldonçaren semea içan cen. [4] 1170ean, aitaren heriotzan eta hamaçorci urthe inguru cituela, leinuaren buruçagui bilhacatu cen. [5]

1178ra arte apenas içan cen regue gorthean, aguian bere arerioac ciren laratarrec eragui handia çutelaco. 1179 eta 1183 artean, lehendabicicoz Naffarroan erbesteratu çuen. Hala eta guztiz ere, itzulcean cargu ecin hobea lorthu çuen: regue-alferez , maiordomo nagussiarequin batera gortheco nagussienetarico bat cena. Gainera, aitarenac içan ciren Rioxa , Gaztela Çaharra eta Trasmiera mantendu eta Asturias de Santillana eta Bureba tenencia berriac lorthu cituen.

1187an, Urraca Lopez Harocoa bere arrebac Fernando II.a Leongoa ezcondu çuenean, auquera berriac çabaldu cerauzquion Leonen eta hara joan cen. Tamalez, hurrengo urthean Leongo reguea hil eta itzuli behar içan çuen. [6]

Çorionez, Gaztelan nahico ospe cituen itzulera egoera ecin hobean eguiteco eta berriro regue-alferez icendatu çuten. Hori esquer, 1195eco almohadeen aurkaco Alarcosco guduan erretagoardia çucendu çuen. Porrotaren ondorioz, escualdearen defensan parte hartu çuen. Urthe haietan bere eremuac çabaldu cituen resumaco iphar-ekialdean eta 1196an « Almazándic itsassorain » governatzen çuen.

1999an regueac titulua kendu eta Alvaro Nuñez Laracoari eman ceraucon. Diego Lopitz berriro erbesteratu eta 1201 eta 1206 artean Naffarroaco eta Leongo regueen aguindupean içan cen. Alfonso VIII.ac Leongo regue berriari Urraca bere arrebarenac ciren Agüilar eta Monteagudoco gazteluac harcera lagundu cerauconean erbesteratu cen. [7]

Anso VII.a Azcarra campoan cela aprovechatuz, Alfonso VIII.ac Naffarroa erasso çuen [8] eta Diegoren egoitza cen Liçarra setiatu çuen. Ecin hiribildua hartu eta regueac Diegorequin harreman onac içaiteco asmotan 1204co bere lehendabicico testamentuan calte eguin ceraucola aithortu çuen. 1206an Gaztelara itzuli cenean, Alfonso VIII.ac berriro regue-alferez icendatu çuen (nahiz eta 1208an berriro Alvaro Nuñez icendatu). Itzulceco regueac Bizcaia behin bethico harotarren feudo moduan onhartu çuen. Gainera, 1206co testamentuan Diego Lopitz reguearen borz bethearazleetaco bat içan cen.

1212an. Navas de Tolosaco guduan , almohadeac mendean hartu cituzten hirur christau armadetaco baten buruçaguia içan cen. Joan Osmacoa elizguiçonaren erranetan, Alfonso Henrique regue gaztearen regueordea içan citequeen baina reguea baino cembait aste aurrerago hil cen. Gudua irabaci eta berehala, regueac Durangaldearen tenencia eman ceraucon.

Tenenciac ondare bilhacatzeco, Diegoc Lope II.a Diaz Harocoa semearequi partecatu cituen. Semeac 1210etic aurrera Gaztela Çaharra, 1211tic aurrera Asturias de Santillana eta 1213tic aurrera Araba governatu cituen.

Diego senideen buruçagui ukaecin bilhacatu cen eta taldearen ikusquera aldatu çuen: familia «horizontal»ethic leinu «vertical»era. Hori cela eta, 1184 eta ondorengo aguirietan Harocoa abicen moduan erabili çuen. [9]

Diego Lopitz II.a Harocoa Burgosen 1214co irailaren 16an hil cen. Toledoco urthe-liburuetan horrela açaldu çuten:

« Murió Diago López, fillo del conde D. Lop, martes en XVI dias de septiembre, era MCCLII
Diego Lopitz, On Lope condearen semea, MCCLII Hispaniar aroco irailaren XVIan, asteartean. 		»


Naiaraco Andre Maria Reguinaren monasterioco çaldunen claustroan lurperatu çuten. Reguea regueen claustroan lurperatu çutenean Diegoren ehorzquetari buruzco behe-erliebeac cituen bere hilhobian.

Condaira Aldatu

Diego Lopitz II.a Harocoaren orhoimenac laster jassan cituen erassoac. Jada 1216n, Alvaro Nuñez Laracoa Henrique I.aren regueordea cela, Lope II.a Diacen eraguina gutitzeco regue-cancellaritzac «jaun gaizto» ecicena eman ceraucon. Garaiquidea cen Rodrigo Semenez Arradacoa naffa chronicariac 1240-1241 arten berari buruzco irudi ambibalente eman çuen, bere erbesteratze politica criticatuz.

1270eco hamarcadan, Lope III.a Diaz Harocoac Alfonso Jaquitun aren aurka matchinatu cenean, gortheco intellectualec Diego Lopitz gogor criticatu çuten, Alarcosco porrotaren eraguilea cela erranez. Harotarren aldecoec contraeraso eta mytho symmetrico bat asmatu çuten monarchiari erançuquiçun morala itzulceco. Hori cela eta, XIII. mendearen amaieran «Toledoco emacume judua»ren historio asmatu çuten, Alfonso VIII.aren bekatua porrotaren errudun bihurtu çuena.

1340co hamarcadan, Petri Alfonso Barcelosco condeac Crónica Gueral de 1344 eta Livros de linhaguens bere liburuetan Diego Lopitzen mythoac plagiatu cituen. Francia eta Bretainiaco materiac anceco mythoac çabaldu cituen eta Diegoren irudi ambiguoa landu çuen. XV. mendearen erdian, Lope Garcea Salaçarrec , Chronica de Vizcaya bere liburuan, condairaren bi aldeac salhatu cituen.

Genealoguistec hurrengo urtheetan bere irudia are guehiago nahassi çuten. Bucatzeco XX. mendeco lehengo erdira arte hassieran foruçaleec eta guero aberçaleec Bizcaico «feudo independente»aren mythoa çabaldu çuten.

Ezconça eta seme-alabac Aldatu

Luis de Salaçar y Castro historialariac lehenengoz Manrique Perez Laracoa lehenengo Molinaco jaunaren alaba cen Maria Manrique Laracoa ezcondu çuela cioen. Badaude ezconça honen aurkaco historialariac ere, baina, Laratarren dohaincetan parte hartu çuenez eta bere ilobetaco batec Manrique icena çuenez, guehienec onharcen dute [10] Seme bat içan çuten:

Bigarrenez, Tota Perez Açagracoa ezcondu çuen. Hau Petri Ruiz Açagracoa Liçarra eta Albarracíngo jaunaren alaba içan cen. Çazpi seme-alaba içan cituzten:

Referenciac Aldatu

  1. ↑ Euscalçaindia . 192. araua: Iruñeco eta Naffarroaco Resumaco regue-reguinen icenac. Erizpideac. .
  2. ↑ Salaçar y Castro, Luis de; Válgoma y Díaz-Varela, Dalmiro de la. (1959). Historia genealóguica de la Casa de Haro (Señores de Llodio, Mendoça, Orozco y Ayala). Madril: Real Academia de la Historia OCLC .1399799 .
  3. ↑ Baury, Ghislain. (2003). Diego López ‘le bon’ et Diego López ‘le mauvais’: comment s’est construite la mémoire d’un magnat du règne d’Alphonse VIII de Castille. Berceo, 37-92 or. ISSN 0210-8550 . .
  4. ↑ Baury. (2011). «Los ricoshombres y el rey en Castilla: El linaje Haro, 1076-1322» Territorio, Sociedad, y Poder: Revista de Studios Medievales (Oviedoco Universitatea) (6): 53-72. ISSN 1886-1121 . .
  5. ↑ Balparda de las Herrerías, Gregorio . (1933-34). Historia crítica de Vizcaya y sus fueros.. II OCLC .634212337 .
  6. ↑ Canal Sánchez-Pagín, José María. (1995). «La Casa de Haro en León y Castilla durante el siglo XII: Nuevas conclusiones» Annuario de studios medievales 25 (1): 8–10. .
  7. ↑ Ruiz Assencio, José Manuel; Herrero Jiménez, Mauriti. (1991). Crónica de Veinte Reyes. Burgos: Burgosco Udala, 278 or. .
  8. ↑ Urçainqui Mina, Tomás ; Olhaiçola Iguiñiz, Juan Maria . (1998). La Navarra marítima. in: Ensayo y testimonio . (1. arguitaraldia) Iruñea: Pamiela ISBN 9788476812938 . .
  9. ↑ Baury, Ghislain. (2003). Diego López ‘le bon’ et Diego López ‘le mauvais’: comment s’est construite la mémoire d’un magnat du règne d’Alphonse VIII de Castille. Berceo, 54 or. ISSN 0210-8550 . .
  10. ↑ Sánchez de Mora, Antonio. (2003). La nobleça castelllana en la plena Edad Media: el linaje de Lara. Thesis doctoral. Sevillaco Universitatea, 348-349 or. .

Campo estecac Aldatu


Aurrecoa
Lope I.a Diaz 		Bizcaico jauna
1170 - 1214 		Ondorengoa
Lope II.a Diaz
" https://eu.wiquipedia.org/w/index.php?title=Diego_Lopitz_II.a_Harocoa&oldid=8896919 "(e)tic escuratuta