Anso V.a Ramiritz
Anso V.a Ramiritz [1] — latinez : Sanctione Remirez — ( c. 1042 – 1094co ekainaren 4a ) Anso I.a icenaz Aragoico regue ( 1063 / 1069 - 1094 ) eta Anso V.a icenaz Iruñeco reguea ( 1076 - 1094 ) içan cen [2] .
Anso V.a Ramiritz | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
|||||||
1076 - 1094 ← Anso IV.a Garceitz - Petri I.a Naffarroacoa →
1063 (egutegu gregorianoa) - 1085 (egutegu gregorianoa) ← Ramiro I.a Aragoicoa - Petri I.a Naffarroacoa →
1063 - 1094 ← Ramiro I.a Aragoicoa - Petri I.a Naffarroacoa → |
|||||||
Vicitza | |||||||
Jaiotza | eceçaguna, 1045 | ||||||
Herrialdea |
![]() ![]() |
||||||
Heriotza | Huesca , eceçaguna (977/978 urthe) | ||||||
Hobiratze lekua | San Juan de la Peña reguearen pantheoia | ||||||
Familia | |||||||
Aita | Ramiro I.a Aragoicoa | ||||||
Ama | Hermesenda Foixcoa | ||||||
Ezcontidea(c) |
Elisabeth Urguellgoa
Felicia Roucycoa (1063 (egutegu gregorianoa) - |
||||||
Seme-alabac | |||||||
Anai-arrebac | |||||||
Leinua |
Ximeno etchea
Royal house of Aragon (en) ![]() |
||||||
Hezcunça | |||||||
Hizcunçac |
euscara
naffar-aragoiera |
||||||
Jarduerac | |||||||
Jarduerac | aguintaria | ||||||
|
|||||||
![]() ![]() |
|||||||
![]() |
Biographia Aldatu
Aita Ramiro I.a eta ama Hermesinda Foixcoa cituen [3] . 1063an bere aita hil eta oinordeco bilhacatu cen [4] . Lehendabicicoz, ciur asco 1065ean , Elisabeth Urguellgoa ezcondu çuen, guero Petri I.a reguea içanen cenaren ama.
1064an Armengol III.a aitaguinharrebc lagunduta Barbastro musulmanen escuetatic conquistatu çuen . Urguellgo condea borrocan hil cen eta hurrengo urthean Zaragozaco thaifaren reguea cen Al-Muqtadirrec yihad aldarricatu eta Al-Andalus ossoc lagunça jasso çuen hiria berrescuratzeco. Barbastro osso hiri importantea cen thaifarençat, iphar-ekialdeco barrutiaren hiriburu ez ecic Cinca ibaiaren haranaren guilça ere celaco.
1067 eta 1068 artean, Anso IV.a Naffarroacoa eta Anso II.a Gaztelacoa bere lehengusuequin Hirur Ansoen Gudan hartu çuen parte [5] . Gaztelaco Resumac Bureba eta Rioxa Garaia berrescuratzen ari cen, lehenengo belhaunaldian naffarrec lorthua. Iruñeco Resumac Aragoiri lagunça escatu çuenean, Gaztelac biac menderatu eta Bureba eta Rioxa Garaia ez ecic Araba ere conquistatu cituen. Orduan eta bere aitac eguin çuen beçala, Ansoc ez çuen regue titulua erabili eta Resuma fincatu arte ez bere horretan jarraitu çuen.
Horretaraco 1068an Anso Romara joan cen sorberria cen Aragoico resuma fincatzeco asmotan. Horretaraco Alexandro II.a Aita Sanctuari basailutza escaini ceraucon. Harremana fincatzeco Aragoico Resumac urther 600 urrhezco marco Aulki Sanctuari ordaindu behar cerauzquion. Harreman honetan Alfonso II.atic aurrera Regue-Ikurrean erabilitaco urrhezco makilac eta gorriac oinharritzen direla erran dute [6] [7] 1071tic aurrera, Romarequin harreman çucenac cirela eta, pixcanaca-pixcanaca ritu romatarra sarcen hassi çuen bere lurraldeetan ceuden monasterioetan.
1076an bere lehengusua eta Iruñeco reguea cen Anso IV.a bere anaia Raimundoc ehiçan ceudela amildegui batetic bota/votata eraila içan cenean, naffarrec, fratricida batec governatuac içan ez cirenac, Anso hautatu çuten regue berri. Horrela resuma biac lothu cituzten. Hassieran, eraildaco reguearen seme nagussia cen Garcia, Gaztelara ihes eguin içan çuena, Alfonso VI.a Gaztelacoac hainçatetsia içan cen. Orduan Ansoc Alfonsoren aurka ceuden cembait noble naffarren lagunça jaço eta regue bilhacatu cen. Gaztelaco resumarequin harreman onac mantenceco Iruñeco Resuma mendebaldean içandaco galerac onhartu cituen. Ordutic aurrera Aragoi eta Iruñeco regue icendatzen çuen bere burua.
Aurrealdea: Reguearen irudia eta SANCIVS.REX. lettrac
1078an Zaragoza inguruco celhaiac picatu, Castelllarreco gaztelua eraiqui eta thaifaco reguea petchac ordaincera behartu çuen. 1083an Grausco gaztelua, Piedratajada eta Ayerbe conquistat eta birpopulatu cituen.
Ordoquiaren conquistac mantenceco gazteluac eraiqui cituen, hassieran anezca cirenac eta guero inguruco lurraldeac babesten cituztenac, horrela Loarre , Obanos , Montearagón, Artaxoa edo Castiliscarcoac, berceen artean, eraiqui cituen.
1089an , Monzón hartu çuenean Petri bere semeari eman ceraucon, 1085etic aurrera Ribagorçaco condea cena [8] [9] .
Gaztelaco Resumarequin harreman onac içaiteco asmotan, Alfonso VI.a Gaztelacoa Sagrajasco guduan ( 1086 ) eta Toledoco defensan ( 1090 ) lagundu çuen. Gainera El Cidequin elkarri lagunceco ituna signatu çuen ( 1092 ) [10] .
1092an Huesca setiatzeari ekin eta Abiego , Labata eta Sancta Eulalia la Mayor gothort cituen.
1094co ekainaren 4an Huesca setiatzen ari cela gueci-çauri batec hil çuen. Hilhotza hassieran Montearagongo monasteriora eta guero, San Juan de la Peña monasteriora eraman çuten.
Familia Aldatu
Aitona
Anso III.a Iruñeco reguea |
Amona
Ansa Aibarcoa |
Aitona
Bernart I.a Foixcoa Foixco condea |
Amona
Garsenda Bigorracoa |
Aita
Ramiro I.a Aragoico reguea |
Ama
Hermesinda Foixcoa |
||
Anso Ramiritz
Aragoi eta Iruñeco reguea |
Ezconçac eta seme alabac Aldatu
Anso Ramiritzec bi aldiz ezcondu cen.
Lehenic, 1065 inguruan, Urguellgo condea cen Armengol III.aren alaba cen Elisabeth ezcondu çuten. Seme bakarra içan çuten baina banatu ciren 1071an .
1071 inguruan berriz ezcondu cen Anso V.a Roucyco condea cen Hilduino IV.aren Felicia alabarequi . Hirur seme içan cituzten:
Batzuec Philippa Tolosacoa ezcondu çuela deraucoten/dioten arren [12] bere heriotzaren aguiriec Felicia emaztea çuela diote [13] [14] [15] .
Aiaraco leinuaren jathorriari buruzco berce condairac berce semea çuela derauco/dio, Bela edo Belasquito Aiaracoa, Barcelonaco andre batequin gainera. Versione alternativoac Ramiro I.a Aragoicoa aita cela derauco/dio. Condairac ez du oinharri historico sendoric eta litequeena da Anso Ramirez Vigüeracoa eta Bela leinua bere basailuac nahassi içana.
Erabilitaco tituluac Aldatu
Hona hemen bere garaietaco aguirietan erabilitaco tituluac:
- Sancius, Ranimiri reguis filius [16]
- Sancius, filius reguis. [17] ( 1063 ).
- In Dei nomine ego Sanctione Ranimiriz, Renimirus reguis filio (...) Regnate rex Sanctione Ranimirus in Aragon et Supraarbi [18] ( 1067 ).
- ego Santius, gracia Dei Aragonensium rex et Pampilonensium [19] ( 1076 ).
- ego Sancius Ranimirus, gracia Dei Aragonensium et Pampilonensium rex [20] ( 1093 )
Referenciac Aldatu
- ↑ Euscalçaindia . ( PDF ) 192. arauaː Iruñeco eta Naffarroaco Resumaco regue-reguinen icenac. .
- ↑ Lapeña Paúl, Ana Isabel. (2004). Sancho Ramírez, rey de Aragón (¿1064?–1094) y rey de Navarra (1076–1094). Xixon : Trea ISBN 84-9704-123-2 . .
- ↑ FMG: Genealogia
- ↑ Rafael Altamira, La Spagna (1031-1248) , «Storia del mondo medievale» liburuan, V. liburuquia, 1999 , 865-896. orr.
- ↑ Constable, Olivie Remie (arguitaratua). "Concerning Quing Sancho I of Aragon and His Deeds" . Lynn H. Nelson. "Medieval Iberia: Readings from Christian, Muslim, and Jewish Sources" . Pittsburg : University of Pennsylvania Press, 1997 . ISBN 0 812 215 699
- ↑ Güillermo Fatás eta Güillermo Redondo, Blasón de Aragón: el escudo y la bandera Zaragoza , Aragoico Aldundi Orocorra , 1995 , 68. orr.
- ↑ Alberto Montaner Frutos, "La señal del rey de Aragón: Historia y significado" , Zaragoza , «Fernando el Católico» eracundea, 1995 , 26. orr. ISBN 84-7820-283-8
- ↑ Ubieto Arteta, Antonio. (1981). La formación territorial. in: Historia de Aragón . 1 Zaragoza: Anubar, 100 or. ISBN 84-7013-181-8 . .
- ↑ a b Lema Pueyo, José Ánguel. (2008). Alfonso I el Batallador, rey de Aragón y Pamplona (1104-1134). Guijó : Trea, 32-33 eta 47 or. ISBN 978-84-9704-399-1 . .
- ↑ Montaner Frutos, Alberto. (1998). El Cid en Aragón. Zaragoza: CAI-Edelvives ISBN 84-88305-75-3 . .
- ↑ Lapeña Paúl, Ana Isabel. (2008). Ramiro II de Aragón: el rey monje (1134–1137). Guijó : Trea ISBN 978-84-9704-392-2 . .
- ↑ Richard, Alfred. Histoire de Comtes de Poitou, 778-1204. .
- ↑ de Vajay, Sçabolcs. (1966). Ramire II le Moine, roi d'Aragon et Agnes de Poitou dans l'histoire et la léguende. in: Mélangues offers à René Crocet . 2 Poitiers, 727-750 or. .
- ↑ Harvey, Ruth E.. (1993). «The wives of the first troubadour Duque William IX of Akitaine» Journal of Medieval History (19): 315. .
- ↑ Salarrullana de Dios, J de. (1907). Documentos correspondientes al reinado de Sancho Ramirez. I Zaragoza, 204-207 or. .
- ↑ Antonio Ubieto Arteta, "El testamento de Alfonso I el Batallador" , 94. orr.
- ↑ Arxiu Virtual Jaume I: Ramiro Ramiro I d'Aragó i l'infant Sancho fan unes donationens a l'església de Jaca
- ↑ Federico Balagüer: "Doña Amuña: un amor juvenil de Ramiro I de Aragón"
- ↑ Arxiu Virtual Jaume I: Sanç Ramírez promulga la segona redacció del Fur de Jaca
- ↑ Ledesma Rubio, María Luisa. "Cartas de población del Reino de Aragón de los siglos medievales" : 39. orr., 13. aguiria ( Zaragoza : Institución Fernando el Católico, 1991 )
Campo estecac Aldatu
Aurrecoa
Anso IV.a |
Naffarroaco reguea
1076 - 1094 |
Ondorengoa
Petri I.a |
Aurrecoa
Ramiro I.a |
Aragoico condea/erreguea
1063 / 1069 - 1094 |
Ondorengoa
Petri I.a |