Antoñana
Antoñana Arabaco herria da, Campeçuco udalerricoa. Erdi Aroco hiribildua da, 1181 . urthean sorthua eta 1995ean Cultura Ondassun guis Monumentu Mulço icendatua içan cena [1] . Herri harresitua da.
| Antoñana | |
|---|---|
Euscal Herria
|
|
Antoñanaco hiribildua.
|
|
|
|
| Cocapena | |
| Herrialdea |
Araba
|
| Udalerria | Campeçu |
| Administrationea | |
| Posta codea |
|
| INE codea |
|
| Geographia | |
| Coordenatuac | 42°41′35″N 2°23′42″W / 42.693°N 2.395°W |
| Demographia | |
| Biztanleria | 153 (2022: Adiarazpen errorea: Ustecabeco < eraguilea Expressione acatsa: Ez dago operadoreric -(r)ençat ) |
1965ean Campeçun fusionatu arte berezco udalerria ossatzen çuen, Bujanda bere barnean harcen çuena.
2007co urtharrilaren 1eco erroldaren arauera, auçoac 134 biztanle ditu.
Cocapena eta describapena Aldatu
Campeçuco concejuen artean, iphar-mendebaldera gueratzen da. Gune harresitua, ipharraldetic hegoalderanz luçatzen den muino batean cocatzen da, eta herriaren parte nagussia huraxe da oraindic 21. mendean.
Herriaren hegoaldean bat eguiten dute bi ibaic, mendebaldetic jaisten den Berron ibaiac (edo Ega, cehazqui Açacetaco Ega ) , eta ekialdetic dathorren Savannndo delacoa (batzuençat Chiquito).
Ega ibaian irin-errota dago, 1617. urthean eraiquitacoa. Cembait çubic ceharcatzen dituzte Açacetaco Ega eta Savannndo ibaiac, gaztelerazco icen hauequin: Puente del Parador, Puente Alto edo Salcinal çubia (1762) eta Puente Laya (1829). Savannndo ibaian goranz, Aguaqué edo Aguaque ur-jauci edo putzua dago [2] , eta oraindic goraxeago, jada Savannndo eta Otheo concejuequin mugan, Otheoco errotaco ur-jauci eta putzua.
Herrico communicatione traditionalec ere bi ibaien bideac seguitzen dituzte: Savannndo ibaitic bidez çaharrac Savannndo eta Otheo herrietara darama, eta Açacetaco Egatic lehengo trembide çaharrac ( Anglo-Vasco-Navarro trembideco adar bat) cein 20.-21. mendeetaco errepide modernoac Arraiarançat darama ipharralderanz, Santicurutze Campeçura hegoalderanz Trembide çaharraren guelthoquia cena, tourismo interpretationeraco centroa da 21. mendean, eta haren inguruan bada etche batzuz ossatutaco harresiz campoco auço moduco bat.
Herriaren ekialdean, harresietatic campo hau ere, Andre Mariaren baseliçaren ondoan, hilherria dago. Aspaldian herrico San Bicente Martyriaren eliçan ehorcico cituzten antoñanarrac, eta baita eliça ondoan dagoen plaça batean, egon litezque hilherri çançu batzuc, baina egun harresietatic campoco bazter hau daducate [1] .
Herrigune historico harresitua Aldatu
Anso VI.a Jaquitunac , Naffarroaco Regueac sorthu çuen herri hau defensaraco helburu garbiequin, Gasteiz, Donostia eta Trebiñurequin bi urtheco ephe laburrean, Naffarroaco Resuma Gaztelaren erassoen aurrean babesteco. Hirigunea mendebaldera jaisten den mendi-hegal batean dago cocatua, horregatic, babes nagussiac beheco aldean daude. Herriaren plano architectonicoan ipharraldetic hegoaldera doacen borz cale parallelo daude eta horien ardatza Cale Nagussia da. Cale horren bi muthurretan dorre gothor çaharra eta parochia eliça daude. Caleac, egurrez estalitaco passadiço, cale estu eta cantoi batzuen bidez lorcen dira [1] .
Hirur cale nagussic ceharcatzen dute hiribildua ipharraldetic hegoalderanz, eta hanche aurrealdean armarria duten etcheac daude. Etche horietatic guztietatic Hurtado de Mendoçatarren, Orgaz Conteen etche-dorrea (XIII. mendea) eta Elorçatarren etche-jaureguia dorrearequin (XVI. mendea) dira aiphagarrienac [2] .
XVII. mendeco eraiquin batean carcela cegoan, eta gaur egun Erle Centroa eta Eracusqueta Aretoa cocatzen dira eraiquin horretan. Hiribilduaren ondoan erlearen omenezco monumentoa dago, eta mahai eta erreteguiac dituen parquea ere. Ancinaco escola gaur egun ludoteca bihurtu dute.H iribilduaren erdigunean pilotalekua dago.
Antoñanaco harresiaren hassierac functionea, babestecoa aleguia, aldatu eguin da eta etcheac harresiari itsatsi çaizquio haien hormataletan baoac aguercen direlaric. Ekialdean goico solairuac harresiei itsatsi çaizte, eta behecoetan, arcupedun cale bat gueratzen da. Oin berricoac diren hirur etche içan ecic, gaineraco guztiec eguitura çaharra gordetzen dute, eta horietaco ascoc gainera, sabaico habeac aguerian dituzte. Berce etche batzuc, eguitura çaharra gordetzen duten arren, çaharberrituac daude eta ez dituzte sabaico oholac aguerian.
Oraindic guelditzen den erdi aroco athe bakarra hegoaldean dago, eta cuboa mendebaldean. Harresia pareta moduan erabiliz, etchean barrualderanz eraiqui cituzten. Leihoac eta balcoiac harresian bertan daude.
Parcellei dagoquienez, bi motatacoac daduzcagu: batetic, 4,5 eta 6 m arteco çabaleraco fachada dutenac eta, bercetic, 8tic 12ra artecoa duen bat. Etcheen altuerac ez dira berdinac, baina bi eta hirur solairutaco etcheac nagussitzen dira (%35 eta %31 hurrenez hurren dira horrelacoac). Horiez gain badaude solairu bakar batecoac, beheco solairua guehi teilatu azpia daducatenac, (%19), eta laur solairutacoac ere (%10 baino ez).
Archeologiaren aldetic Antoñanan aiphatu beharreco elementuac hauec dira: harresia, vicitoqui edo assentamentuaren jathorria den gaztelua, San Bicente Martyriaren eliça , dorre gothorra eta dorretzarra.
Demographia eta biztanleria Aldatu
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 124 | 128 | 127 | 126 | 135 | 133 | 133 | 134 |
Garraioa Aldatu
Araba Bus
sareco
lineac cerbitzua emaiten derauco/dio herri honi:
|
Gainera, Escualdeco Garraioa sareac linea bat ditu herrian:
|
Iruditeguia Aldatu
-
Antoñanaco caleac eta campandorrea.
-
Harresi, athe eta etcheac.
-
Antoñanaco guelthoqui çaharra, interpretatione centro touristicoa 21. mendean.
-
Hilherria eta Andre Mariaren baseliça.
Referenciac Aldatu
- Eduquiaren çathi bat monumentu hau sailcatutaco cultura-ondassun icendatzen duen legue textutic hartu da. Içan ere, textua jabari publicocoa da eta ez du jabetza intellectualic , Espainiaco Jabetza Intellectualaren Legueco 13. articuluan xedatu denez (Espainiaco Aldizcari Officiala, 97. cembaquia, 1996-04-22).
Ikus, gainera Aldatu
Campo estecac Aldatu
|
Euscarazco Wikipedian
bada athari bat, gai hau duena:
Euscal Wikiatlasa |
- (Gaztelaniaz) Antoñana Auñamendi encyclopedian
- (Gaztelaniaz) Antoñana alavaturismo webgunean
