1789

1789. urthea
Chronologia
Mendeac	XVII.a • XVIII.a • XIX.a
Hamarcadac	1760(e)coa • 1770(e)coa • 1780(e)coa • 1790(e)coa • 1800(e)coa
Urtheac	1786 • 1787 • 1788 • 1789 • 1790 • 1791 • 1792
Berce egutegui batzuetan
Gregoriotar eguteguia	1789 MDCCLXXXIX
Ab urbe condita	2542
Armeniar eguteguia	1238 ԹՎ ՌՄԼԸ
Bahá'í eguteguia	-55 – -54
Bengaliar eguteguia	1196
Berber eguteguia	2739
Egutegui buddhista	2333
Myanmarco eguteguia	1151
Biçanciar eguteguia	7297 – 7298
Coptoen eguteguia	1505 – 1506
Ethiopiar eguteguia	1781 – 1782
Hebrear eguteguia	5549 – 5550
Egutegui hinduac
Bicram Samwat	1845 – 1846
Shaca Samvat	1711 – 1712
Cali Yuga	4890 – 4891
Iraniar eguteguia	1167 – 1168
Islamiar eguteguia	1203 – 1204
Japoniar eguteguia	Tenmei 9 Cansei 1 (寛政元年)
Corear eguteguia	4122
Thailandiar eguzqui eguteguia	2332
Holoceniar eguteguia	11789

Daturen bat gaineratzen baduçu, egunaren lothura segui deçaqueçu han ere sarceco. Esquerric asco!

---

Guerthaerac

• Açaroaren 21a - Iphar Carolinac Statu Batuetaco Constitutiona onhartu eta bertaco 12. statua bihurtu cen.

Arte eta cultura

• Franciaco Iraulça . Garai honetan, culturari dagoquionez, repressione handia hassi ciren erabilcen francesa ez cen berce hizcuncen (“patois”, “dialectes vulgaires”) aurka, hau da Franciaco statuaren hizcunça gutituac : euscara, bretoiera, occitaniera, catalana. Orduco textuetan aguercen den beçala: “ L’ignorance de la langüe nationale, c’est trahir la patrie ”; “ Jargons barbares et ces idiomes grossiers qui ne peuvent plus servir ke les fanatiques et les contre-révolutionnaires !”.
• Irailaren 12a - Jean-Paul Maratec "L'ami du peuple" liburuaren lehen alea arguitaratu çuen.

Sciencia eta technologia

• Abuztuaren 28a - William Herschelec Saturnoco Mimas ilhargua aurkitzen du.

Jaiotzac

• Urtharrilaren 2a - Manuel Sagasti , euscal herritar musicaria (h. 1818 ).
• Urtharrilaren 3a - Carl Gustav Carus , alemaniar margolari, sendaguile eta naturalista {h. 1869 ).
• Urtharrilaren 5a - Thomas Pringle , scotiar poeta (h. 1834 ).
• Otsailaren 5a - José Ramón Rodil , militar espainiarra (h. 1853 ).
• Otsailaren 14a - Valentín Berastegui , arabar militar eta politicaria (h. 1878 ).
• Marchoaren 16a - Georg Simon Ohm , physicar alemaniarra eta Ohm-en leguearen sorçailea (h. 1854 ).
• Aphirilaren 10a - Leona Vicario , Mexicoco Independencia Guerraco personaia garrancitsuenetaco bat (h. 1842 ).
• Maiatzaren 18a - José Antonio Etchabarri , bizcaitar militar eta politicaria (h. 1834 ).
• Ekainaren 4a - Friedrich Boie , alemaniar zoologoa (h. 1870 ).
• Ekainaren 5a - Manez Etcheto , Catcho , laphurta versolaria (h. 1872 ).
• Ekainaren 13a - Juan Manuel Besnes , euscal herritar margolari eta calligraphoa (h. 1865 ).
• Ekainaren 24a - Silvio Pellico , italierazco idazlea (h. 1854 ).
• Ekainaren 26a - Juan Antonio Güergué , militar naffarra (h. 1839 ).
• Ekainaren 30a - Horace Vernet , franciar margolaria (h. 1863 ).
• Uztailaren 1a - Francisco Xavier Mina ( Mina gaztea ), Espainiaco Independencia Guerran parte hartu çuen guerrillaria (h. 1817 ).
• Uztailaren 3a - Johann Friedrich Overbecc , alemaniar margolaria (h. 1869 ).
• Uztailaren 3a - Manuel Llauder , cataluniar noble eta militarra (h. 1851 ).
• Abuztuaren 5a - Robert Batty , Britainiar Armadaco teniente-colonela, baita marrazquilaria (h. 1848 ).
• Abuztuaren 21a - Augustin-Louis Cauchy , mathematicar franciarra eta permutationeen theoriaren sorçailea (h. 1857 ).
• Irailaren 6a - Friedrich Wilhelm Schadow , alemaniar margolaria, nazarethar artearen margolari jarraitzaile eta quidea (h. 1862 ).
• Irailaren 9a - William Cranch Bond , Statu Batuetaco astronomoa (h. 1859 ).
• Irailaren 15a - James Fenimore Cooper , Statu Batuetaco elheberriguile romanticoa (h. 1851 ).
• Irailaren 18a - Fausto Otaçu , arabar lur-jabe eta politicaria (h. 1869 ).
• Urriaren 25a - Carlos María de Alvear , Argentinaco ascatassunare buruçaguia (h. 1852 ).
• Açaroaren 14a - José Antonio Ançoátegüi , Venezuelaco Independencia Guerraco militar famatua (h. 1819 ).
• Abenduaren 15a - Carlos Soublette , Venezuelaco presidentea (h. 1870 ).
• Jose Miguel Sagastibelça , naffa militar carlista (h. 1836 ).
• Ibrahim Paxa , Egyptoco wali a (h. 1848 ).

Heriotzac

• Urtharrilaren 20 - Pedro Luis Ozta , naffa apheça, Calahorraco eta La Calçadaco aphezpicua (j. 1742 ).
• Aphirilaren 7a - Abdulhamid I.a , Ottomandar Imperioaren 27. sultana (j. 1725 ).
• Uztailaren 14a - Bernard de Launay , Bastillla presondeguic azquen governaria (j. 1740 ).
• Uztailaren 14a - Jacques de Flesselles , Parisco merkatarien azquen prebostea (j. 1730 ).
• Urriaren 18a - Maria Ana Austriacoa , Austriaco archiduquesa (j. 1738 ).
• Urriaren 28a - Jose Aretche , bizcaitar functionarioa, Perun Tupac Amaru II.aren matchinad gueldiaraci çuena (j. 1731 ).
• Abenduaren 3a - Claude Joseph Vernet , franciar margolari eta marrazquilaria (j. 1714 ).
• Juan Antonio Ubillos , euscal idazlea (j. 1707 ).

---

Campo estecac

• Datuac: Q7772
• Multimedia: 1789