Açaroaren 16
data
Açaroaren 16 a gregoriotar eguteguiaren urtheco hirurehun eta hogueigarren eguna da, 321.a bisurteetan . 45 egun falta dira urthea amaitzeco.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Guerthaerac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1508 - Maria San Juan de Garonda emaguin viciric erre çuen Inquisitioneac Munguian . Bizcaico Jaurerrian eguindac sorguin-ehiçan atchilotu çuten. Mariaren ama 50 urthe lehenago (1478an) ere erre eguin çuten sorguinqueria lephoratuta.
- 1979 - ETAc Juan Luis Aguirreurreta Arçamendi civila hil çuen Arrasaten ( Guipuzcoa ).
- 2006 - Haice indarsuec suteac phiztu cituzten Çalduondon (Araba) eta Azpeitian (Guipuzco ). Çalduondoco udaletchea eta Azpeitico baserri bat erre ciren.
- 2007 - Eusco Aberçale Ekinçaco cinegotziac baztertu cituen Iruñeco Udalac , UPNren eta PSNren votoec hala erabaquita.
Mundua aldatu
- 1978 - ETAc Francisco Mateu Canovas Madrilgo audiencia provincialeco ephailea hil çuen.
-
2006
-
- Joseph Cabilac Congoco Republica Democraticoco hautescunde presidencialac irabaci cituen, behin votu contaqueta amaituta.
- 300 bat ethorquin ailegatu ciren pateretan Canariar uharteetara .
- 2007 - Bangladeshen 3.000tic gora hildaco eta millioica lekualdatu içan ciren, Sidr cycloiaren eraguine .
-
2010
-
- Shanghaico 28 solairuco etche orratz batean içandaco sutean 53 persona hil ciren.
- Indiaco Delhi hirian, eraiquin bat behera erorcean 64 persona hil ciren.
Arte eta cultura aldatu
Euscal Herria aldatu
Mundua aldatu
- 1977 - Close Encounters of the Third Quind ("Aurrez-Aurreco Topaquetac Hirurgarren Phasean") filma estreinatu cen, Steven Spielberguec çucendu eta Richard Dreyfuss eta François Truffaut actoreec anceztu çutelaric.
- 1990 - Home Alone ("Etchea Bakarric") filma estreinatu cen, Chris Columbusec çucendu eta Macaulay Culquin , Joe Pesci , Daniel Stern , John Heard eta Catherine O'Hara actoreac anceztu çuten.
- 1999 - End of Days ("Egunen Amaiera") filma estreinatu cen, Peter Hyamsec çucendu eta Arnold Schwarcenegguer , Gabriel Byrne , Kevin Pollac , Robin Thunney , Rod Steiguer , Udo Quier eta CCH Pounder actoreec anceztu çutelaric.
- 2003 - Monster ("Mustruoa") filma estreinatu cen, Patty Jenquinsec çucendu eta Charlice Theron , Christina Ricci , Bruce Dern eta Lee Terguesen actoreec anceztu çutelaric.
- 2004 - Alexander ("Alexandro") filma estreinatu cen, Oliver Stonec çucendu eta Collin Farrell , Angelina Jolie , Val Quilmer , Jared Leto , Rosario Dawson , Anthony Hopquins eta Christopher Plummer actoreec anceztu çutelaric.
- 2005 - Cuarto millenio televista saioa Iker Jiménez cacetari gasteiztarrac Cuatro espainiar televista catean estreinatu çuen.
Sciencia eta technologia aldatu
Euscal Herria aldatu
Mundua aldatu
Quirolac aldatu
Euscal Herria aldatu
Mundua aldatu
Jaiotzac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1528 - Joana Albretecoa , Naffarroaco reguina (h. 1572 ).
- 1802 - Bernard-Romain Julien , laphurta lithographo eta grabatzailea (h. 1871 ).
- 1842 - Jean Jaurgain , çuberotar historialari eta litteratura-criticaria, Çazpiac Bat armarriaren sorçailea (h. 1920 ).
- 1850 - Federico Erraçuriz Echaurren , Chileco presidentea (h. 1901 ).
- 1919 - Victoriana Aizpuru , Vichori , Pitchirri , guipuzcoa erraquetista.
- 1920 - Joseba Aldamiz-Etchebarria , bizcaitar missionelari eta abiadorea (h. 1966 ).
- 1925 - Jose Javier Uranga , Oilarra , naffa cacetaria (h. 2016 ).
- 1927 - Mercedes Luçuriaga , bizcaitar actorea (h. 2023 ).
- 1932 - Fernando Sáenz Lacalle , naffa apheça, San Salvadorreco arçapezpicua (h. 2022 ).
- 1936 - Fidencio Berrade , naffa apheça, Sestaoco abadea (h. 2022 ).
- 1947 - Iñaqui Anasagasti , eusco-venezuelar politicari jelçalea , Venezuelan .
- 1956 - Víctor García Hidalgo , arabar politicaria, Almendralejon .
- 1968 - Serafín Llamas , Ezquer Batua-Verdeac alderdico guipuzcoar politicaria.
- 1970 - Juan Cruz Lacasta , naffa cacetaria, Jacan .
- 1973 - Garicoitz Mendiçabal , guipuzcoa musicari eta chistularia.
- 1976 - Estibaliz Gabilondo , euscal actore eta cacetaria.
- 1983 - Iñigo Díaz , naffa pilotari ohia.
- 1984 - Eriz Ruiz de Erenchun , arabar chirrindulari ohia.
- 2000 - Ander Martín Odrioçola , guipuzcoa footballaria.
Mundua aldatu
- C. a. 42 - Tiberio , Romaco bigarren emperadorea.
- 1538 - Toribio de Mogrovejo , espainiar religioso catholicoa (h. 1606 ).
- 1717 - Jean le Rond d'Alembert , franciar mathematicaria, physicaria eta philosophoa (h. 1783 ).
- 1836 - Calācaua , Hawaiico Resumaren azque reguea (h. 1891 ).
- 1839 - Louis-Honoré Fréchette , canadiar idazlea eta politicaria (h. 1908 ).
- 1841 - Jules Violle , franciar physicaria eta asmatzailea (h. 1923 ).
- 1843 - Louise Jopling , angles margolaria, bere belhaunaldico emacume artista nabarmenetacoa (h. 1933 ).
- 1850 - Federico Erráçuriz , Chileco presidentea (h. 1901 ).
- 1855 - Tommaso Tittoni , Italiaco lehen ministroa (h. 1931 ).
- 1867 - Léon Daudet , franciar cacetari eta idazlea (h. 1942 ).
- 1874 - Alexander Colchac , russiar oceanographo, itsas armadaco almirante eta politicaria (h. 1920 ).
- 1878 - Nicolai Avcsentiev , russiar eseristen buruetaco bat (h. 1943 ).
- 1886 - Leila Ross-Shier , caimandar liburuçain, iracasle eta musicaguilea (h. 1968 ).
- 1889 - Georgue S. Caufman , statubatuar ancerquiguilea, ancerqui çucendaria eta ekoizlea, humorista eta drama criticaria (h. 1961 ).
- 1895 - Paul Hindemith , alemaniar musicaguile eta theoricoa (h. 1963 ).
-
1896
-
- Joan Lindsay , australiar idazlea (h. 1984 ).
- Oswald Mosley , britainiar politicari fascista (h. 1980 ).
- 1900 - Elišca Juncová , checoslovaquia pilotua, automobilismoaren historian emacume nabarmenetacoa (h. 1994 ).
- 1902 - Alfonso Sánchez Portela , espainiar argazquilaria (h. 1990 ).
- 1904 - Nnamdi Aciquiwe , Cic , Nigeriaco aurreneco presidentea (h. 1996 ).
- 1906 - Henri Charrière , franciar gaizquile eta idazlea (h. 1973 ).
- 1907 - Burguess Meredith , statubatuar actore, cinema çucendari, ekoizle eta idazlea (h. 1997 ).
-
1922
-
- Gene Amdahl , informaticaco projectuen statubatuar diseinatzailea, informaticaco aitzindarietaco bat (h. 2015 ).
- José Saramago , portugaldar idazlea, 1998co Litteraturaco Nobel Saria (h. 2010 ).
-
1930
-
- Chinua Achebe , nigeriar elheberriguile eta poeta (h. 2013 ).
- Salvatore Riina , U curtu , siciliar mafiaco buruçagu ohia eta garai guztietaco quide ospetsuenetacoa (h. 2017 ).
- 1932 - Robert Guric , canadar ancerquiguilea.
- 1935 - France-Albert René , Seychelleetaco presidentea (h. 2019 ).
-
1936
-
- Joaquín Navarro-Valls , espainiar medicu eta cacetaria, Egoitza Sanctuaren voceramailea (h. 2017 ).
- Igor Turkhin , ucrainar escuballoin entrenatzailea (h. 1993 ).
- 1937 - Amelia Quintanal Martínez-Conde , cantabriar jostuna eta football entrenatzailea, Espainiaco emacumezcoen lehen entrenatzailea.
-
1950
-
- Beatriz Escudero , asturiar actorea, cantaria eta televista aurkezlea.
- Amelia Valcárcel , espainiar philosophoa.
- 1951 - Pepe Navarro , espainiar aurkezle, cacetari, ekoizle eta idazlea.
- 1952 - Shigueru Miyamoto , Mario ordenagailuetaco video-jocoaren sorçailea.
- 1954 - Ramón Luis Valcárcel , Murciaco Autonomia Erkidegoco presidentea.
- 1955 - Güillermo Lasso , Equadorco presidentea.
- 1958 - Soorombay Jeembecov , Quirguicistango presidentea.
-
1964
-
- Valeria Bruni Tedeschi , franciar italiar actore, guidoilari eta çucendaria.
- Midori Honda , japoniar footballaria.
- Derauan/diana Crall , canadar piano-jotzailea eta jazz-abeslaria.
- Paco Liaño , espainiar football atheçain ohia.
- 1967 - Lisa Bonnett , statubatuar actorea.
- 1968 - Luis Paços Rodriguez , traineru estropadetaco arraunlari galiciarra.
- 1969 - Helga Tawil-Souri , palestinar documentalguile, ikerçaile eta idazlea.
- 1973 - Lucrecia Hernández Macc guatemalar medicu chirurgo eta politicaria (h. 2023 ).
-
1974
-
- Mónica van Campen , cataluniar actorea eta modelloa.
- Paul Scholes , britainiar footballari ohia.
- 1976 - Caçuhiro Suçuqui , japoniar footballari ohia.
-
1977
-
- Magguie Gyllenhall , statubatuar actorea.
- Naoco Cawacami , japoniar footballari ohia.
- 1980 - Guermán Gabriel , espainiar sasquiballoin jocalari ohia.
- 1985 - Sanna Marin , Finlandiaco lehen ministroa.
- 1986 - Maxime Médard , franciar rugby jocalaria.
- 1994 - Moses Quingsley , nigeriar sasquiballoin jocalaria.
Heriotzac aldatu
Euscal Herria aldatu
- 1508 - Maria San Juan de Garonda , bizcaitar emaguina, Inquisitioneac sorguinquera lephoratuta errea.
- 1533 - Diego Martinez de Alaba , arabar aithoren seme eta politicaria.
- 1799 - Dominique Garat Hiriarte , laphurta politicaria (j. 1735 ).
- 1891 - Paulina Harriet , laphurta empresaburu eta philanthropoa, Valladoliden (j. c. 1811 ).
- 1936 - Wilhelm Waconigg , austriar jathorrico bilbaotar empresari, ingeniari eta diplomaticoa, fusilatua (j. 1875 ).
- 1963 - Pedro Landeta , bizcaitar carmeldar missionelaria, Indian (j. 1887 ).
- 1975 - Agustín Gómez Pagola , guipuzcoa politicaria eta footballaria, Moscun (j. 1922 ).
- 1976 - Antonio Arrue , euscal idazlea (j. 1903 ).
- 1989 - Ignacio Ellacuria , bizcaitar jesuita, philosopho eta theologoa, ascapenaren theologiaren ekinçaileric handienetaricoa, El Salvadorren (j. 1930 ).
- 1991 - Jose Maria Cobo , bizcaitar footballaria (j. 1937 ).
- 2005 - Francisco Garmendia Aiestaran , guipuzcoa elizguiçona, New Yorkeco Aphezpic Lagunçaile içandacoa, New Yorken (j. 1924 ).
- 2007 - Javier Scalça , euscal herritar footballaria (j. 1952 ).
- 2013 - Bruno Sermonne , laphurta actorea, Villejuifen (j. 1941 ).
- 2014 - Javier Açagra , naffa apheça, Cartagenaco aphezpicu , Murcian (j. 1923 ).
- 2015 - Alberto Albistegui Arizmendiarrieta , guipuzcoa footballaria (j. 1933 ).
- 2017 - Bethlehem Gonçalez Peñalva , guipuzcoa ETAquidea , eracundearen buruçagui historicoa (j. 1957 ).
-
2020
-
- Ignacio Arregui , guipuzcoa religione-guiçon eta cacetaria (j. 1931 ).
- Manolo Leguina , bilbaota musicaria, triquitilaria (j. 1925 ).
- 2023 - Maria Dolores Larramendi , guipuzcoa erraquetista (j. 1926 ).
Mundua aldatu
- 1093 - Sancta Margarita Scotiacoa , Scotiaco Resumaco reguina (j. c. 1045 ).
- 1240 - Ibn al-Arabi , andalustar philosopo , theosopho eta mysticoa (j. 1165 ).
- 1253 - Aines Asiscoa , Italiaco sanctu catholicoa (j. 1197 / 98 ).
- 1272 - Henrique III.a Anglaterracoa , Anglaterraco reguea (j. 1207 ).
- 1328 - Hisaaqui Princea , Japoniaco Camacura shogunerrico çorcigarren shoguna (j. 1276 ).
- 1603 - Pierre Charron , franciar theologoa (j. 1541 ).
- 1625 - Sofonisba Angüissola , phizcunde garaico italiar margolaria.
- 1688 - Ann Glover , Borçon/bstonen sorguinçat hartu eta urkatu çuten azquen persona.
- 1706 - Godfried Schalcquen , hollanda genero eta retratu margolaria (j. 1643 ).
- 1794 - Rudolf Erich Raspe , alemaniar idazle, liburuçain eta sciencialaria (j. 1736 ).
- 1797 - Frederico Guilen II.a Prussiacoa , Prussiaco reguea (j. 1744 ).
- 1808 - Mustafa IV.a , Ottomandar Imperioco sultana (j. 1779 ).
- 1820 - Jean-Lambert Tallien , franciar politicaria eta cacetaria (j. 1767 ).
- 1831 - Carl von Clausewitz , prussiar generala (j. 1780 ).
- 1836 - Christiaan Hendric Persoon , herbeheretar micologoa (j. 1761 ).
- 1878 - Đura Jacšić , serbiar idazlea (j. 1832 ).
- 1885 - Louis Riel , canadar buruçagui mestiçoa (j. 1844 ).
- 1888 - Arsène Darmesteter , franciar hizcunçalaria (j. 1846 ).
- 1919 - Pierre Forsans , franciar politicaria, Biarrizco alcatea (j. 1853 ).
- 1925 - Guerhard Hessemberg , alemaniar mathematicaria (j. 1874 ).
-
1952
-
- Solomija Cruxelnytsca , ucrainar sopranoa, XX. mendearen lehen erdico opera-içarric distiratsuenetacotzat joa (j. 1872 ).
- Charles Maurras , franciar idazle eta politicaria, Action Française muguimenduare antholatzaile eta ideologoa (j. 1868 ).
- 1953 - T. F. O'Rahilly , irlandar hizcuntalaria (j. 1883 ).
- 1960 - Clarc Gable , statubatuar actorea, soinudun cinemaco hastapenetaco içar handienetacoa (j. 1901 ).
- 1965 - William T. Cosgrave , irlandar politicaria (j. 1880 ).
-
1982
-
- Pavel Alecsandrov , russiar mathematicaria (j. 1896 ).
- Lenny Murphy , Iphar Irlandaco paramilitar loyalista , Shanquill Butchers hilçaile taldeco buruçaguia içaiteagatic ospetsua, eraila (j. 1952 ).
- 1985 - Omayra Sánchez , Nevado del Ruiz sumendiaren eruptionearen ondorioz hirur egunez bere etcheco locatz eta hondarren artean harrapatuta egon ondoren hil cen 13 urtheco nesca colombiarra (j. 1972 ).
- 1991 - Alberto Guirri , argentinar olercari, itzulçaile eta contalaria (j. 1919 ).
-
1993
-
- Tomàs Garcés , cataluniar olercari eta cacetaria (j. 1901 ).
- Lucia Popp , eslovaquia sopranoa (j. 1939 ).
- 1997 - Georgues Marchais , franciar politicaria (j. 1920 ).
- 1999 - Daniel Nathans , statubatuar microbiologo eta sendaguilea, 1978co Medicunçaco Nobel Saria (j. 1928 ).
- 2005 - Henry Taube , canadar chimicaria, 1983co Chimicaco Nobel Saria (j. 1915 ).
-
2006
-
- Milton Friedman , statubatuar economialari eta intellectuala, 1976co Economiaco Nobel Saria (j. 1912 ).
- Jordi Sarsanedas i Vives , cataluniar idazlea (j. 1924 ).
- Joaquim Xicoy i Bassegoda , cataluniar politicaria.
-
2014
-
- Antoni Maria Badia , cataluniar philologo eta hizcunçalaria (j. 1920 ).
- José Luis Viejo , espainiar chirrindularia (j. 1949 ).
- 2018 - William Goldman , statubatuar elheberriguile, ancerqui-idazle eta guidoiguilea (j. 1931 ).
- 2020 - María Salvo , espainiar ekinçaile antifranquista, franquismo garaico repressionearen victima (j. 1920 ).
-
2022
-
- Carol Leigh , statubatuar artista, idazlea, cinemaguilea eta sexu languileen escubideen aldeco ekinçailea (j. 1951 ).
- Guerhard Rodax , austriar footballaria (j. 1965 ).
- Isabel Salgado , brasildar boleibol jocalaria eta entrenatzailea (j. 1960 ).
- Wen Tsai Wang , chinatar bota/votanicaria (j. 1926 ).
- 2023 - A. S. Byatt , angles elheberriguilea (j. 1936 ).
Jaiac eta urtheurrenac aldatu
- Sehasca eguteguico icendeguia : Atchur , Atchuria eta Aitchuri.
Campo estecac aldatu
-
Datuac:
Q3029
-
Multimedia:
16 November
