Buradon Ebroren ezquerraldea , icen bereco muinoaren eta Conchas de Haro ubidearen ondoan cegoen herria içan cen, egungo Gatzaga Buradon herrian. Muinoa Toloñoco mendilerroaren hassiera dago eta herria hegoaldeco magalean cegoen.

Buradon
Buradongo aztarnategui archeologicoaren ikuspeguia.
Datuac
Coordenatuac 42°36′58″N 2°50′45″W  /  42.61604°N 2.84585°W  / 42.61604; -2.84585
Map
Altuera 500
Historia
Uztea XIII. mendea
Indusqueta
Visitagarria Ez

Garranci historicoa Aldatu

Buradonec Ebroren berce aldean Bilibio herria çuen, ibi baten bitartez lothuric. [1]

Castro batec babesturic, jada Burdin Aroan biztanleac cituen. Litequeena da visigothoen garaian herri biac uztarturic içaitea baina naffar-gazteluen guerren ondorioz, banatu eta egungo Haro eta Gatzaga Buradon hiribilduac sorthu cituzten. [1]

Burgosco chroniconac eta Compostelaco Urthecariec 939an Abderraman III.aren garaian, musulmanec bere gaztelua erre çutela ceraucoten/cioten. [2] 1012an, Anso Garcia I.a Gaztelaco condeac Nave de Alburaco foruen berrestu çuenean, Bela Ovecoz bere tenentea cen Buradonen. [3] 1064an Anso IV.a Garcez Peñalengoac çuen jabea, honen tenentea Fortun Anso içanic. [2]

1181ean Anso VI.a Naffarroacoac Nova Victoria hiria fundatu çuen Gasteiz herrixca çaharraren gainean, foruen signatzaileen artean Gomez Martinez cegoen, orduco Buradongo tenentea. [2] 1176an San Vicente de la Sonsierraco forua signatu çutenean ere, Buradan toponimoa aiphatu çuten. [2]

1379an Carlos III.a Naffarroacoac Henrique II.a Gaztelacoarequin Brionesco ituna signat çuenean, Buradongo gaztelua bahi moduan escaini çuen. [2]

1200. urthean Alfonso VIII.a Gaztelacoa Araba conquistatu çuenean Buradon hartu çuen. Hala ere, urthe batzuc gueroago naffarrec bere jabetza berrescuratu çuten. [2]

1264an Anso IV.a Gaztelacoa Gatzaga Buradon eratu eta Buradongo biztanleria haraino eraman çuen. [2]

Vianaco Princeec herriaren jabetza içan çuten.

Gaztelua Aldatu

 
Buradongo gazteluaren ondarrac.
Saconceco, iracurri: « Buradongo gaztelua »

Buradongo gaztelua Los Castillos iceneco larrean cegoen, de Salinillas, icen bereco muinoaren tontorrean. [1]

Egun sarbideac, harresiaren çathi batzuc eta balizco guela bat ikus ditzaquegu munioaren bi aldeetatic. Hala ere, çaila da bertaraino ailegatzea sastraca ugari baitago.

Herri hustua Aldatu

N-124 errepidearen trafficoa arhinceco tunnel bat eraiquitzean ancinaco herrixcaren aztarnac topatu cituzten. Aiphatzecoa da Araba ossoco eliça paleochristau bakarra. [4]

Indusqueta archeologicoan V. mendeco haimbat guela topatu cituzten. Adituen ustez, herrixca terraça estuetan eraiqui çuten 600 metroco altueraraino. [5]

Etcheac, labe circularrac eta bilteguiac topatu cituzten. [5] Ceramique aztarnac ikerturic, VI. mendean ere biztanleac cituela uste dute. [5]

Eliça paleochristaua Aldatu

Eliça paleochristauac 17x5 metroco oimplano lauquiçucena du. V. mendean eraiqui çuten harlanduac , romatar dreiluac eta adobe erabiliz. Guero, berreraiqui eta jathorrizco fachadan abside berri bat eguin çuten.

Presbyterioac ferra itchura du eta maila bi altuago dago. Absidearen erdialdean aldarea cegoen. Çoladura morterozcoa da. Sarbidea eraiquinaren hegoaldean cegoen eta campoaldean necropoli çabala cegoen, X. mendearen erdialdean erabili çutena. [5]

Referenciac Aldatu

  1. a b c González Fernández, Rafael; Alonso Martínez, Ignacio. (2011). Las Cuevas de Herrera, el Monasterio Cisterciense y la Camáldula actual (Miranda de Ebro- Haro). XXVI Editum, 172-176 or. ISBN 978-84-8371-951-0 . .
  2. a b c d e f g Dictionario geográfico-histórico
  3. Sánchez Candeira, Alfonso. (1999). Castilla y León en el siglo XI. Studio del reinado de Fernando I. Madril: Real Academia de la Historia, 136 or. ISBN 84-89512-41-8 . .
  4. Crespo, Chema G.. (1998-09-01). «La única iglesia paleocristiana» El País .
  5. a b c d Cepeda Ocampo, Juan José; Martínez Salcedo, Ana. (1994). «Buradón. Un conjunto archeológuico singular en la Rioxa Alavesa» Revista de Archeología (156): 38-41. .

Campo estecac Aldatu